Nutrients deficient in plant-based diets
DOI:
https://doi.org/10.12775/KOSMOS.2024.006Keywords
diet, vegetarianism, veganism, nutrientsAbstract
In recent years, the popularity of plant-based diets has been growing. People decide on them for various reasons: ethical considerations, health, care for the environment, feeling better, taste qualities. The use of plant-based diets remains a controversial topic. On the one hand, their supporters talk about their beneficial effects on the body, on the other hand, their opponents - about nutritional deficiencies that may be caused by resignation from animal raw materials. The risk of deficiencies exists, but at the same time evidence confirming the beneficial effects of vegetarianism in the prevention of many diseases, such as obesity, diabetes, hypertension or atherosclerosis, can be cited. The risk of deficiencies varies, depending on how many animal products are excluded from the diet. Veganism poses the greatest risk because it excludes the greatest number of such products. However, the occurrence of deficiencies does not depend solely on the type of diet used. Knowledge about plant-based nutrition also has a significant impact. The smaller it is, the greater the risk of deficiency. Attention should be paid to macro- and micronutrients necessary for proper functioning, the deficiencies of which can have serious consequences for health. Among the deficiency components, most often mentioned are: protein, iron, vitamin B12, calcium and omega-3 acids. Switching to a plant-based diet is not synonymous with a deficit of these ingredients. A properly arranged, balanced plant-based diet is suitable at every stage of life, including children, pregnant women and the elderly. To be sure that your vegetarian diet is healthy, you should learn about the plant sources of deficiencies and know how to properly compose food products so as not to expose yourself to deficiencies.
References
Boczar P., 2018. Białko roślinne – źródła, koszty produkcji i jakość. Problemy Rolnictwa Światowego 18(4), 122–132.
Borawska M., Malinowska M., 2015. Wegetarianizm: zalety i wady. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Centrum Badania Opinii Społecznej 2014. Zachowania Żywieniowe Polaków. Komunikat badań CBOS nr 115.
Chabasińska M., Przysławski J., Lisowska A., Schlegel-Zawadzka M., Grzymisławski M., Walkowiak J., 2008. Type and Length of Vegetarian Diet and Serum Vitamin B12 Concentrations. Gastroenterology Review 3(2), 63–67.
Ciborowska H., Rudnicka A., 2014. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. IV. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Dorsz N., 2023. Rodzaje wegetarianizmu. Wszystkie odmiany wegetarianizmu, Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/rodzaje-wegetarianizmu/#google_vignette.
Florczak I., 2022. Anemia. Dieta przy niedokrwistości – kluczowe zasady. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/dieta-przy-niedokrwistosci/.
Gołdys R., 2021. Suplementy diety. Bezpieczeństwo i zagrożenia stosowania suplementów. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/suplementy-diety/.
Gowin E., Horst-Sikorska W., 2010. Żelazne zapasy – komu w XXI wieku grozi niedobór żelaza?. Farmacja Współczesna 3, 139–146.
Grabda M., 2018. Olej lniany – źródło zdrowia. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/olej-lniany-zrodlo-zdrowia/.
Grądzki D., 2018. Jak ważny w diecie jest selen?. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/jak-wazny-w-diecie-jest-selen/.
Gröber U., 2010. Mikroskładniki odżywcze: tuning metaboliczny, profilaktyka, leczenie. Wydawnictwo Medpharm.
Gryszówka N., 2018. Niedobór cynku. Objawy, przyczyny, diagnoza i normy. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/niedobor-cynku/.
Hopwood C.J., Bleidorn W., Schwaba T., Chen S., 2020. Health, Environmental, and Animal Rights Motives for Vegetarian Eating, Plos One 15(4).
Jankowska A., 2019. Korzyści i zagrożenia stosowania diety wegetariańskiej. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/korzysci-i-zagrozenia-stosowania-diety-wegetarianskiej/.
Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., 2020. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.
Kaczorek M., 2022. Dieta roślinna – od czego zacząć, na co zwrócić uwagę przy kompozycji diety?. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/dieta-roslinna-od-czego-zaczac-na-co-zwrocic-uwage-przy-kompozycji-diety/.
