The second left-bank castle in Wrocław in the light of the latest archaeological and architectural research
DOI:
https://doi.org/10.12775/AHP.2021.004Abstrakt
The paper presents the results of archaeological and architectural research on the premises of the former Babiński Hospital at John Paul II Square (plac Jana Pawła II) in Wrocław (Poland), during which the relics of the unfinished second left-bank castle, dating back to the end of the 13th century, were uncovered.
Since the 17th century there has been a hypothesis about the existence of a second, nevercompleted left-bank castle, situated on the site of the later building of St. Nicholas’ Arsenal. It was widely discussed in academic papers from the 1940s, as well as by Polish researchers after World War II. This castle was most often associated with the person of Prince Henry IV Probus. The first archaeological investigations which allowed for its preliminary confirmation were carried out in 1979, 1981 and 1992–1994 by a team led by Dr. Jerzy Romanow. Their results, however, did not allow a definitive solution to the problem.
Bibliografia
Badura J., 2010, Geomorfologiczne uwarunkowania lokalizacji lewobrzeżnego osadnictwa Wrocławia, [in:] Ulice średniowiecznego Wrocławia, eds. J. Piekalski, K. Wachowski, Wratislavia Antiqua 11, Wrocław, pp. 15–45.
Badura J., Kastek T. A., 2018, Topograficzne uwarunkowania lokalizacji zamków wrocławskich, Archaeologia Historica Polona, vol. 26, pp. 135–161.
Bimler K., 1940, Die schlesischen massiven Wehrbauten 1. Fürstentum Breslau. Kreise Breslau, Neumarkt, Namslau. Breslau.
Broniewski T., 1955, Niedobitki piastowskich umocnień Wrocławia, Ochrona Zabytków, 8/1 (28), pp. 17–22.
Bukowski M., 1958, Ratusz wrocławski na tle urbanistycznego rozwoju miasta, [in:] Ratusz wrocławski, eds. M. Bukowski, M. Zlat, Wrocław, pp. 9–194.
Bukowski M., 1974, Arsenał wrocławski, Wrocław.
Burak M., 2012, Arsenał wrocławski przewodnik historyczny, Wrocław.
Buśko C., 2005, Wrocław u progu lokacji, [in:] Wschodnia strefa Starego Miasta we Wrocławiu w XII–XIII wieku. Badania na placu Nowy Targ, ed. C. Buśko, Wrocław, pp. 177–194.
Chorowska M., 2003, Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne, Wrocław.
Chorowska M., 2017, Wrocławskie pałace śląskich Henryków – najmłodsze palatia na terenie Polski?, [in:] Gemma Gemmarum. Studia dedykowane Profesor Hannie Kóčce-Krenz, vol. 2, ed. A. Różański, Poznań, pp. 925–954.
Eysmontt R., 1995, Plac Uniwersytecki – niektóre aspekty rozplanowania zabudowy w okresie średniowiecza, renesansu i baroku, [in:] Architektura Wrocławia, vol. 2: Urbanistyka, ed. J. Rozpędowski, Wrocław, pp. 87–105.
Eysmontt R., 2009, Kod genetyczny miasta, Wrocław.
Gąsior M., Bartz W., Raczyk J., Jaciów P., 2015, Badania zapraw, [in:] Cmentarz Salwatora. Pierwsza nekropolia wrocławskich protestantów, ed. K. Wachowski, Wratislavia Antiqua, 21, Wrocław, pp. 214–220.
Goliński M., 1987, Fortyfikacje miejskie Wrocławia XIII–XIV. w., Studia i Materiały do Historii Wojskowości, vol. 29, pp. 23–41.
Goliński M., 1997, Socjotopografia późnośredniowiecznego Wrocławia (przestrzeń – podatnicy – rzemiosło), Acta Universitatis Wratislaviensis, no. 2010, Historia, 134, Wrocław.
Goliński M., 2005, Miasta a polityka gospodarcza Henryka IV Probusa, [in:] Śląsk w czasach Henryka IV Prawego, ed. K. Wachowski, Wratislavia Antiqua, 8, Wrocław, pp. 49–62.
