Polish property at Westerplatte 1919–1925
DOI:
https://doi.org/10.12775/GNH.2022.02Keywords
Westerplatte, seaside resort, Bank Związku Spółek Zarobkowych, Jałowiecki, Military Transit Depot, Free City of GdańskAbstract
Westerplatte is present in the collective cognizance mainly as the place where World War 2 began. Both the defense of the peninsula in September 1939 as well as the creation and activities of the Polish garrison have been studied extensively. However, Polish presence at Westerplatte before the peninsula was handed over to Poland in 1924, has been studied far less. In fact, due to the strategic importance of the area, Polish authorities took a keen interest in Westerplatte as early as in 1919, as soon as the decision to create the Free City had been made. In 1919–1920 the Poles bought a number of buildings at Westerplatte, mainly those which comprised the bathing complex. The purchases were made on the instruction of the Polish government with the Bank Związku Spółek Zarobkowych (Bank for the Association of Co-operatives) of Poznań as proxy. The paper describes how and to what end the purchases came to be as well as issues of evicting the inhabitants and demolitions post-1924.
References
Źródła archiwalne:
Archiwum Państwowe w Gdańsku
Rejencja w Gdańsku: 9/467,
Sąd Obwodowy w Gdańsku: 98/3428, 98/3444, 98/4328, 98/6183,
Komisarz Generalny RP w Gdańsku: 259/1166, 259/1566, 259/1779,
Urząd Budownictwa Portowego w Gdańsku-Nowym Porcie: 1026/41,
Akta notariusza Mariana Bielewicza w Gdańsku: 2239/14,
Akta notariusza Bonifacego Łangowskiego w Gdańsku: 2262/6.
Archiwum Akt Nowych
Ministerstwo Spraw Wojskowych w Warszawie: 1192/15, 1192/16.
PAN Biblioteka Gdańska
Rękopisy, Ms. 5200.
Prasa:
„Danziger Neueste Nachrichten”, 1921.
„Danziger Zeitung”, 1920.
„Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, 1920.
„Gazeta Gdańska”, 1920.
Źródła drukowane:
Adressbuch für Danzig und Vororte 1921, [b.m.r.w.].
Jałowiecki M., Na skraju imperium, Warszawa 2021.
Neues Adreßbuch für Danzig und sämtliche städtische Vororte, 1917, Danzig [1917].
Ostseebad Westerplatte, [Danzig 1898].
Zbiór dokumentów urzędowych dotyczących stosunku Wolnego Miasta Gdańska do Rzeczypospolitej Polskiej, cz. 3: 1924–1926, Gdańsk 1928.
Opracowania:
Dargacz J., Od Sopotów po Stogi. Początki kąpielisk morskich w okolicach Gdańska (1800–1870), Gdańsk 2020.
Dargacz J., Infrastruktura zakładu kąpielowego na Westerplatte na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Wędrówki po dziejach. Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Stegnera, red. A. Janicki, I. Janicka, Gdańsk 2022, s. 539–558.
Drzycimski A., Westerplatte. Reduta w budowie 1926–1939, Gdańsk 2014.
Machaliński Z., Mieczysław Jałowiecki – delegat Rządu Polskiego w Gdańsku w latach 1919–1920. Forma i sposób działalności konspiracyjnej Delegacji Rządu Polskiego w Gdańsku na tle nowego układu sił w Europie, „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość”, t. 5, 2008, s. 9–23.
Madajczyk-Krasowska B., Skąd mamy swoje Westerplatte, „Dziennik Bałtycki” 2009, nr 79, z 3 kwietnia 2009 r., s. 20–21.
Madajczyk-Krasowska B., Mieczysław Jałowiecki – człowiek, który kupił dla polskiego rządu Westerplatte, https://dziennikbaltycki.pl/mieczyslaw-jalowiecki-czlowiek-ktory-kupil-dla-polskiego-rzadu-westerplatte/ar/3905559 [dostęp: 9 czerwca 2022].
Tuliszka J., Westerplatte 1926–1939. Dzieje Wojskowej Składnicy Tranzytowej w Wolnym Mieście Gdańsku, Toruń 2002.
Wójtowicz-Podhorski M., Westerplatte 1939. Prawdziwa historia, Gdańsk 2009.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 17
Number of citations: 0