Kibil I., 2018. Kwasy omega-3 w diecie roślinnej. wegecentrum.pl (blog). https://wegecentrum.pl/2018/09/19/kwasy-omega-3-w-diecie-weganskiej/.
Kibil I., 2018. Selen a diet wegańska. wegecentrum.pl(blog) https://wegecentrum.pl/2018/08/27/4682/.
Kibil I., 2018. Witamina B12 w diecie wegańskiej. wegecentrum.pl (blog) https://wegecentrum.pl/2018/09/19/witamina-b12-w-diecie-weganskiej/.
Kibil I., 2019. Cynk a dieta roślinna. wegecentrum.pl(blog). https://wegecentrum.pl/2019/07/17/cynk-w-diecie-roslinnej/.
Kmieciak N., 2018. Alternatywne Źródła Wapnia. Nie tylko mleko – najlepsze źródła wapnia. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/alternatywne-zrodla-wapnia/.
Kwarcińska K., 2019. Fleksitarianizm – gdy nie możesz żyć bez mięsa. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/fleksitarianizm/.
Latocha K., 2021. Czy diety eliminacyjne u zdrowych osób w jakimkolwiek wieku są dobrym pomysłem?. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/czy-diety-eliminacyjne-u-zdrowych-osob-w-jakimkolwiek-wieku-sa-dobrym-pomyslem/.
Lebiedzińska A., Rypina M., Czaja J., Petrykowska K., Szefer P., 2010. Ocena zawartości witaminy D w całodziennych racjach pokarmowych dorosłych Polaków. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 3, 255–259.
Maczfit 2021. Ranking najbardziej wegetariańskich miast w Polsce – Wegetarianie i mięsożercy pod lupą! Blog dietetyczny – porady o diecie i odchudzaniu https://www.maczfit.pl/blog/wegetarianski-ranking-miast/.
Makowska-Donajska M., Hirnle L., 2017. Suplementacja witamin i składników mineralnych podczas ciąży. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2(4), 166–172.
Mechlińska A., 2024. Omega-3 dla dzieci. Dlaczego jest ważne i jak je uzupełniać. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/omega-3-dla-dzieci/.
Melina V., Craig W., Levin S., 2016. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics https://www.jandonline.org/article/S2212-2672(16)31192-3/abstract.
Miernik M., 2016. Magnez, wapń, żelazo – jak mądrze je suplementować?. Świat Przemysłu Farmaceutycznego 2, 94–98.
Moczulska K., 2021. Czym się różni weganizm od wegetarianizmu?. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/czym-sie-rozni-weganizm-od-wegetarianizmu/.
Myszkowska-Ryciak J., Hornberger R., Harton A., Gajewska D., 2015. Ocena spożycia wybranych składników pokarmowych u osób stosujących dietę wegańską. Problemy Higieny i Epidemiologii 2015 96(4), 769–772.
Nezlek J.B., Cypryańska M., Tomczyk J., Adamczyk D., Forestell C., 2018. Projekt Vegetarian Research Group. WegePanel.
Niewęgłowska K., 2021. Witaminy dla wegetarian. O których witaminach należy pamiętać. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/witaminy-dla-wegetarian/.
Ostfeld R.J., 2017. Definition of a plant-based diet and overview of this special issue. Journal of Geriatric Cardiology 14(5), 315.
Panoff L., Marengo K., 2020. Plant-Based vs. Vegan Diet — What’s the Difference?. Healthline https://www.healthline.com/nutrition/what-is-a-vegan#what-it-is.
Parol D., 2020. Siemię lniane – mielenie i przechowywanie, dr Damian Parol (blog). https://www.damianparol.com/siemie-lniane-mielenie-i-przechowywanie/.
Parol D., Mamcarz A., 2015. Diety roślinne w kontekście chorób układu sercowo-naczyniowego. Folia Cardiologica 10(2), 92–99.
