Museum Shops. An Anthropological Essay on Heritage Commodification Exemplified by Three Museums in Amsterdam
DOI:
https://doi.org/10.12775/ZWAM.2024.11.02Słowa kluczowe
muzeum, sklep muzealny, komodyfikacja dziedzictwa, planowanie dziedzictwa, Amsterdam, HolandiaAbstrakt
Artykuł w eseistycznej formie przedstawia 3 amsterdamskie muzea: Rijksuseum, Tropenmuseum i Museum Ons’ Lieve Heer op Solder nie pod kątem prezentacji ich historii i kolekcji, ale idei komodyfikacji i planowania dziedzictwa, którą wcielają w życie sklepy muzealne połączone z kawiarniami i restauracjami. Amsterdamskie muzea pozostają w cieniu głośnych stereotypów na temat tego miasta. Nie ma ich w czołówce najpopularniejszych muzeów świata, ponieważ sama Holandia nie stanowi czołowej destynacji turystycznej. Dlatego luźna atmosfera panująca w amsterdamskich muzeach – wyróżniająca się własnym stylem pomiędzy ochroną dziedzictwa, pragmatyznem, etyką protestancką i egzystencjalną koncepcją gezelligheid – wymaga operacjonalizacji jako model implementacyjny w innych muzeach na świecie. Ponadto, sam temat sklepów muzealnych – w kwestii ich roli w komodyfikacji i planowaniu dziedzictwa – nie stanowi w naukach humanistycznych i społecznych kluczowego przedmiotu refleksji. Niniejszy esej stanowi przyczynek do badań nad sklepami muzealnymi jako miejscami, w których odbywa się „wyjście” eksponatów z sali muzealnej i „wejście” muzeum na rynek. Autor zwraca uwagę, że pojęcie „sklep muzealny” w kontekście Amsterdamu ma podwójne znaczenie, podkreślając, że w tym mieście podział na sacrum muzeum i profanum ulicy jest płynny.
Bibliografia
Batko Roman, Kotowski Robert
: Nowoczesne muzeum. Dziedzictwo i współczesność, Kielce: Muzeum Narodowe w Kielcach.
Bolt Rodney
: The Xenophobe’s guide to the Dutch, Horshan: Ravette Book
Coates Ben
: Why the Dutch are Different. A Journey into the Hidden Heart of the Netherlands, London – Boston: Nicholas Brealey Publishing.
Deirdre Musk
: The Address Book: What Street Addresses Reveal About Identity, Race, Wealth, and Power, New York: St. Martin’s Press. Desvallées André, Mairesse François eds.
: Key Concepts of Museology, przeł. S. Nash, Paris: Armand Colin – ICOM International Committee for Museology.
Gluziński Wojciech
: U podstaw muzeologii, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Herbert Zbigniew
: Still Life with a Bridle, Hopewell: The Ecco Press.
Finkelstein Joanne
: The Fashioned Self, Cambridge: Polity Press.
Korzewski Marcin
: Społeczne uwarunkowania holenderskiej kultury prawnej, „Studia Socjologiczne”, nr 1(260).
Krzyworzeka Paweł
: Muzea w pogoni za nowoczesnością. O możliwościach wykorzystania etnografii w zarządzaniu i zarządzania w etnografii, „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, nr 1.
Łongiewska-Wijas Edyta
: The Museum Shop in Poland. Unused Space of Interaction and Challenge for Institution Managers, „Muzealnictwo”, nr 59.
Mundy Peter
: The travels of Peter Mundy in Europe and Asia 1608–1667, vol. IV – Travels in Europe 1639 –1647, ed. R.C. Temple, London: The Hakluyt Society.
Oczko Piotr
: Czy Vermeer jest przereklamowany?, „Książki. Magazyn do Czytania”, nr 2(59).
Oczko Piotr
: Pocztówka z Mokum. 21 opowieści o Holandii, Kraków: Wydawnictwo Znak.
O’Doherty Brian
: Inside the White Cube. The Ideology of the Gallery Space, Santa Monica – San Francisco: The Lapis Press.
Orzechowski Marek
: Holandia. Presja depresji, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Pomian Krzysztof
: Muzeum. Historia światowa. Tom 1: Od skarbca do muzeum, przeł. T. Stróżyński, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria – Fundacja Terytoria Książki.
Purchla Jacek
: Dziedzictwo kulturowe jako zasób prorozwojowy Krakowa, [w:] Dziedzictwo Krakowa w procesie transformacji, red. Z. Noga, J. Purchla, Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa – Księgarnia Akademicka.
Słownik…
: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Solnit Rebecca
: Wanderlust. A History of Walking, London: Penguin Group.
Tokarczuk Olga
: Moment niedźwiedzia, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Tunbridge John, Ashworth Gregory
: Dissonant Heritage: The Management of the Past as a Resource in Conflict, Chichester: Wiley.
Weber Max
: The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, New York: Angelico Press.
Żygulski Zdzisław
: Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Internet
Tarsia Andrea: What makes a blockbuster exhibition?, https://artsandculture.google.com/story/YAUxkfQOWgoe3Q [accessed on: 04.08.2023]
https://opsolder.nl/en/ [accessed on: 10.08.2023]
https://www.rijksmuseumshop.nl [accessed on: 10.08.2023]
https://www.tropenmuseum.nl/en [accessed on: 10.08.2023]
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 72
Liczba cytowań: 0