Kwestia lokalizacji siedziby (konwentu) komturów ziemi chełmińskiej w XIII– pierwszych dekadach XIV wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ARCH.2020.005Abstrakt
W artykule podjęto próbę wskazania lokalizacji i scharakteryzowania formy architektonicznej siedzib komturów ziemi chełmińskiej. Rozważania na ten temat przeprowadzono na podstawie analizy źródeł historycznych, weryfikacji dotychczasowych poglądów oraz wyników badań archeologicznych.
Bibliografia
Antkowiak W., Lamparski P., 1999, Zamki i strażnice krzyżackie ziemi chełmińskiej (historia, plany, tajemnice), Toruń.
Bogusz A., Roman A., Wasik B., 2018, Wykop 1, [w:] Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Lipienku (stan. nr 1) przeprowadzonych w 2018 roku, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Chudziak W., 2014, Długi wiek XIII w Chełmnie, AHP, t. 22, s. 55–67.
Chudziak W., Bojarski J., 2015, Chełmno i Toruń. Początki miast na ziemi chełmińskiej, AHP, t. 23, s. 83–105.
Czaja R., 2008, Urbanizacja kraju, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego, s. 177–199.
Dołęgowska M., 2018, Wykop 5, [w:] Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Lipienku (stan. nr 1) przeprowadzonych w 2018 roku, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Domasłowski J., 1983, Kościół i dawny klasztor Cysterek w Chełmnie, Warszawa–Poznań–Toruń.
Dorna M., 2004, Bracia zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228–1309, Poznań.
Dygo M., 2008a, Początki i budowa władztwa zakonu krzyżackiego (1226–1309), [w:] Państwo zakonu krzyżackiego, s. 53–78.
Dygo M., 2008b, Ekspansja terytorialna i władztwo terytorialne (1249–1309), [w:] Państwo zakonu krzyżackiego, s. 79–104.
Jähnig B., 2013, Dostojnicy zakonu krzyżackiego w Prusach, [w:] Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII–XVI wieku, red. R. Czaja, A. Radzimiński, Toruń, s. 279–329.
Jóźwiak S., 1996, Translokacje Chełmna a powstanie komturstw staro- i nowochełmińskiego, [w:] Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu, red. R. Czaja, J. Tandecki, Toruń, s. 83–94.
Jóźwiak S., 1997, Powstanie i rozwój struktury administracyjno-terytorialnej zakonu krzyżackiego na Kujawach i w ziemi chełmińskiej w latach 1246–1343, Toruń.
Jóźwiak S., 1998, Rezygnacje z kariery wysokich hierarchów zakonu krzyżackiego w Prusach w XIV wieku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 1/1998, s. 21–36.
Jóźwiak S., 2000, (rec.) Die Einrichtung von Verwaltungsstrukturen in Preuβen durch den Deutschen Orden bis zur Mitte des 13. Jahrhunderts, M. Löwener, Wiesbaden 1998, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 1/2000, s. 113–117.
Jóźwiak S., 2007, Liczebność konwentów zakonu krzyżackiego w Prusach w pierwszej połowie XV wieku, ZH, t. 72, z. 1, s. 7–22.
Jóźwiak S., 2008, Podziały administracyjne, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego, s. 132–137.
Jóźwiak S., 2012, Centralne i terytorialne organy władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228–1410: rozwój, przekształcenia, kompetencje, Toruń.
Jóźwiak S., Trupinda J., 2012, Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych, Toruń.
Jóźwiak S., Trupinda J., 2020, Zamki krzyżackie w świetle średniowiecznych źródeł pisanych, [w:] Castra Terrae Culmensis. Na rubieży chrześcijańskiego świata, t. 1, red. M. Wiewióra, Toruń s. 132–151, 167–168.
Kola A., Matuszewska-Kola W., 1971, Kałdus, pow. Chełmno, Informator Archeologiczny. Badania rok 1970, Warszawa, s. 171–172.
Löwener M., 1998, Die Einrichtung von Verwaltungsstrukturen in Preuβen durch den Deutschen Orden bis zur Mitte des 13. Jahrhunderts, Wiesbaden.
Momot A., Wasik B., Wiewióra M., 2014, Zamek krzyżacki w Papowie Biskupim. Nowe odkrycia i nowe interpretacje, Rocznik Grudziądzki, t. 22, s. 65–97.
Mroczko T., 1974, Ruch budowlany na ziemi chełmińskiej w XIII i XIV wieku, [w:] Sztuka i ideologia XIII wieku. Materiały Sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce
Polskiej Akademii Nauk. Warszawa 5 i 6 IV 1971, red. P. Skubiszewski,
Warszawa–Wrocław, s. 281–332.
Oliński P., 1998, Motywy chrystologiczne na pieczęciach urzędników krzyżackich ziemi chełmińskiej, Rocznik Grudziądzki, t. 13, s. 9–20.
Poliński D., 2005, Gród czy zamek? Z badań nad najwcześniejszymi krzyżackimi obiektami obronnymi w ziemi chełmińskiej, AHP, t. 15/1, s. 181–196.
Powierski J., 1972, Hugo Butyr. Fragment stosunków polsko-niderlandzkich, Zapiski Historyczne, t. 37, z. 2, s. 9–43.
Szczupak D., 2019, Topografia i lokalizacja zamków krzyżackich na ziemi chełmińskiej w świetle badań archeologicznych, historycznych i geograficznych, maszynopis pracy licencjackiej w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Sprawozdanie z badań, 2018, Sprawozdanie z badań z badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie pierwszego miasta lokacyjnego Chełmna w Starogrodzie w 2018 roku, red. B. Wasik, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Steinbrecht C., 1888, Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, t. 2: Preussen zur Zeit der Landmeister, Berlin.
Tandecki J., 2008, Zakon krzyżacki, [w:] Państwo zakonu krzyżackiego, s. 405–419.
Torbus T., 2014, Zamki konwentualne państwa krzyżackiego w Prusach, Gdańsk.
Wasik B., 2013, Zamek w Lipienku na ziemi chełmińskiej, Rocznik Grudziądzki, t. 21, s. 51–74.
Wasik B., 2016a, Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej od XIII do XV wieku, Toruń.
Wasik B., 2016b, Początki krzyżackich zamków na ziemi chełmińskiej. Pierwsze warownie i obiekty murowane, AHP, t. 24, s. 233–260.
Wasik B., 2017a, Układ przestrzenny i fazy funkcjonowania zamku, [w:] Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Starogrodzie (stan. nr 1) przeprowadzonych w 2017 roku, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Wasik B., 2017b, Wstęp, [w:] Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Starogrodzie (stan. nr 1) przeprowadzonych w 2017 roku, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Wasik B., 2018, Układ przestrzenny i fazy funkcjonowania zamku, [w:] Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych w Lipienku (stan. nr 1) przeprowadzonych w 2018 roku, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Wasik B., Cackowski K., 2017, Wykop 3, [w:] Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Starogrodzie (stan. nr 1) przeprowadzonych w 2017 roku, maszynopis w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Wiewióra M., 2016, Gród i zamek w państwie krzyżackim – miejsce tradycji czy tradycja miejsca?, AHP, t. 24, s. 195–231.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Dominka Szczupak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 257
Liczba cytowań: 0
