Ubiory Kaszubów w relacji z 1806 r. niemieckiego pedagoga Karla Hahna
DOI:
https://doi.org/10.12775/GNH.2023.07Słowa kluczowe
Karl Hahn, relacja podróżnicza, Pomorze, Kaszubi, ubiory, 1806 r.Abstrakt
Opublikowany w Lipsku w 1812 r. pierwszy tom pamiętnika podróży Karla Hahna, niemieckiego nauczyciela i uczonego pedagoga, dotychczas nie wzbudził zainteresowania badaczy dziejów Pomorza. Hahn, wspominając w nim okoliczności oraz trasę ucieczki z Berlina przed wojskami francuskimi w 1806 r., obszernie pisał na temat obróbki bursztynu, negatywnie rozwodził się o pewnych cechach plebejskich mieszkańców Gdańska, a spory ustęp poświęcił chłopskiej ludności kaszubskiej, z którą – jak można mniemać – zetknął się na trasie pomiędzy Słupskiem a Wejherowem. Hahn przedstawił z detalami ubiór kaszubski, szczególnie skupiając się na charakterystyce strojów noszonych przez dziewczęta i kobiety; ich odzienie porównywał także z ubiorami chłopów w innych krajach niemieckich. W niniejszym przyczynku źródłowym przytoczona została treść tego opisu, a poprzedziły ją uwagi dotyczące zarówno źródeł informacji Hahna, jak i znaczenia jego świadectwa dla wiedzy o Kaszubach z początku XIX w.
Bibliografia
Babnis M., Kaszubi w literaturze niemieckojęzycznej XIX i XX wieku, „Acta Cassubiana”, t. 2, 2000, s. 133–192.
Brüggemann L.W., Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustand des Königlichen Preußischen Herzogthums Vor- und Hinter Pommern, Bd. 1, Stettin 1779.
Bruski K., Nazwa Kaszuby w Kronice Pelplińskiej i w innych źródłach wschodniopomorskich z XVI i XVII wieku, [w:] Antropologia Kaszub i Pomorza, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1991, s. 106–119.
Filip M., Wędrujące Kaszuby. Ujęcie antropologiczne, „Rocznik Antropologii Historii”, t. 4, 2014, nr 2 (7), s. 199–221.
Hahn K., Meine Reisen durch einen Theil der preußischen Staaten, damaliges Gallizien, Schlesien, Mähren, Böhmen, Sachsen und Mecklenburg: für die Jugend geschrieben, Bd. 1, Leipzig 1812.
Hempel C.F., Sitten, Gebräuche, Trachten, Mundart, häusliche und landwirthschaftliche Einrichtungen der Altenburgischen Bauern, Altenburg 1839 (wyd. 3).
Kizik E., Konstruowanie przeszłości. Powstanie ludowego ubioru kaszubskiego w pierwszej połowie XX wieku, „Zapiski Historyczne”, 86, 2021, 1, s. 111–146.
Lorek G.L., Zur Charakterisierung der Kaschuben am Leba-Strome. Mit einer Abbildung kaschubischer Volkstrachten, „Pommersche Provinzialblätter“, Jg. 2, 1821, s. 334–363, 455–477.
Niemcy o Kaszubach w XIX wieku. Obraz Kaszubów w pracach G.L. Lorcka, W. Seidla i F. Tetznera / Deutsche Berichte über die Kaschuben im 19. Jahrhundert. Das Bild der Kaschuben in den Abhandlungen von G.L. Lorek, W. Seidel und F. Tetzner, tłum. M. Darska-Łogin, M. Borzyszkowska-Szewczyk, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2009.
Samp J., Gdańsk w relacjach z podróży 1772–1918, Gdańsk 1991.
Schnippel E., Zum Aufenthalt der Königlichen Familie in Danzig im Jahre 1806, „Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins“, 7, 1908, s. 40–42.
Zientara W., Reise nach Danzig Anfangs des 19. Jahrhundert, [w:] Hybride Identitäten in den preußisch-polnischen Stadtkulturen der Aufklärung. Studien zur Aufklärungsdiffusion zwischen Stadt und Land, zur Identitätsbildung und zum Kulturaustausch in regionalen und internationalen Kommunikationsnetzwerken, hg. von J. Kodzik, W. Zientara, Bremen 2016, s. 261–274.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 71
Liczba cytowań: 0
