The Phenomenon of Clientage and the Organisation of Diplomatic Activities in the Grand Duchy of Lithuania of the Second Half of the Sixteenth Century
DOI:
https://doi.org/10.12775/LEGATIO.2018.03Keywords
Grand Duchy of Lithuania, Radziwill family, patron-client relationship, early-modern diplomacy, sixteenth centuryAbstract
Researchers of the sixteenth-century European diplomacy discuss diplomatic networks and daily life activities of ambassadors conditioned by the development of residential diplomacy. At the same time, historians of the Polish-Lithuanian Commonwealth study diplomatic phenomena of a different kind since a resident mission system was not developed in Poland-Lithuania. The practice of temporary legations persisted and led to the development of distinctive features of envoys’ diplomatic activities during their missions. It also is possible to see different circumstances when looking into the question of the professionalization of Polish-Lithuanian diplomats and their personal qualities relevant to their diplomatic missions. The study of this problem reveals that, in the case of the Grand Duchy of Lithuania, a relatively strong patron-client relationship occurred as well as close links between the patronage system and organisation of diplomatic activities. Research into the practice of assigning envoys to diplomatic missions makes it possible to establish that almost all lower-rank envoys between the midand last decade of the sixteenth century were clients of the Radziwill family, dominating the political life of the Grand Duchy of Lithuania at that time. One of the main tasks of the Radziwill clients nominated as diplomatic envoys was to supply information to their patrons. At the same time, we can also see an attempt to control diplomatic communications with foreign countries. This group of Radziwill clients, who performed various diplomatic missions, is the subject of the analysis presented in this article. I try to determine here the reasons for appointing particular clients as foreign envoys and see how their diplomatic functions influenced their future careers.
References
Archival Sources
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
Archiwum Radziwiłłów (III, 3; V, 5080)
Metryka Koronna, Libri Legationum 5
Biblioteka Jagiellońska MS 1000
Rossiiskii Gosudarstvennyi Arkhiv Drevnikh Aktov
Litovskaia Metrika 389 (50, 56, 59)
Snosheniia Rossii s Polshei 79 (12, 13, 14)
Printed Primary Sources
Acta Tomiciana: epistolarum, legationum, responsorum, actionum et rerum gestarum serenissimi principis Sigismundi Primi Regis Polonie, Magni Ducis Lithuaniae per Stanislaum Gorski canonicum Cracoviensem et Plocensem collectarum, 18 vols (Poznan, 1852–1999), III (1853)
Akta zjazdów Stanów Wielkiego Ksiestwa Litewskiego, ed. by Henryk Lulewicz, 2 vols (Warszawa: Neriton, 2006–2009), I (2006)
Arheograficheskiy sbornik dokumentov, otnosyaschihsya k istorii Severo-Zapadnoy Rossii, izdavaemyiy pri upravlenii Vilenskogo uchebnogo okruga, 14 vols (Vilnius, 1867– 1904), VII (1870)
Archivum domus Sapiehanae=Archiwum domu Sapiehów wydane staraniem rodziny. Listy z lat 1575–1606 (Lviv, 1892)
Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, 3 vols (Vilnius, 1758–1564), I (1785)
Diariusz Poselstwa Polskiego Do Francji Po Henryka Walezego w 1573 Roku, ed. by Adam Przyboś and Roman Żelewski (Wroclaw, Warszawa and Kraków: PAN, 1963)
Elementa ad Fontium Editiones: Brevia romanorum pontificum ad Poloniam spectantia ex minutis et registris pontificiis, ed. by Henryk Damian Wojtyska CP, 76 vols (Rome: Institutum Historicum Polonicum Romae, 1966–1996), LXIV (1986)
Herberstein, Sigismund, Zapiski o Moskovii, ed. Anna Khoroshkevich, 2 vols (Moscow: Pamiatniki istoricheskoi mysli, 2008)
Jaworski, Rafał, ‘Nieznana korespondencja króla Zygmunta Augusta z Mikołajem Radziwiłłem Rudym i Ostafim Wołłowiczem z lat 1550–1571 ze zbiorów Biblioteki Czartoryskich’, Studia Źródłoznawcze, 44 (2003), 91–108
