Czy rzeczywiście wbrew „tradycji”? O współczesnych badaniach nad zamkami krzyżackimi na tle ustaleń historiografii z XIX i 1. połowy XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/AHP.2018.002Słowa kluczowe
zamki krzyżackie, średniowiecze, źródła historyczne, metodologia badań, interdyscyplinarnośćAbstrakt
Zarys treści. Autorzy artykułu zwracają uwagę na kwestię zauważalnego we współczesnych
badaniach nad zamkami krzyżackimi w średniowiecznych Prusach niepokojącego
rozdźwięku między teorią a praktyką w samym rozumieniu i realizacji często postulowanego
(zwłaszcza przez historyków sztuki) pojęcia interdyscyplinarności.
Bibliografia
Häbler 1820 – Häbler W. L., Über das Ordens Haupthaus Marienburg. Geschichtliche Nachrichten… das Schloss Marienburg betreffend während der Ausräumung und Wiederherstellung des Schlosses von 1820, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku.
Sembrzycki 1889–1890 – Sembrzycki J. K., Beschreibungen der Marienburg (1889–1890), rękopis w zbiorach Biblioteki Muzeum Zamkowego w Malborku, sygn. III 2636.
Clasen K.-H. 1927 Die mittelalterliche Kunst im Gebiet des Deutschordensstaates Preussen, t. 1: Die Burgbauten, Königsberg.
Clasen-Sandt K. 1931 Zur Baugeschichte der Memelburgen Ragnit, Splitter und Tilsit, Prussia. Zeitschrift für Heimatkunde und Heimatschutz, t. 29, s. 196–222.
Das Ausgabebuch 1911 Das Ausgabebuch des Marienburger Hauskomturs für die Jahre 1410–1420, red. W. Ziesemer, Königsberg.
Das Grosse Ämterbuch 1921 Das Grosse Ämterbuch des Deutschen Ordens, red. W. Ziesemer, Danzig.
Das Marienburger Ämterbuch 1916 Das Marienburger Ämterbuch, red. W. Ziesemer, Danzig.
Das Marienburger Konventsbuch 1913 Das Marienburger Konventsbuch der Jahre 1399–1412, red. W. Ziesemer,
Danzig.
Das Marienburger Tresslerbuch 1896 Das Marienburger Tresslerbuch der Jahre 1399–1409, red. E. Joachim,
Königsberg 1896.
Herrmann Ch. 2008 Der Hochmeisterpalast auf der Marienburg. Rekonstruktionsversuch der Raumfunktionen, [w:] Magister operis. Beiträge zur mittelalterlichen Architektur Europas. Festgabe für Dethard von Winterfeld zum 70. Geburtstag,
red. G. Dette, L. Heeg, K. T. Weber, Regensburg, s. 261–294.
Herrmann Ch. 2011 Ragnit, Neidenburg, Bütow – die letzten drei Deutschordensburgen in Preußen, [w:] Die Burg im 15. Jahrhundert. Kolloquium des Wissenschaftlichen Beirats der Deutschen Burgenvereinigung, red. H. Hofrichter, Braubach,
s. 155–164.
Herrmann Ch. 2016 Kloster–Burg–Residenz: Der Hochmeisterpalast auf der Marienburg im
Kontext der Burgenarchitektur des Deutschen Ordens in Preußen, [w:] Ritter, Verwalter und Repräsentanten –Priester und Seelsorger: Burgen, Residenzen und Kirchen des Deutschen Ordens, Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, t. 79, red. H. Flachenecker, Weimar, s. 31–57.
Herrmann Ch. 2017 Die herrschaftlichen Wohnräume im Hochmeisterpalast der Marienburg (Malbork) – ein frühes Beispiel des Stubenappartements im Spätmittelalter, In situ. Zeitschrift für Architekturgeschichte, z. 2, s. 211–228.
Jóźwiak S. 2013 Zamki krzyżackie w średniowiecznych źródłach pisanych, [w:] Zamki, pałace, dwory i ich mieszkańcy w regionie kujawsko-pomorskim, red. W. Rozynkowski, M. Strzelecka, M. Targowski, Toruń, s. 13–31.
