Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Muzealnictwo etnograficzne na rozdrożach XXI wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/ZWAM.2024.11.05Słowa kluczowe
historia polskiej muzeologii, etnologia muzealna, antropologia akademickaAbstrakt
Ta Gauguinowska fraza użyta w tytule referatu posłużyła autorowi do przedstawienia drogi, jaką przechodziło muzealnictwo etnograficzne od swych początków w XIX wieku, przekształcenia paradygmatów w drugiej połowie wieku XX, po czasy współczesne, charakteryzujące się dużą zmianą zakresu etnologii i antropologii. Rodzi się bowiem podstawowe pytanie: czy i jak muzea etnograficzne mają odpowiedzieć na dokonujące się dziś zasadnicze zmiany w dyscyplinie? Istotne jest także pytanie o to, co zrobić z dotychczasowym dziedzictwem etnograficznych muzeów, także w kontekście bardzo silnej tendencji dekolonizacyjnej, która we współczesnej antropologii staje się dogmatem. I dotyczy to również — przez analogie — niekolonialnych przecież zbiorów polskich lub kolonialnych inaczej.
Bibliografia
Barański Janusz
: Polskie muzeum etnograficzne w XXI wieku, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, nr 1.
Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz Cezaria
: Wskazówki dla zbierających przedmioty dla Muzeum Etnograficznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Wilno: Pracownia etnologiczna U.S.B.
: O potrzebach etnologji w Polsce, [w:] Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój, t. 10, Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego.
: Zakład Etnologji Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i jego zadania, „Balticoslavica. Biuletyn Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie”, t. 1.
Bujak Jan
: Muzealnictwo etnograficzne w Polsce (do roku 1939), „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Etnograficzne”, nr 8.
: Towarzystwo Tatrzańskie prekursorem zbieractwa etnograficznego w Polsce, „Rocznik Podhalański”, t. 2.
Czachowski Hubert
: Pamiątka z wojska. Opowieść o życiu prawdziwego mężczyzny, Warszawa-Toruń: Muzeum Etnograficzne w Toruniu.
: Muzeum etnograficzne: kultury, światopoglądy, mody, „Nasze Pomorze”, nr 9.
: Przedmioty na horyzoncie: etnologia przeszłości czy współczesności, „Etnografia Nowa”, nr 1.
: Życie rzeczy. O projekcie Joanny Wróblewskiej, „Etnografia Nowa”, nr 3.
: Święty obowiązek. Etnologiczne drogi do muzealnictwa przed rokiem 1918, [w:] Studia o muzealnej pamięci na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej do roku 1918, red. Tomasz F. de Rosset, Aldona Tołysz, Małgorzata Wawrzak, Toruń: UMK.
Frankowski Eugeniusz
: Muzeum Etnograficzne, [w:] Pięćdziesięciolecie Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, 1875–1925, Warszawa: Druk. Wł. Łazarskiego.
Gawełek Franciszek
: Nowe muzeum w Krakowie, Kraków: Tow. Muzeum Etnograficznego.
Gawęcki Marek
: Polskie pozaeuropejskie badania etnograficzne, „Lud”, t.70.
Gładysz Mieczysław
: Działalność naukowa etnograficznych placówek muzealnych w okresie powojennym, „Etnografia Polska”, t. 2.
Jackowski Aleksander
: Czy wymyślilibyśmy dzisiaj muzea etnograficzne?, „Śląskie Prace Etnograficzne”, t. 2.
Jarysz Aleksandra
: Macierzyństwo od początku i bez końca. Antropologiczna opowieść, Toruń: Muzeum Etnograficzne w Toruniu.
Jaworska Magdalena
: Muzeum etnograficzne z dziesięcioletnim wyprzedzeniem, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, R. 50, nr 1–2.
Jełowicki Arkadiusz, Kuligowski Waldemar red.
: Chłop — niewolnik? Opowieść o pańszczyźnie, Szreniawa: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego.
Kaniowska Katarzyna
: Odpowiedź na ankietę, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, nr 1.
Kostrzewa Agnieszka, Łopatyńska Hanna M., Ziółkowska-Mówka Magdalena
: Biały? Czarny? Czerwony? O symbolice kolorów, Toruń: Muzeum Etnograficzne w Toruniu.
Kulikowska Katarzyna
: Problematyczna egzotyczność muzeum etnograficznego. Język ekspozycji a tożsamość, „Etnografia Nowa”, nr 1.
Łopatyńska Hanna
: Po słońce i wodę Moda i obyczaje plażowe, Toruń: Muzeum Etnograficzne w Toruniu.
Majkowska-Szajer Dorota, Zych Magdalena red.
: Wesela 21, Kraków: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie.
Majkowski Aleksander red.
: Przewodnik po wystawie kaszubsko-pomorskiej w Kościerzynie w 1911 roku, „Gryf”: Nakładem Komitetu Wystawowego w Kościerzynie.
Makulski Jan Krzysztof
: Dorobek i zadania muzealnictwa etnograficznego w Polsce Ludowej, „Lud”, t. 60.
Moszyński Kazimierz
: Etnografia w muzeach regionalnych, [w:] Muzea regionalne, ich cele i zadania, oprac. S. Arnold i in., Warszawa: Nasza Księgarnia.
Nadolska-Styczyńska Anna
: Pośród zabytków z odległych stron. Muzealnicy i polskie etnograficzne kolekcje pozaeuropejskie, Toruń: Wydawnictwo UMK.
Orlewicz Małgorzata red.
: Funkcje patriotyczne muzealnictwa etnograficznego w Polsce, Warszawa: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie.
Przewoźny Witold
: W poszukiwaniu ikon współczesności, czyli jak to jest z opowiadaniem o sobie samym? Na marginesie działań Muzeum Etnograficznego w Poznaniu, „Etnografia Nowa”, nr 1.
Robotycki Czesław
: Muzeum etnograficzne, miejsce dla rzeczy i idei, [w:] C. Robotycki, Nie wszystko jest oczywiste, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 138–145.
: Czy można współcześnie tworzyć muzea etnograficzne?, „Etnografia Nowa”, nr 1.
Szacki Piotr, Święch Iwona
: Badania inwentaryzacyjne: założenia i realizacja, „Rocznik Muzealny Muzeum we Włocławku”, t. 4.
Szczurek Małgorzata, Zych Magdalena red.
: dzieło-działka, Kraków: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie.
Święch Jan
: Kolekcjonerskie rozdroża muzealnictwa etnograficznego w Polsce, „Nasze Pomorze”, nr 9.
: Współczesne problemy kolekcjonerstwa w muzealnictwie etnograficznym, „Etnografia Nowa”, nr 1.
Trapszyc Artur
: Lokalny pejzaż kontrkultury. Peace, Love i PRL, Toruń: Muzeum Etnograficzne
w Toruniu.
Turkawski Marceli Antoni
: Wystawa etnograficzna Pokucia w Kołomyi, Kraków: Redakcja „Czasu”.
Udziela Seweryn
: Muzeum Etnograficzne w Krakowie, „Lud”, t. 10.
Znamierowska-Prüfferowa Maria
: Polskie muzealnictwo etnograficzne w okresie 25-lecia PRL, „Lud”, t. 53.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 63
Liczba cytowań: 0