Informator, 1980, Wrocław. Arsenał Wrocławski, Informator Archeologiczny. Badania rok 1979, Warszawa, pp. 199–201.
Informator, 1982, Wrocław. Arsenał Wrocławski, Informator Archeologiczny. Badania rok 1981, pp. 277–278.
Kastek T., 2019, Początki obwarowań miejskich na Dolnym Śląsku w świetle najnowszych badań, Architectus, 1 (57), pp. 113–128.
Kąsinowski A., 1970, Podstawowe zasady murarstwo gotyckiego na Pomorzu Zachodnim, [in:]: Studia z dziejów rzemiosła i przemysłu, vol. 10, ed. Z. Kamieńska, Wrocław, pp. 47–131.
Kleszcz J., Kmiecik P., 2018, Sposób prowadzenia badań archeologiczno-architektonicznych, a możliwości wykorzystania ich wyników w procesie projektowym na przykładzie byłego szpitala im. Babińskiego we Wrocławiu, Budownictwo i Architektura, vol. 17, no. 1, pp. 169–175.
Kolouszek S., 2014, Fortyfikacje Festung Breslau, Jelenia Góra.
Małachowicz E., 1975, Bastejowe fortyfikacje Wrocławia, [in:] Bastejowe fortyfikacje w Polsce, ed. E. Małachowicz, Wrocław, pp. 99–123.
Małachowicz E.,1981, Wrocław na wyspach, Wrocław.
Małachowicz E., 1994, Książęce rezydencje fundacje i mauzolea w lewobrzeżnym Wrocławiu, Wrocław.
Młynarska-Kaletynowa M., 1986, Wrocław w XII–XIII wieku. Przemiany społeczne i osadnicze, Wrocław.
Morelowski M., 1954, Rozwój urbanistyki Wrocławia przed kolonizacją z lat 1241–1242, Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 6, 1951 – Dodatek 4, Wrocław.
Mruczek R., 2018, Bergfried, Donjon, Eigenkirche. Miejsce zamków śląskich w architekturze europejskiej, Archaeologia Historica Polona, vol. 26, pp. 101–134.
Mruczek R., Caban M., Kastek T., 2015, Process of building outside fortifications of Wrocław in the light of research in the vicinity of City Arsenal, [in:] Bricks and building ceramics in medieval and modern urban architecture of Central Europe, ed. Z. Měřínský, Forum Urbes Medii Aevi, 9/1–2, Brno, pp. 70–79.
Piekalski J., 1999, Od Kolonii do Krakowa. Przemiana topografii wczesnych miast, Wrocław.
Piekalski J., 2005, Wrocław – miasto Henryka IV, [in:] Śląsk w czasach Henryka IV Prawego, ed. K. Wachowski, Wratislavia Antiqua, 8, Wrocław, pp. 39–48.
Podruczny G., 2009, Twierdza Wrocław w okresie fryderycjańskim, Wrocław.
Przyłęcki M., 1970, Mury obronne miast Dolnego Śląska, Wrocław.
Romanow J., 1979, Wyniki badań archeologicznych na terenie Arsenału Mikołajskiego we Wrocławiu, typescript in the archive of the Municipal Conservator of Monuments in Wrocław, Wrocław.
Romanow J., Piwko R., 1992, Arsenał wrocławski – wyniki badań archeologiczno-architektonicznych. III etap badań, typescript in the archive of the Provinzial Conservator of Monuments in Wrocław, Wrocław.
Rozpędowski J., 1978, Budowle użyteczności publicznej. [in:] Wrocław. Jego dzieje i kultura, ed. Z. Świechowski, Warszawa, pp. 145–48.
Wehrner F. B., 1755, Topographia oder Prodromus Delineati Silesiae Ducatus, manuscript in the collections of Wrocław University Library – Manuscripts Department.
Weiner B., 1929, Contrafactur der Stadt Breslau… 1562., Breslau: Grass, Barth & Comp. W. Friedrich,
https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/36165/edition/39530 [access date: 06.05.2021].
Wójtowicz M., 2008, Dawny szpital Wszystkich Świętych, Wrocław.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Robert Szwed, Piotr Kmiecik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 614
Liczba cytowań: 0
