Bankowość w służbie komunistycznej władzy (1944–1949)

Abstrakt

W bankowości, inaczej niż w przemyśle, władze komunistyczne wycofały się z programowej nacjonalizacji, a przyjęły formułę likwidacji prywatnych instytucji kredytowych. Uważały, że w ten sposób uzyskają kontrolę nad systemem bankowym bez konieczności ponoszenia kosztów odszkodowań dla silnie obecnego w kraju kapitału zagranicznego. W przekonaniu tym utwierdzało je występowanie, jeszcze w okresie międzywojennym, licznej grupy banków państwowych (np. Bank Gospodarstwa Krajowego, Państwowy Bank Rolny i Pocztowa Kasa Oszczędności), którą wzmocniło powołanie w 1945 roku Narodowego Banku Polskiego jako banku centralnego. Nie bez znaczenia było także podporządkowanie państwu licznych banków i kas spółdzielczych. W konsekwencji do 1949 roku władze komunistyczne w pełni opanowały bankowość i przebudowały ją zgodnie ze wzorcami sowieckimi, dostosowując do tworzonego systemu gospodarki centralnie kierowanej.