Stan i potrzeby badań nad tradycyjnym budownictwem chłopskim w muzeach (na przykładzie łódzkiego ośrodka etnograficznego i wybranych placówek z terenu Polski środkowej)

Piotr Czepas

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/32668

Abstrakt


Niniejszy artykuł jest próbą podjęcia zagadnienia potrzeby i znaczenia badań terenowych prowadzonych przez placówki muzealne, które poświęcone są problematyce tradycyjnego budownictwa chłopskiego. W jego ramach dokonano przeglądu prac badawczych podjętych na obszarze Polski środkowej na przestrzeni XX stulecia. Szczególną uwagę skupiono na badaniach terenowych zrealizowanych z ramienia Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi w Stobiecku Miejskim (dziś część miasta Radomska) oraz w wybranych wsiach regionu łęczyckiego. Ich rezultaty przyczyniły się bowiem do powstania w pierwszych dekadach XXI wieku dwóch placówek tj. Zagrody Tatarskiej oraz Łęczyckiej Zagrody Chłopskiej stanowiących odpowiednio część Muzeum Regionalnego im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku oraz Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. W ramach opracowania spróbowano udzielić odpowiedzi na pytanie, czy aktualnie zasadne jest prowadzenie etnograficznych badań terenowych z ramienia placówek muzealnych nad budownictwem wiejskim wzniesionym po II wojnie światowej.

Słowa kluczowe


muzeum skansenowskie; tradycyjne budownictwo chłopskie; Łęczycka Zagroda Chłopska w Kwiatkówku; Zagroda Tatarska w Radomsku

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Brzostowski Stanisław

: Z dziejów parków etnograficznych (skansenów) w Polsce, [w:] Muzea skansenowskie w Polsce, kom. red. S. Błaszczyk et al., Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Chlebowska Barbara

a: Obiekt Zamiejscowy Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi — część etnograficzna, „Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”, t. IV.

b: Poskładane z okruchów. Uwagi na temat pracy nad wyposażeniem wnętrza domu mieszkalnego w Łęczyckiej Zagrodzie Chłopskiej, „Zeszyty Wiejskie”, z. XVIII.

Chlebowska Barbara, Czepas Piotr

: Łęczycka Zagroda Chłopska. Powstanie i funkcjonowanie w pierwszych latach, „Acta Scansenologica”, t. XI.

Czajkowski Jerzy

: Dom drewniany w Polsce. Tysiąc lat historii, Kraków: Zakład Wydawniczy »NOMOS «.

Czepas Piotr

: Olejarnia z miejscowości Mnich-Kolonia, pow. Kutno, woj. łódzkie jako przykład drobnej działalności przemysłowej w środowisku wiejskim, „Zeszyty Wiejskie”, z. XVIII.

a: Olejarnia Władysława Malesy w Mszadli, pow. Skierniewice, woj. łódzkie jako dokument techniki i życia społecznego mieszkańców wsi, „Zeszyty Wiejskie”, z. XIX.

b: Założenia programowe części etnograficznej Obiektu Zamiejscowego Muzeum Archeologicznego

i Etnograficznego w Łodzi, „Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”, t. V.

: Ostatni gliniany dom z Chorek w powiecie łęczyckim i jego mieszkańcy, „Zeszyty Wiejskie”, z. XXI.

a: Łęczycka Zagroda Chłopska w Kwiatkówku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXVI, nr 2.

b: Kuźnia z Porszewic, powiat Pabianice, województwo łódzkie jako dokument architektury

i rzemiosła wiejskiego, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, t. V. (http://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2019/01/01_03_P-Czepas_Kuznia-

z-Porszewic.pdf, data odczytu: 10.09.2018).

c: Działalność Zespołu Działów Etnograficznych Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi (2008-2016), „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 35.

Filarowska Katarzyna

: Budownictwo „tatarskie” w Stobiecku Miejskim, „Nasz Świat. Biuletyn Towarzystwa Przyjaciół Muzeum w Radomsku”, nr 4.

Gładyszowa Maria

: Budownictwo, [w :] Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t. I, red. M. Biernacka, B. Kopczyńska-Jaworska, A. Kutrzeba-Pojnarowa, W. Paprocka,

Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Grajnert Józef

: Zapiski etnograficzne z okolic Wielunia i Radomska, „Zbiór Wiadomości do Antropologii

Krajowej”, t. IV.

Karłowicz Jan

: Chata polska. Studyjum lingwistyczno-archeologiczne, „Pamiętnik Fizyjograficzny”, t. IV.

Lech Józef

: Z prac nad projektowaniem łódzkiego parku etnograficznego, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. IX.

: Tradycyjny dom chłopski i jego użytkowanie na obszarze środkowej Polski, „Prace bi Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 20.

Lechowa Irena

: Problematyka badań etnograficznych nad rzemiosłem w Grocholicach w powiecie bełchatowskim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 10.

Moszyński Kazimierz

: Kultura ludowa Słowian, t. I, Kultura materialna (wyd. II), Warszawa: Książka i Wiedza.

Mulkiewicz-Goldbergowa Olga

: Badania etnograficzne w okręgu przemysłowym bełchatowskim, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. VI.

Paszkowska-Wróblewska Bożenna

: Budownictwo w Klonowej, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 3.

: Budownictwo „tatarskie” w Stobiecku Miejskim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 7.

: Tradycyjne budownictwo w Łęce, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 8.

: Budownictwo mieszkalne w Łaznowie, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 9.

: Gliniane domy w Chorkach, pow. Łęczyca, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 13.

Piaścik Franciszek

: Zbiory Sekcji Budownictwa Ludowego Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, R. I, nr 1.

: Zbiory Sekcji Budownictwa Ludowego Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, R. IV, nr 1.

Piątkowska Ignacja

: Poszukiwania. Chata, „Wisła”, t. XI.

Pytlińska-Spiss Anna

: Muzea na wolnym powietrzu w Polsce, „Etnografia Polska”, t. XXXIII, z. 2.

Święch Jan

: Architektura chłopska ziemi dobrzyńskiej od połowy XVIII wieku do lat czterdziestych XX wieku, Toruń: Wydawnictwo TOP KURIER.

: Chłopskie budownictwo zagrodowe Kujaw w XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.

Wawrzeniecki Marian

, Poszukiwania. Chata, „Wisła”, t. XII.

Zawistowicz-Adamska Kazimiera

: Badania etnograficzne nad regionem łódzkim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego”, Seria I, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 5.

: Zakres badań etnograficznych nad regionem łódzkim. Osiągnięcia i postulaty badawcze, „Prace i Materiały Etnograficzne”, t. XIII.

: Badania klonowskie jako przyczynek do badań nad regionem łódzkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”,nr 3.

Zawistowicz-Adamska Kazimiera, Lech Józef

: Łódzki park etnograficzny, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. VI.

[bibliografia internetowa w skoroszycie]


Refbacks

  • There are currently no refbacks.

Partnerzy platformy czasopism