Suburbanisation uncontrolled? The role of legal framework in limiting the dispersion of built-up areas in Poland
DOI:
https://doi.org/10.12775/bgss-2024-0010Keywords
geography, planning & development, suburbanisation, dispersion of built-up, spatial arrangement, threats for landscape, spatial chaosAbstract
The article aims to determine the legal rationale for the dispersion of built-up areas in Poland and draws some polemical conclusions. The current legislative system of spatial planning and construction is the main cause behind the aggravation of spatial chaos. Built-up areas have been exhibiting dispersed patterns that often contravene natural, technical, infrastructural, economic, social or even legislative imperatives. The authors prove that suburbanisation in the strict sense is not existent in Poland, and that, quite the contrary, the decisions for new investment sites tend to be taken deliberately by landowners, investors and representatives of public administration. The authors review the causes and effects as well as legislative reasons for the dispersion of built-up areas. The text ends with recommendations for legislative changes aimed at counteracting the dispersion processes.
References
Act of 14 June 1960 Code of Administrative Procedure (Act of 1960).
Act of 3 February 1995 on the Protection of Agricultural and Forest Land (Act of 1995).
Act of 21 August 1997 on Real Estate Management (Act of 1997).
Act of 27 March 2003 on Spatial Planning and Development (Act of 2003).
Act of 27 September 2013 on State Aid in the Purchase of the First Apartment by Young People (Act of 2013).
Act of 9 May 2014 on Facilitating Access to Certain Regulated Professions (Act of 2014).
Act of 5 July 2018 on Facilitating the Preparation and Implementation of Housing Investments and Accompanying Investments (Act of 2018).
Act of 2 March 2020 on special solutions related to the prevention and combating of COVID-19, other infectious diseases and crisis situations caused by them (Act of 2020).
Act of 7 July 2023 Amending the Act on Spatial Planning and Development, and Certain Other Acts (Act of 2023).
Bąkowski, T. (2018). Rozpraszanie i koncentracja zabudowy jako problem prawny (tytułem wprowadzenia do szczegółowych rozważań) (Dispersion and concentration of built-up as a legal issue (introduction to discourse) – in Polish). In T. Bąkowski (Ed.), Prawne problemy rozpraszania i koncentracji zabudowy, 13-22. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Chmielewski T.J., Śleszyński P., Chmielewski S. & Kułak A. (2018). Ekologiczne i fizjonomiczne koszty bezładu przestrzennego (Ecological and physiognomic costs of spatial disorder – in Polish). Warszawa: IGiPZ PAN, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, KPZK PAN.
Drozda, Ł. (2023). Dziury w ziemi. Patodeweloperka w Polsce (Holes in the ground. Pathological development in Poland – in Polish). Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Dziewoński, K. (1988). Odpowiedź na ankietę (Answer to the survey – in Polish). Andrzejewski A., (Ed.) Procesy urbanizacyjne w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych: III ekspertyza: odpowiedzi na ankietę. Warszawa: KPZK PAN.
Foryś, I. (2013). Suburbanizacja a zrównoważony rozwój na przykładzie wybranego rynku lokalnego (Suburbanisation and sustainable development by the example of a selected local market – in Polish). Handel Wewnętrzny, 6A(1): 160-170.
Gliński, M. 2018. Przyczyny i skutki niekontrolowanej suburbanizacji (Causes and effects of the uncontrolled suburbanisation – in Polish). Available at: https://ceo.com.pl/przyczyny-i-skutki-niekontrolowanej-suburbanizacji-73262 (20.03.2023).
Gzell, S. (2020). Urbanistyka XXI wieku (Urban planning of the 21st century – in Polish). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hadel M. & Zachariasz I. (2022). Analiza stosowania art. 12. Specustawy covidowej z perspektywy standardów państwa prawnego (Analysis of the application of Art. 12. The special Covid law from the perspective of the rule of law standards). Samorząd Terytorialny, 1-2: 44-58.
Harasimowicz, A. (2018). Suburbanizacja a rola obszarów otaczających miasto – ujęcie teoretyczne (Suburbanisation and the role of areas surrounding the cities – a theoretical approach – in Polish). Studia Miejskie, 29: 115-130. DOI: 10.25167/sm2018.029.08.
Harris, R. (2010). Meaningful types in a world of suburbs. Suburbanization in Global Society. Research in Urban Sociology, 10: 15-47.
Hołuj A. & Lityński P. (2015). Urban sprawl – uwarunkowania oraz propozycja zmian w Polsce (Urban sprawl - factors and a proposal for changes in Poland – in Polish). Warszawa: Studia KPZK PAN 161.
Jałowiecki, B. (1999). Metropolie (Metropoles – in Polish). Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania.
Kaczmarek, T. (2020). Różne oblicza suburbanizacji. Od przedmieść w cieniu miasta do post-suburbiów (Different looks of suburbanisation. From suburbs in the shadow of the city to post-suburbs – in Polish). Prace i Studia Geograficzne, 65(3): 103-113.
Kajdanek, K. (2012). Suburbanizacja po polsku (The Polish way of suburbanisation – in Polish). Kraków: Nomos.
Kopeć, A. (2011). Słabości i skutki prawnych regulacji związanych z procedurą sporządzania projektu decyzji o warunkach zabudowy (Weaknesses and effects of legal regulations related to the procedure of preparing a local zoning approval – in Polish). Markowski T., Żuber P. (Eds.) System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju. Warszawa: Studia KPZK PAN 134.
