Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX

Polscy Niemcy w obozie koncentracyjnym w Stutthofie: Przedwojenni obywatele polscy niemieckiego pochodzenia z byłego województwa pomorskiego osadzeni w KL Stutthof w latach 1942–1945 w związku z nielojalnością wobec władz Rzeszy Niemieckiej
  • Strona domowa
  • /
  • Polscy Niemcy w obozie koncentracyjnym w Stutthofie: Przedwojenni obywatele polscy niemieckiego pochodzenia z byłego województwa pomorskiego osadzeni w KL Stutthof w latach 1942–1945 w związku z nielojalnością wobec władz Rzeszy Niemieckiej
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 6 (2022) /
  4. Artykuły

Polscy Niemcy w obozie koncentracyjnym w Stutthofie

Przedwojenni obywatele polscy niemieckiego pochodzenia z byłego województwa pomorskiego osadzeni w KL Stutthof w latach 1942–1945 w związku z nielojalnością wobec władz Rzeszy Niemieckiej

Autor

  • Dr hab. Tomasz Chinciński Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni https://orcid.org/0000-0003-0726-7528

DOI:

https://doi.org/10.12775/STW.2022.06.06

Abstrakt

W artykule podjęto problematykę Niemców etnicznych, którzy przed II wojną światową byli obywatelami polskimi z województwa pomorskiego i ze względu na swoje propolskie, a zarazem antyniemieckie, postawy zostali osadzeni w KL Stutthof. Stanowili oni niewielki odsetek w grupie więźniów obozu określanej jako Volksdeutsche. Były to osoby, które zostały wpisane do drugiej grupy niemieckiej listy narodowej (Deutsche Volksliste, DVL). Ustalono, że przyczynami kierowania do KL Stutthof badanej grupy volksdeutschów były: podejrzenie o zaangażowanie w konspirację bądź udzielanie pomocy oddziałom partyzanckim, jak również posiadanie wiedzy o takiej działalności i jej nieprzekazanie niemieckiej policji, a także wyłudzenie wpisu do drugiej grupy DVL lub szkalowanie niemieckich organów policyjnych. Zwrócono uwagę na możliwość korelacji między propolskimi postawami więźniów z drugiej grupy DVL a stopniem ugruntowania w nich poczucia niemieckości oraz wyznaniem. Wskazano na potrzebę pogłębionych badań nad tożsamością narodową zarówno przedwojennej mniejszości niemieckiej, jak i osób wpisanych na DVL w czasie wojny. W celu lepszego wyjaśnienia przenalizowano sytuację i postawy mniejszości niemieckiej przed 1 września 1939 roku i po tej dacie, a także niemiecką listę narodową na Pomorzu oraz sam obóz KL Stutthof jako miejsce represji stosowanych na Niemcach.

Biogram autora

Dr hab. Tomasz Chinciński - Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni

Profesor Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni; historyk, stypendysta Katholischer Akademischer Ausländer-Dienst w Niemczech (2008–2009), kura­tor wystawy głównej Muzeum IIWojny Światowej (2017, części do­tyczących m.in. niemieckich systemów okupacyjnych, niemieckie­go terroru okupacyjnego, deportacji niemieckich i bombardowań). Interesuje się dziejami mniejszości niemieckiej przed 1 września 1939 roku i po tej dacie, genezą i początkami IIwojny światowej, badaniami nad niemiecką okupacją Polski, problematyką pamięci kulturowej oraz funkcjonowaniem polskich i niemieckich służb specjalnych i policyjnych w XXwieku.

Wybrane publikacje
Bydgoszcz 3–4 września 1939. Studia i dokumenty (red. wraz z P. Machce­wiczem) (2008); Forpoczta Hitlera. Niemiecka dywersja w Polsce w 1939 roku (2010); Postawy ludności niemieckiej na Pomorzu a wydarzania z 3–4 września 1939 r. w Bydgoszczy, w: Pomorze pod okupacją niemiecką. Jesień 1939, red. P. Madajczyk (2021); Gdyńscy policjanci w drugiej wojnie światowej – losy funkcjonariuszy po wrześniu 1939 roku, „Dzieje Najnowsze”, t. 53, nr 3 (2021).

Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX

Pobrania

  • PDF
  • PDF (English)

Sklep wydawnictwa:

Przejdź do sklepu

Opublikowane

2025-09-23

Jak cytować

1.
CHINCIŃSKI, Tomasz. Polscy Niemcy w obozie koncentracyjnym w Stutthofie: Przedwojenni obywatele polscy niemieckiego pochodzenia z byłego województwa pomorskiego osadzeni w KL Stutthof w latach 1942–1945 w związku z nielojalnością wobec władz Rzeszy Niemieckiej. Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX [online]. 23 wrzesień 2025, T. 6, s. 116–155 (PL), 288. [udostępniono 9.11.2025]. DOI 10.12775/STW.2022.06.06.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 6 (2022)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 483
Liczba cytowań: 0

W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa