Geofizyka w służbie archeologii: badania późno średniowiecznego fortalicjum Ciołków w Żelechowie
DOI:
https://doi.org/10.12775/AHP.2019.002Słowa kluczowe
zamek, fortalicjum, badania geofizyczne, metoda magnetyczna, metoda elektrooporowa, GPR, weryfikacja wykopaliskowa badań geofizycznych, pogranicze, Żelechów, CiołekAbstrakt
W artykule zaprezentowano wyniki nieinwazyjnych badań archeologicznych prowadzonych na terenie siedziby rodowej Ciołków w Żelechowie (pow. garwoliński), w latach 2016–2018. Obiekt nieznany dotąd badaczom, wykryty został w wyniku
analizy danych ALS. Z zastosowanych na tym stanowisku trzech metod pomiarów geofizycznych w artykule zaprezentowano głównie rezultaty badań wykonanych metodą
geordarową, które uszczegóławiają wcześniejsze badania przeprowadzone przy użyciu metody magnetycznej (gradientometrem transduktorowym) oraz elektrooporowej
(dwupoziomowe profilowania układem twin-probe). Przedstawiono również wstępne wyniki prac wykopaliskowych z lat 2017–2018, realizowanych w celu weryfikacji hipotez
postawionych na podstawie wyników badań geofizycznych. Rezultaty te potwierdziły hipotezę o istnieniu założenia mieszkalno-obronnego w dwóch fazach oraz pozwoliły
na określenie ich chronologii.
Bibliografia
Bis W., Herbich T., Ryndziewicz R., 2016, Zapomniany zamek Ciołków w Żelechowie, [w:] Metody geofizyczne, s. 5–8.
Bis W., Herbich T., Ryndziewicz R., 2017, Forgotten castle of the Ciołek family in Żelechów, Mazowieckie province, Poland, [w:] Proceedings of the 12th International Conference of Archaeological Prospection, red. B. Jennings i in., Bradford, s. 25–27.
Bis W., Herbich, T., Ryndziewicz, R., Majewski, J., 2018, Późnośredniowieczny zamek Ciołków w Żelechowie: nowe dane, nowe interpretacje, [w:] Metody geofizyczne, s. 15–18.
Bis W., Herbich T., Ryndziewicz R., Zbieranowski M., 2018, Żelechowska siedziba rodu Ciołków w świetle źródeł historycznych i nieinwazyjnych badań archeologicznych, [w:] Animos labor nutrit. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Buko w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. T. Nowakiewicz, M. Trzeciecki, D. Błaszczyk, Warszawa, s. 345–359.
Conyers L. B., 2012, Interpreting Ground-penetrating Radar for Archaeology, Walnut Creek.
Gaffney C., Gater J., 2003, Revealing the buried past. Geophysics for archaeologists, Stroud. Historic England, 2018, Using airborne Lidar in archaeological survey. The light fantastic. Swindon. Historic England (dostęp: HistoricEngland.org.uk/research/methods/airborne-remote-sensing/lidar/).
Kajzer L., 1980, Studia nad świeckim budownictwem obronnym województwa łęczyckiego w XIII–XVII wieku, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica 1, Łódź.
Karczewski J., Otryl Ł., Pasternak M., 2011, Zarys metody georadarowej. Wydanie drugie poprawione i rozszerzone, Kraków.
Łoziński W., 1904, Prawem i lewem: obyczaje na Czerwonej Rusi za panowania Zygmunta III, Lwów.
Marciniak A., 1991, Budownictwo obronne w Liber Beneficiorum Jana Długosza a realia archeologiczne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica
, s. 161–198.
Metody geofizyczne, 2016, Metody geofizyczne w archeologii polskiej 2016, red. M. Furmanek, T. Herbich, M. Mackiewicz, Wrocław.
Metody geofizyczne, 2018, Metody geofizyczne w archeologii polskiej. Spotkanie V, red. M. Wiewióra, T. Herbich, Toruń.
Misiewicz K., 2006, Geofizyka archeologiczna, Warszawa.
Słownik, 1996, Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, red. M. Plezia, t. 7, z. 6, Wrocław.
Welc F., Mieszkowski R., Budziszewski J., Wysocki J., Kowalczyk S., Nalazek C., 2014, Przydatność metody georadarowej (GPR) w nieinwazyjnej prospekcji archeologicznej na przykładzie trzech typów stanowisk z obszaru Polski, Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 50/2, s. 147–161.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1344
Liczba cytowań: 0
