Pomorskie rzemiosła skórnicze w okresie przemian ustrojowych (XII-XIV wiek)
DOI:
https://doi.org/10.12775/AHP.2014.010Słowa kluczowe
Pomorze, średniowiecze, wytwórczość skórzana, obuwnictwoAbstrakt
W średniowiecznej wytwórczości skórzanej można wyróżnić kilka etapów, w których – na skutek oddziaływania różnych impulsów kulturowych – dokonywały się zasadnicze zmiany rzutujące na asortyment i jakość wytwarzanych produktów. Elementem najbardziej podatnym na innowacje technologiczne i estetyczne stroju było obuwie skórzane. Priorytetowe znaczenie dla rozwoju pomorskiego obuwnictwa miało wprowadzenie nowych elementów – odrębnej podeszwy, wstawek przedłużających okres użytkowania oraz ujednolicenie zabiegów wytwórczych i recepcja wzorców zachodnioeuropejskich.
Bibliografia
Atkinson D., Foreman M. 1992 The leather, [w:] Excavations at 33–35 Eastgate, Beverly 1983–86, red. P. Armstrong, D. Evans, D. G. Tomlinson, Sheffield Excavation Reports 3, Sheffield, s. 175–187.
Blomquvist R. 1938 Medeltida skor i Lund. Fynden från kvarteret Apotekaren nr 5, Kulturen 1938 (1939), s. 189–219.
Boucher F. 2004 Historia mody. Dzieje ubiorów od czasów prehistorycznych do końca XX wieku, Warszawa.
Cehak-Hołubowiczowa H. 1954 Trzewiki opolskie, Dawna Kultura, R. 1, s. 7–13.
Cinthio M. 1976a Garveri- och skomakerihantering. Uppgrävt förflutet för PK-banekn i Lund. En investering i arkeologi, Archaeologia Lundensia 7, s. 215–218.
Cinthio M. 1976b Skor, Uppgrävt förlutet för PK-banken i Lund, red. A. W. Mårtensson, Archaeologia Lundensia 7, s. 307–316.
Drążkowska A. 2000 Wyroby skórzane, [w:] Wczesnośredniowieczne mosty przy Ostrowie Lednickim, t. 1: Mosty traktu gnieźnieńskiego, red. Z. Kurnatowska, Lednica–Toruń, s. 189–199.
Goubitz O., van Driel-Murray C., Groenman-van Waateringe W. 2001 Stepping through the Time. Archaeological Footwear from Prehistoric Times until 1800, Zwolle.
Grenander-Nyberg G. 1985 Die Lederfunde aus der frühgeschichtlichen Wurt Elisenhof, [w:] Die Lederfunde... Studien zur Küstenarchäologie Schelzwig-Holsteins, Serie A Elisenhof, t. 5, Frankfurt am Mein–Bern–New York, s. 220–251.
Grew F., Neergaard de M. 2001 Shoes and pattens, Medieval finds from excavations in London 2, wyd. 2, London.
Groenman-van Waateringe W. 1984 Die Lederfunde von Haithabu, Berichte über die Ausgrabungen in Haithabu, z. 21, Neumünster.
Groenman-van Waateringe W., Velt L. M. 1975 Schuhmode im späten Mittelalter. Funde und Abbildungen, Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters, R. 3, s. 95–119.
Gutkowska-Rychlewska M. 1968 Historia ubiorów, Wrocław.
Hald M. 1972 Primitive Shoes. An Archeological-Ethnological Study Based upon Shoe Finds from the Jutland Peninsula, Publications of the National Museum of Denmark Archeological-Historical Series 1, t. 13, Copenhagen.
Harjula J. 2008 Before the heels. Footwear and shoemaking in Turku in the Middle Ages and the beginning of the early modern period, Turku.
Hołubowicz W. 1956 Opole w wiekach X–XII, Katowice.
Hołubowicz W. In gremio 2009 In gremio – in praxi. Studia nad średniowiecznym skórnictwem, red. A. B. Kowalska, B. Wywrot-Wyszkowska, Szczecin.
Izjumova S. A. 1959 K istorii koževennogo i sapožnogo remesl Novgoroda Velikogo, Materialy i Issledovaniâ po Arheologii SSSR, nr 65/2, s. 193–222
Kaźmierczyk J. 1970 Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, t. 2, Wrocław.
Konczewska M. 2011 Obuwie zdobione w średniowiecznym Wrocławiu, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, t. 53, s. 259–282.
Kowalska A. B. 1997 Późnośredniowieczne zabytki skórzane z Pyrzyc, Materiały Zachodniopomorskie, t. 42, s. 219–272.
Kowalska A. B. 2003 Początki rzemiosła szewskiego we wczesnośredniowiecznym Wolinie, [w:] Res et fontes, red. T. Galiński, E. Wilgocki, Szczecin, s. 159–170.
Kowalska A. B. 2006 Uwagi na temat wytwórczości szewskiej w Wolinie i Szczecinie w VIII–X wieku, [w:] Świat Słowian wczesnego średniowiecza, red. M. Dworaczyk i in., Szczecin–Wrocław, s. 197–209.
Kowalska A. B. 2009 Dom szewca, czy szewc w domu?, [w:] Ad Oderam fluwium. Księga dedykowana pamięci Edwarda Dąbrowskiego, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 529–536.
Kowalska A. B. 2010 Wytwórczość skórzana we wczesnośredniowiecznym Szczecinie, Szczecin.
