Wokół polskich opinii i rozważań nad narodowym socjalizmem i III Rzeszą

Autor

  • Prof. Marek Kornat Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego https://orcid.org/0000-0003-2639-6974

DOI:

https://doi.org/10.12775/STW.2017.01.02

Abstrakt

W artykule autor przeanalizował poglądy polskich polityków, badaczy z dziedziny nauk społecznych oraz intelektualistów na temat narodowego socjalizmu. Jako ramy czasowe przyjął lata 1933–1948.
Pierwszą część tekstu autor poświęcił przywódcom politycznym, dyplomatom i wojskowym IIRP, takim jak Roman Dmowski, Józef Piłsudski, Józef Beck i Władysław Sikorski. Dalej omówił toczone w Polsce dyskusje dotyczące III Rzeszy, poświęcone kwestiom definicyjnym, prawnym i ustrojowym, a także społecznym podstawom narodowego socjalizmu. Następnie wskazał, jak przebieg wojny oraz świadomość rozmiarów dokonanych w jej czasie zbrodni wpłynęła na polskie debaty. Przywołał przy tym nie tylko głosy prawników i socjologów (m.in. Rafała Lemkina, Konstantego Grzybowskiego, Pawła Hertza czy Stefana Czarnowskiego), ale również teologów i pisarzy (m.in. ks. Jana Piwowarczyka i Zofii Nałkowskiej).
W podsumowaniu autor wskazał kilka zasadniczych ujęć narodowego socjalizmu występujących w wymienionych tekstach. W omawianym okresie nazizm interpretowano m.in. jako ukoronowanie rozwoju niemieckiego imperializmu i militaryzmu, objaw niewytłumaczalnego regresu cywilizacyjnego czy doświadczenie związane z załamaniem się w Niemczech chrześcijaństwa.

Biogram autora

Prof. Marek Kornat - Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Historyk, doktorat – Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (2000), habilitacja – Instytut Historii PAN(2005), profesura – 2015. Pracuje w Instytucie Historii PANi wykłada na Wydziale Prawa i Administracji UKSW. Zajmuje się głównie historią polskiej dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XX wieku oraz dziejami polskiej myśli politycznej i sowietologii. Gościł naukowo m.in. w paryskim Centre National de la Recherche Scientifique, na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, w Leibniz-Institut für Europäische Geschichte w Moguncji oraz w wiedeńskim Institut der Wissenschaften vom Menschen.
Wybrane publikacje:
Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop–Mołotow (2002); Bolszewizm – totalitaryzm – rewolucja – Rosja. Początki sowietologii i studiów nad systemami totalitarnymi w Polsce (1918–1939) (2003–2004); Adam Jerzy Czartoryski. Essai sur la Diplomatie (2011); Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka (2012); Polen zwischen Hitler und Stalin. Studien zur polnischen Außenpolitik in der Zwischenkriegszeit (2012); Wacław Grzybowski. Ambasador w Moskwie (1936–1939). Biografia polityczna (2016).

Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX Tom 1 2017

Pobrania

Sklep wydawnictwa:

Przejdź do sklepu

Opublikowane

2025-09-21

Jak cytować

1.
KORNAT, Marek. Wokół polskich opinii i rozważań nad narodowym socjalizmem i III Rzeszą. Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX [online]. 21 wrzesień 2025, T. 1, s. 26–66 (PL), 158. [udostępniono 30.12.2025]. DOI 10.12775/STW.2017.01.02.

Numer

Tom 1 (2017)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 267
Liczba cytowań: 0