Kowalewski, A., Markowski T. & Śleszyński P. (Eds.), (2018). Studia nad chaosem przestrzennym (Studies on spatial chaos – in Polish). Warszawa: Studia KPZK PAN 182.
Kowalewski, A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J. & Śleszyński P. (2013). Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce (Report on economic losses and social costs of the uncontrolled urbanisation in Poland – in Polish). Warszawa: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, IGiPZ PAN.
Krawczyk, M. (2018). W poszukiwaniu ładu przestrzennego (In search of spatial order – in Polish). In: T. Bąkowski (Ed.), Prawne problemy rozpraszania i koncentracji zabudowy, 23-32. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Lisowski, A. (2005). Janusowe oblicze suburbanizacji (Janus's face of suburbanisation – in Polish). In: I. Jażdżewska (Ed.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki, „XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście”, 91-100. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Lisowski, A. & Grochowski M. (2009). Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje. Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (Suburbanisation processes. Rationale, forms and consequences. Expert opinions for the National Spatial Development Concept 2030 – in Polish). Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
Niewiadomski, Z. (2018). Gmina wobec zjawisk rozpraszania i koncentracji zabudowy (odpowiedzialność prawodawcy miejscowego za stan patologicznej zabudowy) (The municipality vs. the reality of dispersion and concentration of built-up areas (the responsibility of the local legislator for the state of pathological development) – in Polish). In T. Bąkowski (Ed.), Prawne problemy rozpraszania i koncentracji zabudowy, 23-32. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Parysek, J. (2004). Transformacja społeczno-gospodarcza i jej konsekwencje w miastach (Socio-economic transformation and its consequences in cities – in Polish). In: J. Słodczyk (Ed.). Rozwój miast i zarządzanie gospodarką miejską. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Rose, J.F.P. (2019). Dobrze nastrojone miasto. Czego współczesna nauka, pradawne cywilizacji i ludzka natura mogą nas nauczyć o przyszłości życia w miastach (The well-tempered city. What modern science, ancient civilisations, and human nature teach us about the future of urban life – in Polish). Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Saternus, P. (2013). Leksykon urbanistyki i planowania przestrzennego (Lexicon of urban and spatial planning – in Polish). Warszawa: Bel Studio.
Serafin, P. (2016). Rozlewanie się miast na przykładzie Nowego Sącza w województwie małopolskim (The sprawl of cities. The case of Nowy Sącz in the Małopolskie Voivodship – in Polish). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 443: 204-219.
Staszewska, S. (2013). Urbanizacja przestrzenna strefy podmiejskiej polskiego miasta (Spatial urbanisation of the suburban zone of a Polish city – in Polish). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Szekalska, E. (2015). Nowe przepisy, które zapobiegną „rozlewaniu się miast” (New legislation to prevent “the sprawl of cities” – in Polish). Available at: https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Przepisy-ktore-zapobiegna-rozlewaniu-sie-miast-1213.html (Accessed: 20 March 2023).
Szymańska, D. & Biegańska J. (2011). Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane (The phenomenon of urbanization and processes connected with it – in Polish). Studia Miejskie, 4: 13-38. Available at: https://repozytorium.umk.pl/handle/item/532, https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/sm/article/view/2281/1779.
Śleszyński, P. (2018). Społeczno-ekonomiczne skutki chaosu przestrzennego dla osadnictwa i struktury funkcjonalnej terenów (Socio-economic impact of the spatial chaos on a settlement and functional structure of territories – in Polish). Warszawa: Studia KPZK PAN 182, volume II.
Śleszyński, P. & Kukołowicz P. (2021). Społeczno-gospodarcze skutki chaosu przestrzennego (Socio-economic effects of spatial chaos – in Polish). Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny.
Śleszyński, P., Nowak M.J., Legutko-Kobus P., Hołuj A., Lityński P., Jadach-Sepioło A. & Blaszke M. (2021). Suburbanizacja w Polsce jako wyzwanie dla polityki rozwoju (Suburbanisation in Poland as a challenge for development policy – in Polish). Warszawa: KPZK PAN 11/203.
Tworek, J. (2021). Rozlewanie się miast (Urban sprawl – in Polish). Available at: http://www.bsap.pl/rozlewanie-sie-miast/ (Accessed: 20 March 2023).
Wassmer, R.W. (2002). An Economic Perspective on Urban Sprawl: With an Application to the American West and a Test of the Efficacy of Urban Growth Boundaries. Sacramento: California State University.
Zagożdżon, A. (1988). Sieć osadnicza, zmienność i trwałość (The settlement network - changeability and durability – in Polish). In: B. Jałowiecki & E. Kaltenberg-Kwiatkowska (Eds.), Proces urbanizacji i przekształcania miast w Polsce, 57-74. Wrocław-Warszawa: Ossolineum.
Zawadzka, A.K. (2017). Ład nasz przestrzenny (Our spatial order – in Polish). Gdańsk-Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wolters Kluwer.
Ziemacki, J. (2019). Powstrzymać rozlewanie się miast (Halting the sprawl of cities – in Polish). Available at: https://www.rp.pl/nieruchomosci/art1235811-powstrzymac-rozlewanie-sie-miast (Accessed: 20 March 2023).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Alicja K. Zawadzka , Jarosław T. Czochański
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Title, logo and layout of journal Bulletin of Geography. Socio-economic Series are reserved trademarks of Bulletin of Geography. Socio-economic Series.Stats
Number of views and downloads: 244
Number of citations: 0
