Wykładać muzeologię, rozumieć muzeum. O wzmożonej potrzebie dialogu, słuchania i obserwacji (głos z Łodzi)

Autor

  • Damian Kasprzyk Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.12775/ZWAM.2023.10.12

Słowa kluczowe

Uniwersytet Łódzki, etnologia, muzeologia, dydaktyka akademicka, instytucje kultury

Abstrakt

Autor artykułu wychodzi z założenia, że muzeologia wykładana w ramach studiów etnologicznych ma wymiar szczególny i symboliczny w kontekście muzealnictwa etnograficznego – jest ważna i potrzebna. W tekście wskazano jednak szereg problemów i dylematów towarzyszących wykładaniu tego przedmiotu. Z perspektywy doboru kadr dla muzeów zapewne niekorzystne okazały się radykalne zmiany w łonie samej dyscypliny etnologicznej w ostatnich dekadach XX w. Aktywność muzeów etnograficznych była krytykowana przez antropologicznie zorientowanych badaczy i teoretyków. Do dziś programy kolekcjonerskie inarracje wystawiennicze często nie odpowiadają nurtom współczesnej antropologii. Kolejny dylemat z kształceniem kadr tkwi w samej strukturze muzealnictwa etnograficznego – jest bardzo zróżnicowana, dodatkowo aktywność muzealników ogromnie się skomplikowała. Wobec zatrudnionych w nich ludzi zwykło się formułować bardzo szerokie wymagania kwalifikacyjne. Zdaniem autora na kształcenie kadr muzealnych w instytucie etnologii trzeba spojrzeć kompleksowo. Zajęcia, w ramach których student pozyskuje kompetencje i wiedzę możliwą do spożytkowania jako muzealnik powinny być wykładane w ramach różnych przedmiotów o różnym charakterze. Ważne też, aby jak najwięcej dydaktyków zechciało spojrzeć na prowadzone przez siebie zajęcia (te bez muzeum w nazwie) jako takie, które mogą przydać się przyszłemu muzealnikowi. Dobrym pomysłem byłoby organizowanie regularnych spotkań muzealno akademickich. Korzystajmy z możliwości członkostwa w Polskim Towarzystwie Ludoznawczym, integrującym środowiska iposiadającym w swoich strukturach sekcję muzeologiczną.

Bibliografia

Barańska Katarzyna

: Muzeum etnograficzne. Misje, struktury, strategie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Barański Janusz

: “Polityka kolekcji muzeum etnograficznego w erze postludowej,” Etnografia Nowa, no. 5, pp. 55–73.

Bartosz Antoni

: “Polskie muzeum etnograficzne w XXI wieku. Ankieta czasopisma Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej, sierpień 2012 roku,” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej, no. 1, pp. 23–30. https://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2014/08/Bartosz.pdf [accessed on: July 17, 2023].

Białkowski Adam, Latocha Sebastian

: “Muzeum w suszarni bielizny. O izbie Pamięci Osiedla im. Józefa Motwiłła-Mireckiego w Łodzi,” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej, no. 7, pp. 255–268. https://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2020/12/01_12_Muzeum-w-szuszarni_Bialkowski.pdf [accessed on: July 17, 2023].

Blacharska Wiktoria

: “Garść refleksji na zadane w ankiecie pytania,” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej, no. 1, pp. 49–52. https://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2014/08/Blacharska.pdf [accessed on: July 17, 2023].

Czachowski Hubert

: “Muzeum etnograficzne. Kultury, światopoglądy, mody,” Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie, no. 9, pp. 55–62.

Deredas Anna, Piotrowska Alicja

: “Po co i jak współcześnie nauczać o budownictwie ludowym? - przyczynek do rozważań o miejscu kultury ludowej w dydaktyce antropologii kulturowej,” Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna, no. 35, pp. 81–90.

Dzikowski Tomasz

: “Tworzenie kolekcji, zasady doboru eksponatów i ich opracowanie, na przykładzie kolekcji maszyn rolniczych w Muzeum Wsi Radomskiej,” Wieś Radomska, no. 9, pp. 81–94.

