Elekcje na urzędy ziemskie (sejmiki elekcyjne) w województwach ukrainnych w czasie wygnania
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2022.129.1.01Słowa kluczowe
elekcje urzędników, województwa ukrainne (kijowskie, bracławskie, czernihowskie), uniwersały, przywilejeAbstrakt
Historycy mało miejsca poświęcali sejmikom elekcyjnym, mimo że prawo wyboru kandydatów na urzędy ziemskie było jednym z najstarszych uprawnień zgromadzeń szlacheckich. Szlachta uzyskała je już w XV w., co zostało potem potwierdzone w konstytucjach. Sejmiki elekcyjne na Litwie wprowadzono w II Statucie. Obywatele ziem inkorporowanych do Korony w 1569 r. przejęli większość zwyczajów koronnych. W drugiej połowie XVII w. sejmiki województw ukrainnych zbierały się na wygnaniu. Elekcje odbywały się, mimo że podczas wygnania sądy ziemskie tych województw nie funkcjonowały.
Bibliografia
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego, t. 1: 1572–1632, cz. 1: 1572–1616, cz. 2: 1616–1632, wyd. Włodzimierz Dworzaczek, PWN, Poznań 1957–1962.
Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1572–1655, wyd. Michał Zwierzykowski, Robert Kołodziej, Księgarnia Akademicka, Kraków 2020.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. 1: 1572–1620, wyd. Stanisław Kutrzeba, Kraków 1932, t. 2, fasc. 1: 1621–1648, Nakładem PAU, t. 2, fasc. 2: 1648–1660, t. 3: 1661–1673, t. 4: 1674–1680, t. 5: 1681–1696, wyd. Adam Przyboś, Ossolieum, Wrocław–Kraków 1953–1983.
Akta sejmikowe województwa lubelskiego 1572–1632, wyd. Henryk Gmiterek, Archiwum Państwowe, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.
Akta sejmikowe ziemi chełmskiej 1572–1668, wyd. Wiesław Bondyra, Henryk Gmiterek, Jerzy Ternes, Archiwum Państwowe, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013.
Akta sejmiku podolskiego in hostico 1672–1698, wyd. i oprac. Jarosław Stolicki, Societas Vistulana, Kraków 2002.
Volumina Legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego, t. 2–4, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1980.
Архив Юго-западной России, издаваемый временной комиссией для разбора древних актов, состоящей при Киевском, Подольском и Волынском генерал-губернаторе, cz. 2, t. 2: Акты для истории провинциальных сеймиков Юго-Западного края во второй половине XVII века, Киев 1888.
Opracowania
Gierowski Józef Andrzej, Sejmik generalny Księstwa Mazowieckiego na tle ustroju sejmikowego Mazowsza, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1948.
Konieczna Diana, Ustrój i funkcjonowanie sejmików elekcyjnych w powiecie brzeskolitewskim do 1764 roku, w: Po unii – sejmiki w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, red. Henryk Lulewicz, Marek Wagner, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce 2013, s. 43–57.
Konieczna Diana, Ustrój i funkcjonowanie sejmiku brzeskolitewskiego w latach 1565–1763, DiG, Warszawa 2013.
Mazur Karol, W stronę integracji z Koroną. Sejmiki Wołynia i Ukrainy w latach 1569–1648, Neriton, Warszawa 2006.
Pawiński Adolf, Rządy sejmikowe w Polsce 1572–1795 na tle stosunków województw kujawskich, PIW, Warszawa 1981.
Pawiński Adolf, Sejmiki ziemskie. Początek ich i rozwój aż do ustalenia się udziału posłów ziemskich w ustawodawstwie sejmu walnego 1374–1505, nakładem autora, Warszawa 1895.
Stolicki Jarosław, Konflikt o urząd podkomorzego kijowskiego w 1676 r., „Соціум. Алманах соціалної їсторїї” 2020, 15–16, s. 156–172.
Stolicki Jarosław, Księgi województwa kijowskiego w czasie wygnania (artykuł złożony do druku w: „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”).
Stolicki Jarosław, Miejsca odbywania sejmików koronnych na wygnaniu w latach 1648– 1696, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 144, 2017, 3, s. 441–457.
Stolicki Jarosław, Spory wśród szlachty kijowskiej w czasie konfederacji gołąbskiej, w: Ustrój – polityka – kultura. Studia ofiarowane Profesor Stefanii Ochmann-Staniszewskiej, red. Jerzy Maroń, Robert Kołodziej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011 (Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 3394, Historia 184), s. 69–75.
Stolicki Jarosław, Szlachta województwa kijowskiego wobec problemów sądownictwa w drugiej połowie XVII wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 148, 2021, 3, s. 17–31.
Śreniowski Stanisław, Organizacja sejmiku halickiego, nakł. Towarzystwa Naukowego we Lwowie, Lwów 1938 (Studia nad Historią Prawa Polskiego, t. 16, z. 3).
Płaza Stanisław, Sejmiki i zjazdy szlacheckie województwa poznańskiego i kaliskiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), PWN, Warszawa–Kraków 1984.
Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski, Biblioteka Kórnicka, Kórnik 2002 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku, t. 3, Ziemie ruskie, z. 4).
Zakrzewski Andrzej B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI–XVIII w. Ustrój i funkcjonowanie. Sejmik trocki, Liber, Warszawa 2000.
Zwierzykowski Michał, Klasyfikacja sejmików na przykładzie funkcjonowania sejmiku województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696–1732, w: O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestopięciolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin, ks. 1, kom. red. Marian Mikołajczyk [et al.], Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2010, s. 589–594.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 248
Liczba cytowań: 0