Kowalska A. B. 2012a Uwagi na temat haftów na wczesnośredniowiecznym obuwiu skórzanym ze Szczecina, [w:] Z najdawniejszych dziejów. Grzegorzowi Domańskiemu na pięćdziesięciolecie pracy naukowej, red. A. Jaszewska, Zielona Góra, s. 313–319.
Kowalska A. B. 2012b From a homemade product to guild production – the development of leather production in the Early Medieval Szczecin, [w:] Transformationen und Umbrüche des 12./13. Jahrhunderts: Beiträge der Sektion zur slawischen Frühgeschichte der 19. Jahrestagung des Mittel- und Ostdeutschen Verbandes für Altertumnsforschung in Görlitz, 01. bis 03. März 2010, Beiträge zur Urund Fürgeschichte Mitteleuropas 64, s. 139–144.
Kowalska A. B. 2013a Rzemiosło szewskie wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] Wolin wczesnośredniowieczny, red. B. Stanisławski, W. Filipowiak, Origines Polonorum, t. 6, cz. 1, Warszawa, s. 201–235.
Kowalska A. B. 2013b Wytwórczość skórzana w późnośredniowiecznej Dzielnicy Chyżyńskiej w Szczecinie, Szczecin. Kurbatov A. V.
Kowalska A. B. 1997 Rannesrednevekovaâ obuv Povolhov’â i voprosy složeniâ gorodskogo pemesla, [w:] Drevnosti Povolhov’â, red. F. Biermann, T. Kersting, A. Klemmt, T. Westphalen, St. Petersburg, s. 117–128.
Kowalska A. B. 2004 Koževennoje proizvodstvo Tveri XIII–XV vv, S-Peterburg.
Kurbatov A. V. 1997 Rannesrednevekovaâ obuv Povolhov’â i voprosy složeniâ gorodskogo pemesla,
[w:] Drevnosti Povolhov’â, red. F. Biermann, T. Kersting, A. Klemmt,T. Westphalen, St. Petersburg, s. 117–128.
Kurbatov A. V. 2004 Koževennoje proizvodstvo Tveri XIII–XV vv, S-Peterburg.
Kurnatowska Z. 1983 Rozwój problematyki badawczej w archeologii wczesnego średniowiecza w Polsce, Slavia Antiqua, t. 29, s. 1–21.
Milewska M. 1977 Dokumentacja archeologiczna znalezisk obuwia późnośredniowiecznego. Propozycja metody, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 35, nr 4, s. 529–542.
Możdżyńska-Nawotka M. 2005 O modach i strojach, Wrocław.
Nielsen I. 1991 The leather finds, [w:] Ribe excavations 1970–76, t. 3, red. M. Bencard, L. B. Jørgensen, H. B. Madsen, Esbejrg, s. 79–98.
Osipov D. О., Sobol’V. Е. 2013 Kollekciâ kožanoj obuvi iz raskopok v Smolenske, Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria, t. 9, s. 371–401.Schia E.
Schia E. 1977 Sko som arkeologisk kildemateriale, Hikuin, t. 3, 304–324.
Schia E. 1987 Sko og Støvler, De arkeologiske utravninger i Gamlebyen, t. 3, Søndre felt, Oslo, s. 329–412.
Schnack Ch. 1992 Die mittelalterlichen Schuhe aus Schleswig, [w:] Ausgrabungen in Schleswig, Berichte und Studien, t. 10, Neumünster.
Striškiené E. 2007 Diržiu kapinynas žiemgalių kultūros kontekse Ir unikalūs VIII–IX a. radinai, Archaeologia Lituana, t. 8, s. 117–126.
Swann J. 2001 History of footwear in Norway, Sweden and Finland. Prehistory to 1950, Stockholm.
Turska K. 1987 Ubiór dworski w Polsce w dobie pierwszych Jagiellonów, Wrocław.
Wiklak H. 1957 Obuwie dawnych gdańszczan, Z otchłani wieków, R. 23, z. 2, s. 78–85.
Wiklak H. 1960 Obuwie gdańskie z X–XIII w., [w:] Gdańsk Wczesnośredniowieczny, t. 3, red. J. Kamińska, Gdańsk.
Wiklak H. 1969 Polskie obuwie wczesnośredniowieczne z VIII–XIII w. na podstawie wykopalisk, Materiały Wczesnośredniowieczne, t. 6, s. 475–516.
Wiklak H. 1988 Wczesnośredniowieczne pracownie szewskie na Pomorzu Gdańskim, Pomorania Antiqua, t. 13, s. 161–170.
Wojtasik J. 1960 Wczesnośredniowieczne wyroby ze skóry znalezione na stanowisku 4 w Wolinie, Materiały Zachodniopomorskie, t. 6, 159–208.
Wywrot-Wyszkowska B. 2008 Skórnictwo w lokacyjnym Kołobrzegu. XIII–XV wiek, Szczecin.
Wywrot-Wyszkowska B. 2009 Uwagi na temat wytwórczości obuwniczej w późnośredniowiecznym Kołobrzegu, Archaeologia Historica Polona, t. 18, s. 141–167.
Wywrot-Wyszkowska B. 2010 Zabytki skórzane odkryte w obrębie późnośredniowiecznego portu gdańskiego, Archeologia Gdańska, t. 4, s. 189–223.
Wywrot-Wyszkowska B., Radek T. 2007 Obróbka skóry, [w:] Kołobrzeg. Wczesne miasto nad Bałtykiem, red. L. Leciejewicz,M. Rębkowski, Warszawa, s. 215–240.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 989
Liczba cytowań: 0