Pawłowska A., Kocur A., Siudem P., Paradowska K., 2018. Badanie stabilności oleju lnianego i oleju z czarnuszki. Postępy Fitoterapii 19(3), 157–163.
Reguła J., 2013. Charakterystyka i ocena wybranych diet alternatywnych. Forum Zaburzeń Metabolicznych 4(3), 115–121. https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/36146.
Samek G., 2021. Żelazo w diecie wegetariańskiej. Co jeść, a czego nie jeść?. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/zelazo-w-diecie-wegetarianskiej-co-jesc-a-czego-nie-jesc/
Sicińska P., Pytel E., Kurowska J., Koter-Michalak M., 2015. Suplementacja kwasami omega w różnych chorobach. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 69, 838–852.
Smyrek R., 2019. Dieta roślinna – ile o niej wiemy?. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/dieta-roslinna-ile-o-niej-wiemy/.
Sprengel M., 2020. Zalety wegetarianizmu, rodzaje i odmiany diety wegetariańskiej. Centrum Szkoleń Sportowych. https://szkoleniacss.com/dieta-wegetarianska-i-jej-odmiany-wady-zalety-oraz-korzysci-zdrowotne/.
Szafraniec K., 2023. Jod w diecie - rola, występowanie i zapotrzebowanie. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/jod-w-diecie-rola-wystepowanie-i-zapotrzebowanie/.
Szczepańska I., 2020. Czy weganizm jest zdrowy? Tak, jeśli pamiętasz o tych składnikach. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/czy-weganizm-jest-zdrowy/.
Szot M., 2020. Dieta roślinna w sporcie. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/dieta-roslinna-w-sporcie/.
Śliwińska A., Olszówka M., Pieszko M., 2014. Ocena wiedzy na temat diet wegetariańskich wśród populacji trójmiejskiej. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni. 133–146.
Śliż D., Zgliczyński W., Szeligowska J., Rostkowska O., Pinkas J., 2016. Modyfikacja zwyczajów żywieniowych w prewencji chorób cywilizacyjnych. Postępy Nauk Medycznych 5, 344–49.
Trzeciak M., 2019. Czy witarianizm – jedzenie na surowo – to zdrowa dieta?. Crazy Nauka https://www.crazynauka.pl/czy-witarianizm-jedzenie-na-surowo-to-zdrowa-dieta/.
Tuchendler D., Bolanowski M., 2010. Sezonowość zmian stężeń witaminy D w organizmie człowieka. Endokrynologia. Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 6(1), 36–41.
Wałkowicz E., 2015. Podstawy diety roślinnej: witamina D. erVegan (blog) https://ervegan.com/2015/05/podstawy-weganizmu-witamina-d/.
Wałkowicz E., 2017. Bez mięsa, więc pełni tabletek – jak wygląda wegańska suplementacja?. erVegan (blog) https://ervegan.com/2017/04/bez-miesa-wiec-pelni-tabletek/.
Wałkowicz E., 2020. 5 mitów o wegańskiej suplementacji diety. erVegan (blog) https://ervegan.com/2020/04/5-mitow-o-weganskiej-suplementacji-diety/.
Wilińska A., 2021. Oleje tłoczone na zimno. Dlaczego oleje zimnotłoczone są zdrowsze? Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/oleje-tloczone-na-zimno/.
Włodarek D., Lange E., 2023. Współczesna dietoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Wolnicka K., 2022. Suplementy diety – czy pomagają w zachowaniu zdrowia i mogą chronić przed chorobami, w tym nowotworami?. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/suplementy-diety-czy-pomagaja-w-zachowaniu-zdrowia-i-moga-chronic-przed-chorobami-w-tym-nowotworami/.
Wzorek K., 2020. Czy mięso jest zdrowe?. Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/czy-mieso-jest-zdrowe/
Zbietka K., 2022. Anemia złośliwa – objawy, dieta, postępowanie. Czym jest choroba Addisona-Biermera? Dietetycy.org.pl https://dietetycy.org.pl/choroba-addisona-biermera/.
Downloads
Published
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 162
Number of citations: 0