Kaniowska Katarzyna

: “Odpowiedź na ankietę do „Zbioru Wiadomości do Antropologii Muzealnej,” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej, no. 1, pp. 53–56. https://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2014/08/Kaniowska.pdf [accessed on: July 17, 2023].

Kępiński Marcin

: “Muzeum w Piotrkowie. Refleksje nostalgiczne,” Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum

Zachodnio- Kaszubskiego w Bytowie, no. 9, pp. 135–149.

Krupa-Ławrynowicz Aleksandra

: “In the Factory, in Łódź, in the City. Reconstructing the Industrial Past of a Place,”

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archeologica, no. 34, pp. 171–189.

Kuklik Mirosław

: “Kiedy codzienne przedmioty nabierają wartości muzealnej? Refleksje przy

gromadzeniu kolekcji rękodzieła wykonanego z pręta zbrojeniowego,” Wieś

Radomska, no. 9, pp. 75–79.

Kulikowska Katarzyna, Obracht-Prondzyński Cezary

: “W odpowiedzi na ankietę, czyli o poszukiwaniu modelu muzeum antropologicznego (z Pomorzem w tle),” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej,

no. 1, pp. 61–80. https://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2014/08/Kulikowska_Prondzynski.pdf [accessed on: July 17, 2023].

Kuźma Inga

: “Inne muzeum – inna rzeczywistość,” [in:] Wyznania i perswazje: werbalizacja obrazu, vol. 1, ed. M.M. Kośko, Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, pp. 75–80.

Majewski Piotr

: “Wykształcony muzealnik we współczesnym muzeum – próba diagnozy stanu obecnego i perspektyw zmian,” Przegląd Zachodniopomorski, y. XXXIII (LXII), vol. 2, pp. 5–17.

Nadolska-Styczyńska Anna

: “Muzeum w kontekście. Muzeum etnograficzne w koncepcjach Kazimiery Zawistowicz- Adamskiej i Marii Znamierowskiej-Prüfferowej,” [in:] Wokół społeczności wiejskiej. Etnografia Kazimiery Zawistowicz-Adamskiej – kontynuacje i Inspiracje, ed. G.E. Karpińska, A. Nadolska-Styczyńska, series Łódzkie Studia Etnograficzne, vol. L, Wrocław–Łódź: Polish Ethnological Society, pp. 73–92.

Nowina-Sroczyńska Ewa

: “Z awangardy do historii: Łódź Kaliska Muzeum,” Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie, no. 9, pp. 119–134.

Orszulak-Dudkowska Katarzyna

: “Meble z biografią. Minimalizm, recykling i nostalgia we współczesnych praktykach zamieszkiwania,” Literatura Ludowa, no. 3, pp. 65–77.

Pająk Michał Adam

: “Tam gdzie biją lubocheńskie dzwony,” [in:] Być regionalistą. Inspiracje, autodefinicje, perspektywy, ed. D. Kasprzyk, Łódź: Interdyscyplinarny Zespół Badania Wsi UŁ, pp. 149–156.

Piaskowski Grzegorz

: “Polskie muzeum etnograficzne w XXI wieku. Ankieta czasopisma Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej,” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej, no. 1, pp. 127–145. https://zwam.ptl.info.pl/wp-content/uploads/2014/08/Piaskowski.pdf [accessed on: July 17, 2023].

Piątkowska Krystyna

: “Muzeum i tożsamość,” Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie, no. 9, pp. 23–36.

Piątkowski Krzysztof

: “Iluzje etnograficzne – kontekst muzealny,” Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio- Kaszubskiego w Bytowie, no. 9, pp. 11–21.

Pobrania

Opublikowane

2023-12-15

Jak cytować

1.
KASPRZYK, Damian. Wykładać muzeologię, rozumieć muzeum. O wzmożonej potrzebie dialogu, słuchania i obserwacji (głos z Łodzi). Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej [online]. 15 grudzień 2023, T. 10, nr 10, s. 221–238. [udostępniono 2.7.2025]. DOI 10.12775/ZWAM.2023.10.12.

Numer

Nr 10 (2023)

Dział

Artykuły naukowe

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Damian Kasprzyk

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 225
Liczba cytowań: 0