Sprawiedliwość polityczna i trybunały ludowe w powojennych Węgrzech (1945–1950) w świetle badań węgierskich historyków

Abstrakt

Trybunały ludowe to specjalne organy sądowe, które powołano na Węgrzech po II wojnie światowej. Działały od lutego 1945 roku do 1 kwietnia 1950 roku. W tym okresie na mocy ustawy nr VII z 1945 roku postawiono przed nimi ponad 59 tys. osób. Ich praca w połączeniu ze ściganiem zbrodniarzy wojennych stała się jednak kontrowersyjnym narzędziem zmiany ustroju, która miała mieć charakter demokratyczny. Z jednej strony trybunały te próbowały przekazać społeczeństwu demokratyczne wartości nowego porządku politycznego, lecz z drugiej – sprawiedliwość polityczna coraz bardziej służyła dążeniu do zdobycia władzy przez Węgierską Partię Komunistyczną. Jak dotąd nie ukazało się żadne kompleksowe opracowanie historii węgierskich trybunałów ludowych. W artykule skupiam się głównie na najnowszych pracach historyków, w tym autorów, którzy na przestrzeni lat zapoznali się ze znaczną liczbą postępowań przed tymi organami sądowymi.