Między teorią a praktyką muzealną. Kształcenie muzeologiczne na przykładzie programu studiów etnologicznych w Uniwersytecie Jagiellońskim

Autor

  • Stanisława Trebunia-Staszel Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12775/ZWAM.2023.10.09

Słowa kluczowe

Uniwersytet Jagielloński, etnologia, muzeologia, dydaktyka akademicka, instytucje kultury

Abstrakt

Programowe kształcenie w zakresie muzealnictwa na UJ ma już ponad 60-letnią tradycję. Jego inicjatorem był Mieczysław Gładysz, który po objęciu Katedry Etnografii Słowian UJ w 1960 roku opracował moduł kształcenia muzealniczego dla studentów kierowanej przez siebie placówki. Realizację zajęć powierzył dr Janowi Bujakowi. Program stworzony przez Gładysza i doskonalony przez Bujaka obejmował szeroki wachlarz zagadnień i tematów, ujmując w sposób komplementarny i wieloaspektowy wiedzę z zakresu teorii i praktyki muzealnej. Po śmierci J. Bujaka w 1991 roku, muzealnictwo całkowicie zniknęło z programu studiów etnologicznych. Powróciło do uniwersyteckiego kształcenia w 2000 roku wraz z zatrudnieniem w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ Jana Święcha, któremu powierzono reaktywację Podyplomowego Studium Muzeologicznego, a także zajęcia na studiach dziennych. Obecnie w ramach studiów etnologicznych na UJ realizowane są trzy kursy z zakresu muzealnictwa: Muzealnictwo we współczesnej kulturze; Między teorią a praktyką muzealną; Wystawiennictwo.

Bibliografia

Barańska Katarzyna,

: “Muzeum a przemiany społeczno-kulturowe – katalizator rozwoju czy obciążenie?” [in:] Muzea na wolnym powietrzu. Antycypacje, ed. K. Barańska, M. Murzyn-Kupisz, J. Święch, Kolbuszowa - Kraków: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Towarzystwo Wydawnicze “Historia Iagiellonica”.

Barańska K., M. Murzyn-Kupisz, J. Święch (ed.),

: Muzea na wolnym powietrzu. Antycypacje, Kolbuszowa-Kraków: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Towarzystwo Wydawnicze “Historia Iagiellonica”.

Berendt Elżbieta,

: “Symulakrum albo ‘miejsce schadzki w celu bawienia się wzajemnego naukami i kunsztami’.” Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej no. 1, 31–48.

Bujak Jan,

: “Muzealnictwo Etnograficzne w Polsce (Do roku 1939),” series: ZNUJ, The Ethnographic Work, vol. 8, Warsaw – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Folga-Januszewska Dorota,

: “Museum: Definitions and Concept. What is a museum today?” The Museum no. 49.

Folga-Januszewska Dorota, Rottermund Andrzej

: “Studies in the field of museology and museology at universities in Poland and world standards of museology teaching,” Muzealnictwo no. 50, pp. 47–56.

Majewski Piotr,

: “Wykształcony muzealnik we współczesnym muzeum – próba diagnozy stanu obecnego i perspektyw zmian,” Przegląd Zachodniopomorski, y. XXXIII, vol. 2, 5–17.

Merriman Nick,

: “30 Years after the New Museology: What’s changed,” Scientific Journals of the Jagiellonian University, Ethnographic Works ZNUJ, y. 49, vol. 2, pp. 173–187.

Murzyn-Kupisz Monika,

: “Multidimensionality and specificity of relations between open-air museums and their socio-economic environment,” [in:] Muzea na wolnym powietrzu. Antycypacje, ed. K. Barańska, M. Murzyn-Kupisz, J. Święch, Kolbuszowa - Kraków: Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Towarzystwo Wydawnicze “Historia Iagiellonica”.

Bogdana Pilichowska,

: “Jan Stanisław Bujak (1931-1991),” [in:] Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne, vol. I, ed. W. Fryś Pietraszkowa, A. Kowalska-Lewicka, A. Spiss, Kraków: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Oddział w Krakowie, Wydawnictwo Naukowe DWN, pp. 22–24.

Simon Nina,

: The participatory Museum, Santa Cruz - California: Museum 2.0.

Spiss Anna,

: “Mieczysław Gładysz (1903-1984),” [in:] Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne, vol. I, Kraków, pp. 120–126.

Żygulski Zdzisław jun.

: Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Unpublished sources

Legacy of Kazimierz Moszyński, file no. 114, 146. The Collection of the Laboratory of Ethnographic Documentation and Information of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of the Jagiellonian University.

History of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology at the Jagiellonian University. No ref. no. Materials in development. The Collection of the Laboratory of Ethnographic Documentation and Information of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of the Jagiellonian University.

Websites

https://etnologia.uj.edu.pl/dzialalnosc/wystawy [accessed on July 25, 2023].

Pobrania

Opublikowane

2023-12-15

Jak cytować

1.
TREBUNIA-STASZEL, Stanisława. Między teorią a praktyką muzealną. Kształcenie muzeologiczne na przykładzie programu studiów etnologicznych w Uniwersytecie Jagiellońskim. Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej [online]. 15 grudzień 2023, T. 10, nr 10, s. 179–194. [udostępniono 14.6.2025]. DOI 10.12775/ZWAM.2023.10.09.

Numer

Nr 10 (2023)

Dział

Artykuły naukowe

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Stanisława Trebunia-Staszel

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 190
Liczba cytowań: 0