Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Lista recenzentów
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Archaeologia Historica Polona

Medieval Friar Minor Church in Brzeg – from the second half of the 13th to the beginning of the 16th century
  • Strona domowa
  • /
  • Medieval Friar Minor Church in Brzeg – from the second half of the 13th to the beginning of the 16th century
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 30 (2022): Archaeologia Historica Polona /
  4. Artykuły

Medieval Friar Minor Church in Brzeg – from the second half of the 13th to the beginning of the 16th century

Autor

  • Czesław Lasota Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology https://orcid.org/0000-0001-5226-2350
  • Andrzej Legendziewicz Politechnika Wrocławska https://orcid.org/0000-0002-9228-296X

DOI:

https://doi.org/10.12775/AHP.2022.007

Słowa kluczowe

Śląsk, architektura, gotyk, kościół, bracia mniejsi (franciszkanie), Brzeg

Abstrakt

 

Artykuł prezentuje wyniki interdyscyplinarnych prac badawczych prowadzonych w kościele minorytów w Brzegu. We wstępie omówiono architekturę i przeanalizowano wzmianki źródłowe dotyczące konwentu oraz kościoła. Podstawą rozważań są przeprowadzone badania architektoniczne  oraz archeologiczne obejmujące analizę technologii, materiału budowlanego i detalu architektonicznego oraz studia ikonograficzne. Na ich bazie przedstawiono formę średniowiecznego kościoła o trójprzęsłowym prezbiterium oraz dwunawowym czteroprzęsłowym korpusie wzniesionym u schyłku XIII wieku. Omówiono także zakres  przekształceń zrealizowanych w dwóch fazach. W pierwszej w II połowie XIV wieku dodano przęsło ołtarzowe i powiększono nawę południową oraz drugiej - z przełomu XV i XVI wieku, obejmująca odbudowę świątyni po pożarze. W podsumowaniu osadzono przemiany stylistyczne wystroju architektonicznego kościoła w kontekście nurtów występujących na obszarze Śląska w okresie średniowiecza.

Bibliografia

Adamski J., 2017, Gotycka architektura sakralna na Śląsku w latach 1200–1420. Główne kierunki rozwoju, Kraków.

AP Wrocław, Archiwum Państwowe we Wrocławiu, WS Prowincja śląska, Bericht über die Ausgrabung in der Gruft der Franciskanerkloster zu Brieg vom November 1941 bis Februar 1942.

Architektura gotycka, 1995, Architektura gotycka w Polsce, eds. T. Mroczko, M. Arszyński, part 2: Katalog zabytków, ed. A. Włodarek, Warszawa.

Burnita J., Lasota Cz., Legendziewicz A., 2002, Badania ściany zachodniej prezbiterium, wieży oraz elewacji korpusu kościoła pofranciszkańskiego w Brzegu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław–Brzeg.

Burnita J., Lasota Cz., Legendziewicz A., 2003, Wykonanie badań architektonicznych ścian wnętrza prezbiterium i korpusu, murów na strychu (II etap) kościoła franciszkanów pw. św. Piotra i Pawła w Brzegu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław–Brzeg.

CDS, 1868, Codex diplomaticus Silesiae, Regesten zur Schlesischen Geschichte, vol. 7 (3), ed. C. Grünhagen, Breslau.

CDS, 1870, Codex diplomaticus Silesiae, vol. 9, Urkunden der Stadt Brieg. Urkundliche und chronikalische nachrichten über die Stadt Brieg, die dortigen Klöster, die Stadt- und Stiftsgüter bis zur Jahre 1550, ed. C. Grünhagen, Breslau.

Czerner R., 1998, Wyniki uzupełniających oględzin kościoła pofranciszkańskiego w Brzegu i studiów nad jego architekturą, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław.

Czerner R., Lasota Cz., 1988, Rozwój architektury kościoła franciszkanów w Lwówku Śląskim, Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, no. 19, Studia i materiały, no. 9, pp. 75–97.

Czerner R., Lasota Cz., 1997, Wstępne propozycje programu badań i przebiegu prac konserwatorskich kościoła pofranciszkańskiego w Brzegu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław.

Eysymontt J., 1963, Studium historyczno-architektoniczne kościoła i klasztoru minorytów w Brzegu, Przedsiębiorstwo Konserwacji Zabytków Oddział Wrocław, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław.

Eysymontt J., 1978, Architektura pierwszych kościołów franciszkańskich na Śląsku, [in:] Z dziejów sztuki śląskiej, ed. Z. Świechowski, Warszawa, pp. 41–92.

Fischer F. E., Stuckart C. F., 1819, Geschichte der Städte Schlesien mit Abbildungen, vol. 1, Schweidnitz.