Kniga posolskaya Metriki Velikogo Knyazhestva Litovskogo, soderzhaschaya v sebe diplomaticheskie snosheniya Litvyi v gosudarstvovanie korolya Sigizmunda-Avgusta (s 1545 po 1572 god) (Moscow, 1843)
Kniga posolskaya Metriki Velikogo Knyazhestva Litovskogo, soderzhaschaya v sebe diplomaticheskie snosheniya Litvyi v gosudarstvovanie korolya, Stefana Batoriya s 1573 po 1580 god (Moscow, 1845)
Lietuvos Metrika 5 (1427–1506): Užrašymų knyga 5, ed. by Algirdas Baliulis, Artūras Dubonis and Darius Antanavičius (Vilnius: LII leidykla, 2012)
Lietuvos Metrika 6 (1494–1506): Užrašymų knyga 6, ed. by Algirdas Baliulis (Vilnius: LII leidykla, 2007)
Lietuvos Metrika 7 (1506–1539): Užrašymų knyga 7, ed. by Inga Ilarienė, Laimontas Karalius and Darius Antanavičius (Vilnius: LII leidykla, 2011)
Lietuvos Metrika 8 (1499–1514): Užrašymų knyga 8, ed. by Algirdas Baliulis (Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidykla, 1995)
Lietuvos Metrika 593 (1585–1604 m.), Diplomatinių reikalų knyga, ed. by Algirdas Baliulis (Vilnius: LII leidykla, 2009)
Lietuvos Metrika 594: (1585–1600), ed. by Algirdas Baliulis (Vilnius: LII leidykla, 2006)
Listy króla Zygmunta Augusta do Radziwiłłów, ed. by Irena Kaniewska (Cracow: Wydawnictwo Literackie, 1999)
Metryika Vyalikaga Knyastva Litovskaga. Kniga 70 (1582–1585), ed. by Andrei Miatselski (Minsk: Belaruskaia navuka, 2008)
Pamiatniki istorii Vostochnoi Evropy. Istochniki XV–XVII vv.: ‘Vypiska iz posolʹskikh knig’ o snosheniiakh Rossiiskogo gosudarstva s Polsko-Litovskim za 1475–1572 gg., ed. by. Sigurd Ottovich Shmidt and Boris Nikolaevich Morozov, 9 vols (Moscow and Warszawa: Arkheograficheski tsentr, 1995–2012), II (1997)
Peregovory o mire mezhdu Moskvoi i Polshei v 1581–1582 g.: Materialy (Odessa, 1887)
Pielgrzymowski, Eliasz, Poselstwo i krótkie spisanie rozprawy z Moskwą. Poselstwo do Zygmunta III, ed. by Roman Krzywy (Warszawa: Neriton, 2010)
Sbornik imperatorskogo russkogo istoricheskogo obschestva, 148 vols (Saint Petersburg, 1867–1916), XXXV (1882)
Sbornik imperatorskogo russkogo istoricheskogo obschestva, 148 vols (Saint Petersburg, 1867–1916), LIX (1887)
Sbornik imperatorskogo russkogo istoricheskogo obschestva, 148 vols (Saint Petersburg, 1867–1916), LXXI (1890)
Sprawy wojenne króla Stefana Batorego: dyjaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576–1586 (Kraków, 1887)
Secondary Works
Banionis, Egidijus, Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės pasiuntinių tarnyba XV–XVI amžiais (Vilnius: Diemedis, 1998)
Czwołek, Arkadiusz, Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego (Toruń: Wydawnictwo naukowe UMK, 2012)
Grala, Hieronim, ‘Diacy i pisarze: wczesnonowożytny aparat władzy w Państwie Moskiewskim i Wielkim Księstwie Litewskim (XVI – pocz. XVII w.)’, in Modernizacja struktur władzy w warunkach opóźnienia. Europa Środkowa i Wschodnia na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych (Warszawa: DIG, 1999), 73–91
Ferenc, Marek, Mikołaj Radziwiłł Rudy (ok. 1515–1584): działalność polityczna i wojskowa (Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, 2008)
Grusha, Aleksandr, Dokumentalnaia pismennost Velikogo Kniazhestva Litovskogo (konets XIV – pervaia tret XVI v.) (Minsk: Belaruskaia navuka, 2015)
———, Kantsyilyaryiya Vyalikaga Кnyastva Litovskaga 40-h gadov XV–pershay palovyi XVI st. (Minsk: Belaruskaya navuka, 2006)
Grzybowski, Stanisław, ‘Organizacja polskiej służby dyplomatycznej 1573–1605’, in Polska służba dyplomatyczna XVI–XVIII w., ed. by Zbigniew Wójcik (Warszawa: PWN, 1966), 145–201
———, ‘Udział senatu w kształtowaniu polityki zagranicznej Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVI wieku’, in Senat w Polsce. Dzieje i teraźniejszość. Sesja naukowa, Kraków 25 i 26 maja 1993, ed. by Krystyn Matwijowski and Jerzy Pietrzak (Warszawa: Kancelaria Senatu RP, 1993), 61–73
Halecki, Oskar, ‘Die Beziehungen der Habsburger zum litauischen Hochadel im Zeitalter der Jagellonen’, Mitteilungen des Instituts für Österreichische Geschichtsforschung 36 (1915), 595–660
