Stan i potrzeby badań nad tradycyjnym budownictwem chłopskim w muzeach (na przykładzie łódzkiego ośrodka etnograficznego i wybranych placówek z terenu Polski środkowej)
DOI:
https://doi.org/10.12775/ZWAM.2020.7.07Keywords
muzeum skansenowskie, tradycyjne budownictwo chłopskie, Łęczycka Zagroda Chłopska w Kwiatkówku, Zagroda Tatarska w RadomskuAbstract
Niniejszy artykuł jest próbą podjęcia zagadnienia potrzeby i znaczenia badań terenowych prowadzonych przez placówki muzealne, które poświęcone są problematyce tradycyjnego budownictwa chłopskiego. W jego ramach dokonano przeglądu prac badawczych podjętych na obszarze Polski środkowej na przestrzeni XX stulecia. Szczególną uwagę skupiono na badaniach terenowych zrealizowanych z ramienia Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi w Stobiecku Miejskim (dziś część miasta Radomska) oraz w wybranych wsiach regionu łęczyckiego. Ich rezultaty przyczyniły się bowiem do powstania w pierwszych dekadach XXI wieku dwóch placówek tj. Zagrody Tatarskiej oraz Łęczyckiej Zagrody Chłopskiej stanowiących odpowiednio część Muzeum Regionalnego im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku oraz Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. W ramach opracowania spróbowano udzielić odpowiedzi na pytanie, czy aktualnie zasadne jest prowadzenie etnograficznych badań terenowych z ramienia placówek muzealnych nad budownictwem wiejskim wzniesionym po II wojnie światowej.References
Brzostowski Stanisław
: Z dziejów parków etnograficznych (skansenów) w Polsce, [w:] Muzea skansenowskie w Polsce, kom. red. S. Błaszczyk et al., Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Chlebowska Barbara
a: Obiekt Zamiejscowy Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi — część etnograficzna, „Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”, t. IV.
b: Poskładane z okruchów. Uwagi na temat pracy nad wyposażeniem wnętrza domu mieszkalnego w Łęczyckiej Zagrodzie Chłopskiej, „Zeszyty Wiejskie”, z. XVIII.
Chlebowska Barbara, Czepas Piotr
: Łęczycka Zagroda Chłopska. Powstanie i funkcjonowanie w pierwszych latach, „Acta Scansenologica”, t. XI.
Czajkowski Jerzy
: Dom drewniany w Polsce. Tysiąc lat historii, Kraków: Zakład Wydawniczy »NOMOS «.
Czepas Piotr
: Olejarnia z miejscowości Mnich-Kolonia, pow. Kutno, woj. łódzkie jako przykład drobnej działalności przemysłowej w środowisku wiejskim, „Zeszyty Wiejskie”, z. XVIII.
a: Olejarnia Władysława Malesy w Mszadli, pow. Skierniewice, woj. łódzkie jako dokument techniki i życia społecznego mieszkańców wsi, „Zeszyty Wiejskie”, z. XIX.
b: Założenia programowe części etnograficznej Obiektu Zamiejscowego Muzeum Archeologicznego
i Etnograficznego w Łodzi, „Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”, t. V.
: Ostatni gliniany dom z Chorek w powiecie łęczyckim i jego mieszkańcy, „Zeszyty Wiejskie”, z. XXI.
a: Łęczycka Zagroda Chłopska w Kwiatkówku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXVI, nr 2.
b: Kuźnia z Porszewic, powiat Pabianice, województwo łódzkie jako dokument architektury
i rzemiosła wiejskiego, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, t. V. (http://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2019/01/01_03_P-Czepas_Kuznia-
z-Porszewic.pdf, data odczytu: 10.09.2018).
c: Działalność Zespołu Działów Etnograficznych Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi (2008-2016), „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 35.
Filarowska Katarzyna
: Budownictwo „tatarskie” w Stobiecku Miejskim, „Nasz Świat. Biuletyn Towarzystwa Przyjaciół Muzeum w Radomsku”, nr 4.
Gładyszowa Maria
: Budownictwo, [w :] Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t. I, red. M. Biernacka, B. Kopczyńska-Jaworska, A. Kutrzeba-Pojnarowa, W. Paprocka,
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Grajnert Józef
: Zapiski etnograficzne z okolic Wielunia i Radomska, „Zbiór Wiadomości do Antropologii
Krajowej”, t. IV.
Karłowicz Jan
: Chata polska. Studyjum lingwistyczno-archeologiczne, „Pamiętnik Fizyjograficzny”, t. IV.
Lech Józef
: Z prac nad projektowaniem łódzkiego parku etnograficznego, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. IX.
: Tradycyjny dom chłopski i jego użytkowanie na obszarze środkowej Polski, „Prace bi Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 20.
Lechowa Irena
: Problematyka badań etnograficznych nad rzemiosłem w Grocholicach w powiecie bełchatowskim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 10.
Moszyński Kazimierz
: Kultura ludowa Słowian, t. I, Kultura materialna (wyd. II), Warszawa: Książka i Wiedza.
Mulkiewicz-Goldbergowa Olga
: Badania etnograficzne w okręgu przemysłowym bełchatowskim, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. VI.
Paszkowska-Wróblewska Bożenna
: Budownictwo w Klonowej, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 3.
: Budownictwo „tatarskie” w Stobiecku Miejskim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 7.
: Tradycyjne budownictwo w Łęce, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 8.
: Budownictwo mieszkalne w Łaznowie, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 9.
: Gliniane domy w Chorkach, pow. Łęczyca, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”, nr 13.
Piaścik Franciszek
: Zbiory Sekcji Budownictwa Ludowego Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, R. I, nr 1.
: Zbiory Sekcji Budownictwa Ludowego Zakładu Architektury Polskiej i Historii Sztuki Politechniki Warszawskiej, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, R. IV, nr 1.
Piątkowska Ignacja
: Poszukiwania. Chata, „Wisła”, t. XI.
Pytlińska-Spiss Anna
: Muzea na wolnym powietrzu w Polsce, „Etnografia Polska”, t. XXXIII, z. 2.
Święch Jan
: Architektura chłopska ziemi dobrzyńskiej od połowy XVIII wieku do lat czterdziestych XX wieku, Toruń: Wydawnictwo TOP KURIER.
: Chłopskie budownictwo zagrodowe Kujaw w XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
Wawrzeniecki Marian
, Poszukiwania. Chata, „Wisła”, t. XII.
Zawistowicz-Adamska Kazimiera
: Badania etnograficzne nad regionem łódzkim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego”, Seria I, Nauki Humanistyczno-Społeczne, z. 5.
: Zakres badań etnograficznych nad regionem łódzkim. Osiągnięcia i postulaty badawcze, „Prace i Materiały Etnograficzne”, t. XIII.
: Badania klonowskie jako przyczynek do badań nad regionem łódzkim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna”,nr 3.
Zawistowicz-Adamska Kazimiera, Lech Józef
: Łódzki park etnograficzny, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. VI.
[bibliografia internetowa w skoroszycie]
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
- The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
- recording of a Work / subject of a related copyright;
- reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
- marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
- introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
- dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 4.0).
- The authors give the publisher the license free of charge.
- The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 631
Number of citations: 0
