O etyce. Poznańskie kolekcje z obszaru Afryki, Azji i Pacyfiku w zbiorach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

Abstrakt

Nawiązując do zagadnienia zwrotu obiektów przejętych w sposób wątpliwy etycznie lub prawnie, artykuł omawia historię poznańskich muzealiów etnograficznych spoza terenu Europy.

Zbiory zapoczątkowane zostały w 1872 r. i znacząco poszerzone w latach 1902-1918 , gdy do Poznania trafiły cenne muzealia z Australii, Oceanii i Afryki. Kolejne znaczące nabytki to kolekcja z Papui Zachodniej od prof. Józefa Zwierzyckiego (1922-1923) oraz kolekcja afrykańska od ks. Edmunda Majkowskiego (1939).

Zbiory te – na mocy nie zachowanych w archiwach decyzji władz komunistycznych – zostały w 1950 r. zabrane z Muzeum Narodowego w Poznaniu i wpisane do inwentarza Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Nie towarzyszyła temu żadna umowa ani akt darowizny, a jedynie pobieżnie sporządzony protokół przekazania. Od 17 lat Muzeum poznańskie bezskutecznie ubiega się o zwrot zabranych muzealiów lub choćby ich wypożyczenie na organizowane wystawy. Wobec wieloletniego  odrzucania przez PME wszelkich prób negocjacji,  MNP zmuszone zostało do wstąpienia na drogę sądową. Dopiero w ostatnim czasie zarysowała się szansa podjęcia w tej sprawie dyskusji pomiędzy obiema instytucjami.