Archiwum
-
Tom 32 Nr 70 (2020)
2022-09-02Nasza Fundacja skończyła 30 lat! Przypominamy o tym fakcie, mając świadomość, że żaden badacz oporu w Polsce podczas drugiej wojny światowej nie może obejść się bez bogatych zbiorów archiwalnych, relacji świadków czy ankiet personalnych zgromadzonych przez lata w Fundacji. Jest ona także instytucją edukacyjną, muzealną i wydawniczą. Ta ostatnia sfera była od zawsze pod szczególną pieczą profesor Elżbiety Zawackiej i jej współpracowników. Prezentując Czytelnikom 70 numer „Biuletynu” przypominamy, jakie cele przyświecały naszej Fundacji u progu jej działalności. Wewnątrz pisma znajdą Państwo akt założycielski podpisany przez prof. Elżbietę Zawacką, prof. Stanisława Salmonowicza i dr. Grzegorza Górskiego. Wchodząc w nowe trzydziestolecie, zdecydowaliśmy się otworzyć „Biuletyn” również na tematy spoza obszaru Pomorza, nie odchodząc oczywiście od głównego, wyznaczonego przez Jej twórczynię profilu. Nasz „Biuletyn” będzie więc taki jak Fundacja – otwarty na ludzi, problemy badawcze i dyskusje. Pomorska Armia Krajowa była wszak częścią większego organizmu, a w zbiorach Fundacji zbiegają się różne wątki ogólnopolskiej historii i tysiące biografii ludzi z całej Polski. Sądzimy więc, że otwarcie to pozwoli jeszcze lepiej zestawiać problemy okupacji i oporu na Pomorzu z analogicznymi zagadnieniami w innych częściach kraju. Wśród przyczynków zamówionych specjalnie dla „Biuletynu”. Czytelnik znajdzie więc artykuły poświęcone tematyce pomorskiej (zbrodnia na nauczycielach w szpęgawsku, wspomnienie o profesorze Stefanie Raszei – ostatnim żołnierzu Gryfa kaszubskiego), ale też nawiązanie do losów Jana Bytnara „Rudego”, dziejów Polskiego Obozu Narodowo-Syndykalistycznego i postulat badania czegoś, co jest wyjątkowo nieuchwytne - stanów emocjonalnych żołnierzy podziemia. Zaczynamy jednak od rozmowy z prof. Bogdanem Chrzanowskim, który jest związany z Fundacją od samego jej początku. Jego wspomnienia są ważnym głosem w przypomnieniu początków Fundacji i idei, jakie przyświecają jej od trzydziestolecia.
Janusz Marszalec
redaktor „Biuletynu”
Sklep wydawnictwa: -
-
Tom 33 Nr 71 (2021)
2023-03-15W najnowszym biuletynie chcieliśmy możliwie szeroko spojrzeć na wojnę oczami kobiet. Zaczynamy od refleksji Sebastiana Pawliny, który zainteresował się postawami matek żołnierzy konspiracji. Tutaj też znajdziemy przegląd najważniejszej kobiecej literatury i postulat prowadzenia interdyscyplinarnych badań nad dziejami wojny. Dopełnieniem uwag Pawliny będą wspomnienia Jadwigi Antczakowej, synowej znanego na Pomorzu działacza Delegatury Rządu na Kraj, Antoniego Antczaka. Dramatyczna historia wojenna łączy w sobie wszystkie właściwie
odsłony życia wojennego – zarówno konspiracyjne, jak i cywilne, nierozłącznie z nim związane.
Alicja Bartnicka przeanalizowała dzieje żydowskich robotnic przymusowych w fabryce broni w Skarżysku-Kamiennej, a Alicja Paczoska--Hauke los Marii Kostrzewskiej – żołnierza Armii Krajowej i członkini Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Inną zbiorowością skrupulatnie
poddaną oglądowi przez Danutę Drywę są Polki osadzone w obozie Stutthof nie za działalność narodową, lecz łamanie przepisów obowiązku pracy. Kolejny przyczynek autorstwa Karoliny Trzeskowskiej-Kubasik dotyczy zaangażowania kobiet w Armii Krajowej Obwodu Busko. Andrzej Gąsiorowski, nie nawiązując do tematu przewodniego numeru, ponownie zajął się historią Witolda Świętochowskiego, jednego z agentów gdańskiego gestapo (za Red. Biuletynu Januszem Marszalcem).