Grenda K., Janczewski P., Lasota Cz., Rutka H., 2010, Badania architektoniczno-archeologiczne w kościele minorytów w Brzegu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław.

Gryczewski J., 2014, Badania stratygraficzne wnętrza korpusu kościoła pofranciszkańskiego w Brzegu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Brzeg.

Hanulanka D., 1971, Sklepienia późnogotyckie na Śląsku, Rozprawy Komisji Historii Sztuki Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, vol. 7, Wrocław.

Katalog, 1962, Katalog zabytków sztuki w Polsce, vol. 7 (1): Województwo opolskie, powiat brzeski, eds. T. Chrzanowski, M. Kornecki, M. Zlat, Warszawa.

Kozaczewski T., 1963, Pierwotny kościół Franciszkanów we Wrocławiu, Prace Komisji Historii Sztuki Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, vol. 3, pp. 199–249.

Kozaczewski T., 2006, Głogów średniowieczny do końca XIII wieku. Osadnictwo i architektura, Głogów.

Kutzner M., 1980, Technika i organizacja budowy gotyckich kościołów miejskich na Śląsku na przykładzie realizacji kościoła św. Mikołaja w Brzegu, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, vol. 9, pp. 75–125.

Lasota Cz., Legendziewicz A., 2004, Wyniki wykopaliskowych badań architektonicznych kościoła pofranciszkańskiego w Brzegu przeprowadzonych w 2004 roku, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław–Brzeg.

Lasota Cz., Legendziewicz A., 2005, Wyniki uzupełniających badań architektonicznych kościoła pofranciszkańskiego w Brzegu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław–Brzeg.

Legendziewicz A., 2011, Wczesnogotycki kościół parafialny w Grodkowie i jego przekształcenia w okresie późnego średniowiecza, Czasopismo Techniczne Politechniki Krakowskiej, 108 (7A), pp. 405–422.

Legendziewicz A., Grodzka E., Marcinów A., 2019, Wyniki badań architektonicznych dawnego kościoła franciszkańskiego pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła w Żaganiu, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Zielona Góra, Wrocław.

Legendziewicz A., Lasota Cz., 2005, Badania średniowiecznej architektury kościoła minorytów w Brzegu, typescript in the archive of the Centrum Wiedzy i Informacji Naukowo-Technicznej, Wrocław University of Science and Technology, Wrocław.

Lucae F., 1689, Schlesiens curieuse Denkwürtigkeiten der vollkommene Chronica von Ober- und Niederschlesien, Frankfurt am Main.

Pilch J., 2006, Leksykon zabytków Górnego Śląska, Warszawa.

Projekt, 2009, Projekt budowlany odbudowy dachu dwukalenicowego nad kościołem pofranciszkańskim (kościół Minorytów) przy pl. Młynów w Brzegu, oprac. A. Legendziewicz, P. Szkoda, typescript in the archive of the Provincial Conservator of Monuments in Opole, Wrocław.

Riestra de la P., 1999, Gothic architecture of the “German Lands”, [in:] The art of gothic. Architecture, sculpture, painting, ed. R. Toman, Cologne.

Urkunden, 1917, Urkundenbuch Goldberg und Breslau, Urkundenbuch der Kustodien Goldberg und Breslau, part 1, ed. Ch. Reisch, Düsseldorf, pp. 1240–1517.

Wąs G., 2000, Klasztory franciszkańskie w miastach śląskich i górnołużyckich XIII–XIV wieku, Wrocław.

Werner F. B., Topographia oder Prodromus Delineati Principatus Lignicensis Bregensis, et Wolaviensis. Pars II, University of Wrocław Library, public domain, Wrocław.

Zimmermann F. A., 1783, Beiträge zur Beschreibung von Schlesien, vol. 1, Brieg.

Zlat M., 1960, Brzeg. Śląsk w zabytkach sztuki, Wrocław.

Archaeologia Historica Polona

Pobrania

  • pdf (English)

Opublikowane

2024-06-15

Jak cytować

1.
LASOTA, Czesław & LEGENDZIEWICZ, Andrzej. Medieval Friar Minor Church in Brzeg – from the second half of the 13th to the beginning of the 16th century. Archaeologia Historica Polona [online]. 15 czerwiec 2024, T. 30, s. 157–185. [udostępniono 28.6.2025]. DOI 10.12775/AHP.2022.007.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 30 (2022): Archaeologia Historica Polona

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Czesław Lasota, Andrzej Legendziewicz

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 281
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Śląsk, architektura, gotyk, kościół, bracia mniejsi (franciszkanie), Brzeg
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa