Kolekcja etnograficzna Muzeum Tatrzańskiego

Działalność Juliusza Zborowskiego w latach 1945-1949

Abstrakt

Juliusz Zborowski, pierwszy dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w latach 1922-1965, swoim zaangażowaniem i prężną działalnością wpisał się w historię polskiego muzealnictwa. W efekcie, w dwudziestoleciu międzywojennym, zakopiańska placówka została uznana za wzorcowe muzeum regionalne. W 1950 roku, po kilku dekadach społecznej działalności, Muzeum zostało upaństwowione co spowodowało zmiany w jego strukturze i zarządzaniu. Celem niniejszego artykułu jest opisanie kolekcji etnograficznej, która znajduje się w Muzeum Tatrzańskim i procesu jej rozbudowy po II wojnie światowej aż do upaństwowienia instytucji. Zborowski nakreślił wówczas kierunki kolekcjonerstwa i zabiegał o wykupienie z prywatnych rąk mniejszych zbiorów i pojedynczych okazów. Chciał ochronić to, co pozostało z najdawniejszych okazów sztuki i ludowego rękodzieła. Stworzył katalog zbiorów, który składa się z ręcznie zapisanych licznych kartek informujących o obiektach do dziś stanowiący ważne źródło wiedzy o obiektach. Prowadził korespondencję z licznymi naukowcami z całej Polski. Stanowi ona zbiór ponad 8000 listów i nadaje interesujący kontekst do prowadzenia analizy w zakresie kolekcjonerstwa tamtych lat. Zborowski konsekwentnie kierował działaniami, które stanowiły kontynuację obranych u zarania muzeum celów, a następnie planów określonych po wojnie. Starał się utrzymywać naukowych charakter, którym palcówka szczyciła się kilka dekad wcześniej. Z perspektywy czasu to imponujące dzieło pioniera muzealnictwa w Polsce bezsprzecznie może być wciąż wzorem i inspiracją