Jóźwiak S. 2015 Krzyżacki murowany zamek komturski w Kłajpedzie w świetle średniowiecznych źródeł pisanych, Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski
i powszechnym, nr 1, s. 3–29.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2007 Nazwy pomieszczeń zamku malborskiego w instrumentach notarialnych z końca XIV–pierwszej połowy XV wieku, ZH, t. 72, z. 4, s. 41–56.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2009 Budowa krzyżackiego zamku komturskiego w Ragnecie w końcu XIV–na
początku XV wieku i jego układ przestrzenny, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 57, nr 3–4, s. 339–368.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2011a Organizacja życia na zamku krzyżackim w Malborku w czasach wielkich
mistrzów (1309–1457), wyd. 2, Malbork.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2011b Uwagi na temat sposobu wznoszenia murowanych zamków krzyżackich w państwie zakonnym w Prusach w końcu XIV–pierwszej połowie XV wieku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 2, s. 201–229.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2012a Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych, Toruń.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2012b Miejsca wystawiania instrumentów notarialnych w przestrzeni zamku malborskiego w XIV i w pierwszej połowie XV wieku, ZH, t. 77, z. 2, s. 7–34.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2014 O zamkach konwentualnych państwa krzyżackiego w Prusach na marginesie najnowszej książki Tomasza Torbusa, ZH, t. 79, z. 4, s. 173–196.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2015a Czy średniowieczne źródła pisane mają znaczenie w badaniach nad zamkami krzyżackimi w Prusach?, ZH, t. 80, z. 1, s. 91–111.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2015b W odpowiedzi na list doktora Kazimierza Pospiesznego, ZH, t. 80, z. 4,
s. 143–144.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2015c O malborskim zamku wysokim w średniowieczu na marginesie najnowszej
książki Kazimierza Pospiesznego, ZH, t. 80, z. 2, s. 157–178.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2015d Das Amt des „Bauleiters („magister lapidum”; „magister laterum”; „steinmeister”;
„czygelmeyster”; „muwermeister”) im Deutschordensstaat im 14. Jh. und in der ersten Hälfte des 15. Jh., Ordines Militares Colloquia Torunensia
Historica. Yearbook for the Study of the Military Orders 20, s. 239–268.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2015e Zamek krzyżacki w Elblągu. Topografia i układ przestrzenny na podstawie
średniowiecznych źródeł pisanych, [w:] Studia z dziejów średniowiecza, nr 19, red. B. Możejko, M. Smoliński, S. Szybkowski, Warszawa, s. 197–223.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2016 Topografia i układ przestrzenny krzyżackiego zamku komturskiego w Toruniu w świetle średniowiecznych źródeł pisanych, Zapiski Historyczne, t. 81, z. 3, s. 7–36.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2017a Układ przestrzenny i topograficzny rezydencji krzyżackich w Elblągu i Malborku w średniowieczu w świetle źródeł pisanych, [w:] Początki murowanych zamków w Polsce do połowy XIV w., red. A. Bocheńska, P. Mrozowski, Warszawa, s. 225–238.
Jóźwiak S., Trupinda J. 2017b Zamek krzyżacki w Sztumie w średniowieczu w świetle źródeł pisanych, [w:]
lat Sztumu. Studia z dziejów miasta i parafii św. Anny, red. R. Biskup, A. Starczewski, Pelplin, s. 29–51.
Jóźwiak S., Trupinda J., w druku, Die Topografie und die räumliche Anordnung der Ordensburg der Komturen,
Marschälle und Hochmeister in Königsberg im Lichte der schriftlichen Quellen des Mittelalters.
Jóźwiak S., Wasik B. 2016 (rec.) Zamek krzyżacki w Toruniu XIII–XXI w. Studium historyczno-architektoniczne z katalogiem detalu architektonicznego ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu, red. M. Rubnikowicz, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Toruń 2017, ss. 243, il., ISBN 978-83-60-324-80-6, ZH, t. 82, z. 4, s. 139–150.
Kajzer L. 2016 Kilka uwag o zamkach krzyżackich i ich opracowaniach, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 64, nr 2, s. 281–292.
Lewalski K. 2001 Wkład Jana Karola Sembrzyckiego w odbudowę i restaurację zamku malborskiego na przełomie XIX/XX wieku, [w:] Praeterita Posteritati. Studia z historii sztuki i kultury ofiarowane Maciejowi Kilarskiemu, red. M. Mierzwiński, Malbork, s. 233–238.
Maschke E. 1967 Voigt, Jonannes, [w:] Altpreußische Biographie, t. 2, red. Ch. Krollmann, kontynuacja K. Forstreuter, F. Gause, Marburg/Lahn, s. 760–761.
Nawrocki Z. 2017 Budowa, upadek i ponowne zagospodarowanie, [w:] Zamek krzyżacki w Toruniu XIII–XXI w. Studium historyczno-architektoniczne z katalogiem detalu architektonicznego ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu, red. M. Rubnikowicz, Toruń, s. 10–83.
Pospieszny K. 2014 „Domus Malbork”. Zamek krzyżacki w typie regularnym, Toruń.
Pospieszny K. 2015 List do redakcji Zapisek Historycznych, ZH, t. 80, z. 4, s. 141–142.
Raczkowski J. 2017 Malborki Zamek Wysoki. Uwagi na temat książki Kazimierza Pospiesznego, Biuletyn Historii Sztuki, t. 79, nr 1, s. 159–175.
Schmid B. 1934 Die Wiederherstellung der Marienburg, Königsberg Pr. 1941 Haebler, Wilhelm Ludwig, [w:] Altpreußische Biographie, red. Ch. Krollmann, t. 1, Königsberg, s. 242–243.
Steinbrecht C. 1888 Preussen zur Zeit der Landmeister. Beitraege zur Baukunst des Deutschen Ritterordens, Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, t. 2,
Berlin.
Steinbrecht C. 1920 Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen, t. 4: Die Ordensburgen
der Hochmeisterzeit, Berlin.
Torbus T. 2014a Interdyscyplinarność w badaniach nad zamkami krzyżackimi – uwagi na marginesie książki Sławomira Jóźwiaka i Janusza Trupindy, ZH, t. 79, z. 4,
s. 197–215.
Torbus T. 2014b Zamki konwentualne państwa krzyżackiego w Prusach, Gdańsk.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 712
Liczba cytowań: 0
