Życie religijne w obozie jenieckim w Pile w latach 1914–1919
DOI:
https://doi.org/10.12775/EO.2019.02Słowa kluczowe
pierwsza wojna światowa, obozy jenieckie, Piła, życie religijneAbstrakt
Artykuł jest próbą przedstawienia organizacji życia religijnego w obozie jeniec-kim dla żołnierzy armii sprzymierzonych, funkcjonującym w Pile w latach 1914– –1919. Na podstawie dostępnych źródeł archiwalnych, wspomnień, informacji prasowych i materiałów ikonograficznych opisano wystrój i wyposażenie kaplic katolickiej, protestanckiej, prawosławnej i synagogi oraz przedstawiono sylwetki kilku duchownych pełniących posługę duszpasterską wśród jeńców. Zwrócono również uwagę na rolę abp. Edmunda Dalbora w zapewnieniu opieki duszpaster-skiej jeńcom znajdującym się na terenach archidiecezji gnieźnieńskiej i poznań-skiej. Arcybiskup żywo interesował się tą sprawą, zobowiązując dziekanów do przekazywania kwartalnych raportów dotyczących pastoryzacji jeńców. Starał się także o zapewnienie więźniom kapłanów mówiących w ich językach, a nawet utrzymywał osobiste kontakty z duchownymi, czego przykładem jest korespon-dencja z franciszkaninem, o. Franciszkiem Kowalińskim, któremu zobowiązał się dostarczyć niezbędne sprzęty i wyposażenie potrzebne do urządzenia i sprawowa-nia posługi w kaplicach obozowej i szpitalnej.
Bibliografia
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Akta Kapituły Metropolitalnej I, sygn. 446.
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, Akta Jeneralne Arcybiskupie tyczące się kościoła w Pile 1900–1922, sygn. OA X 358.
Akta Arcybiskupie. Duszpasterstwo nad jeńcami wojennymi I 1915–1917, sygn. OA X 112.
Akta Arcybiskupie. Duszpasterstwo nad jeńcami wojennymi II 1917–1918, sygn. OA X 122.
Comité International de la Croix-Rouge. Documents publiés a l’occasion de la guerre européenne (1914–1916). Rapport de MM. Dr A. von Schulthess et F. Thormeyer sur leur visite aux camps de prisonniers de guerre russes en Alle-magne, en avril 1916. Onzième série juillet 1916, Genève 1916.
Rapport sur les visites des camps de prisonniers en Russie et en Allemagne par des délégations de la Croix Rouge Danoise, Copenhague 1916.
Opracowania
Cullman P. S., Historia Żydów w Pile, Piła 2017.
Fijałkowski M., Album doktora Karchowskiego, „Kronika Wielkopolski” 2006, nr 4/120.
Fijałkowski M., Fotografie z obozu jenieckiego w Pile, „Kronika Wielkopolski” 2003, nr 1/105.
Fijałkowski M., „Ksiądz Józef Bakalarczyk, katolicki kapelan obozu jenieckiego w Pile” [maszynopis].
Garvey J., Fresh in my memory always, Ilkley 2012.
Houard E., Ma campagne de guerre 14–18, Paris 1982.
Kuhr P., „… znów się tam spotkamy!” Wojenny dziennik dziewczynki 1914–1918, Piła 2017. „Le Tas de Blagues” 10.04.1918, nr 48.
Powstańcy wielkopolscy… Biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918/ /1919, t. IV, red. B. Polak, Poznań 2008.
„Przewodnik Katolicki” 30.051915, nr 22; 1.10.1916, nr 40.
Saintesprit P., Souvenirs de Captivité 1915–1918. Les barbelés de Schneidemühl, Besançon 1946.
„The British Times” 1.04.1918, nr 3; 1.05.1918, nr 4; 1.08.1918, nr 7. Trauerrede zur Einweihung des Grabdenkmals der jüd.-russ. Kriegsgefangenen am 1. Selichothtag des Jahres 5675 zu Schneidemühl gehalten von Rabbiner J. Nobel Schneidemühl, Frankfurt am Main 1916.
Wielkopolski słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, J. Topolski, Warszawa– –Poznań 1981.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 876
Liczba cytowań: 0