Historia dyplomacji polskiej, ed. by Gerard Labuda, 5 vols (Warszawa: PWN, 1982– 1999), I (1982)
Historia dyplomacji polskiej, ed. by Zbigniew Wójcik 5 vols (Warszawa: PWN, 1982–1999), II (1982)
Kempa, Tomasz, Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka (1549–1616). Wojewoda wileński (Warszawa: Semper, 2000)
———, ‘Sekretarze królewscy na służbie u Radziwiłłów w drugiej połowie XVI wieku’ in Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, ed. by Ewa Dubas-Urwanowicz and Jerzy Urwanowicz (Warszawa: DiG, 2006), 243–271
Kiaupienė, Jūratė, ‘Mes, Lietuva’: Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės bajorija XVI a.: viešasis ir privatus gyvenimas (Vilnius: Kronta, 2003)
Kieniewicz, Leszek, ‘Sekretariat Stefana Batorego. Zbiorowość i kariery sekretarzy królewskich’, in Społeczeństwo staropolskie: studia i szkice, ed. by Andrzej Wyczański and Anna Izydorczyk, 4 vols (Warszawa: PWN, 1976–1986), IV (1986), 33–69
Korczak, Lidia, Litewska Rada wielkoksiążęca w XV wieku (Kraków: PAU, 1998)
Lulewicz, Henryk, Gniewów o unię ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 1569–1588 (Warszawa: Neriton, 2002)
Michalewiczowa, Maria, ‘Iwan Sapieha’, Internetowy Polski Słownik Biograficzny <https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/iwan-sapieha> [accessed 15 February 2018]
Nagielski, Mirosław, ‘Mikołaj Sapieha h. Lis’, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, <https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/mikolaj-sapieha-h-lis-wojewoda-nowogrodzki-zm-1638> [accessed 10 February 2018]
Padalinski, Uladzimir, ‘Szlachta Wielkiego Księstwa Litewskiego w misjach dyplomatycznych Rzeczypospolitej (ostatnie trzydziestolecie XVI w.)’, in Polska wobec wielkich konfliktów w Europie nowożytnej. Z dziejów dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XV–XVIII wieku, ed. by Ryszard Skowron (Cracow: Societas Vistulana, 2009), 245–62
———, ‘Uplyu pratektsyianizmu na farmiravanne skladu kantsyliiaryi i skarba VKL u aposhniai tretsi XVI st.’, <http://pawet.net/library/history/bel_history/padalinski/
/Уплыў_пратэкцыянізму_на_фарміраванне_складу_канцылярыі_і_скарба_ ВКЛ_у_апошняй_трэці_XVI_ст.html> [accessed 28 October 2017]
Radaman, Andrei, ‘Klienty i ‘pryiatseli’ Astafeia Bahdanavicha Valovicha u Navahradskim pavetse VKL u 1565–1587 hh.’, in Unus pro omnibus: Valovichy u historyi Vialikaha kniastva Litouskaha XV–XVIII stst., ed. by Aliaksei Ivanavich Shalanda (Minsk: Medysont, 2014), 284–96
Ragauskienė, Raimonda, Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės kancleris Mikalojus Radvila Rudasis (apie 1515–1584 m.) (Vilnius: Valstybės žinios, 2002)
———, ‘Radzivill Ryizhiy i Radzivill Sirotka: preemstvennost klienturyi v Velikom Knyazhestve Litovskom v XVI v.’, in Na shliahah da vzaemarazumennya. Navukovyi zbornik (Minsk: Bjelaruski knigazbor, 2000), 209–15
——— and Ragauskas Aivas, ‘Vieną ar dvi žmonas turėjo Augustinas Rotundas Meleskis (apie 1520–1584 m.)? Nauji duomenys įžymiojo Vilniaus vaito biografijai’, Lietuvos istorijos metraštis 2000 (2001), 20–54
Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku: spisy, ed. by Henryk Lulewicz and Andrzej Rachuba (Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1994)
Tomczak, Andrzej, ‘Kilka uwag o kancelarii królewskiej w drugiej połowie XVI w’, Archeion 37 (1962), 235–55
Tygielski, Wojciech, ‘Klientela: więzi społeczne – grupy nacisku’, in Władza i społeczeństwo w XVI i XVII w. Prace ofiarowane Antoniemu Mączakowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin (Warszawa: PWN, 1989), pp. 261–82
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: spisy, ed. by Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk and Andzej Haratym, 5 vols (Warszawa: DiG, 2003–2018), III: Księstwo Żmudzkie. XV–XVIII wiek (2015)
Żelewski, Roman, ‘Organizacja koronnej służby dyplomatycznej za Zygmunta Augusta’, in Polska służba dyplomatyczna XVI–XVIII w. (Warszawa: PWN, 1966), 81–144
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 366
Number of citations: 0