Medieval brick and stone timber framed houses – a missing link in the development of Silesian tenement house?
DOI:
https://doi.org/10.12775/AHP.2020.009Abstrakt
Our study presents the most recent directions of research on the medieval burgher house in Silesia, looking at the issue through the prism of a certain house from Głogów, unique in the region, with a mixed brick and timber-framed structure with Steinwerk, which forces us to ask questions about the universality of this type of solutions – long absent in the panorama of large Silesian cities. A proposition of the typology of Silesian townhouses with a mixed structure, which was based on the results of research conducted by the author in Silesian cities in the years 1997–2018, was also presented.
Bibliografia
Boguszewicz A., 2010, Corona Silesiae. Zamki Piastów fűrstenberskich na południowym pograniczu księstwa jaworskiego, świdnickiego i ziębickiego do połowy XIV wieku, Wrocław.
Burnita J., Lasota C., Mruczek R., 2000, Badania architektoniczne w obrębie parcel położonych w południowej części kwartału zabudowy ograniczonego ulicami: Słodową, Kotlarską i Garncarską (A15 i A16) w Głogowie, typescript in the archive of Provincial Monument Coservator (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków) in Wrocław, Branch Office in Legnica (Delegatura w Legnicy), Wrocław.
Caban M., 2015, Kościół Salwatora we Wrocławiu. Rekonstrukcja kościoła Salwatora we Wrocławiu, [in:] Cmentarz Salwatora. Pierwsza nekropola wrocławskich protestantów, ed. K. Wachowski, Wratislavia Antiqua, 21, Wrocław, pp. 175–190.
Chorowska M., 1994, Średniowieczna kamienica mieszczańska we Wrocławiu, Wrocław.
Chorowska M., 2003, Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace wieże mieszkalne, Wrocław.
Chorowska M., 2010a, Od szachulców do kamienic. Etapy kształtowania się średniowiecznej zabudowy mieszkalnej w Świdnicy na przykładzie zachodniej pierzei Rynkowej, [in:] Non solum villae. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Stanisławowi Medekszy, ed. J. Kościuk, Wrocław, pp. 347–360.
Chorowska M., 2010b, Pałac i kamienica. Wpływ siedziby pańskiej na wrocławskie i podwrocławskie domy mieszczan w średniowieczu, [in:] Dom, majątek, klient, sługa. Manifestacja pozycji elit w przestrzeni materialnej i społecznej (XIII–XIX w.), eds. M.R. Pauk, M. Saczyńska, Warszawa, pp. 63–80.
Chorowska M., 2011, Średniowieczne domy mieszkalne, [w:] Leksykon architektury Wrocławia, eds. R. Eysymontt, J. Ilkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik, Wrocław, pp. 49–54.
Chorowska M., Błoniewski P., 2013, Zamek Niesytno w Płoninie według badań architektonicznych z lat 2011–2012, Architectus, 2(34), pp. 4–16.
Chorowska M., Konczewski P., Lasota C., Piekalski J., 2012, Parcela Rynek 6 – ul. Kiełbaśnicza 5 we Wrocławiu. Rozwój zabudowy i infrastruktury elitarnej działki mieszczańskiej w XIII–XIV wieku, SSA, vol. 54, pp. 49–77.
Chorowska M., Kwaśniewski A., 2000, Wyprzedzające, interdyscyplinarne badania archeologiczno-architektoniczne w obrębie placu Dominikańskiego we Wrocławiu. Wyniki badań architektonicznych, typescript in archive Wojewódzki Urząd
Ochrony Zabytków (Provincial Monument Coservator) in Wrocław, Wrocław.
Chorowska M., Lasota C., 2003, Kamienice w Świdnicy do początku XVII wieku, [in:] Dziedzictwo artystyczne Świdnicy, ed. B. Czechowicz, Wrocław–Świdnica, pp. 41–65.
Chorowska M., Lasota C., 2013, Kamienica mieszczańska w Świdnicy: karczma i mieszkanie w XIII–XVIII w., Wrocław.
Ciara G., Mruczek R., Stefanowicz M., 2003, Z badań architektury Starego Miasta w Polkowicach w roku 2001, SSA, vol. 45, pp. 207–217.
Gliński R., 2013, Średniowieczny i wczesnonowożytny dom mieszczański w małym i średniej wielkości mieście śląskim – zarys problematyki badawczej, Quart, 4(30), pp. 3–19.
Górska H., 2011, Dwory i pałace szkieletowe w Polsce, Wrocław.
Guszpit P., Mruczek R., Kastek T. A., 2015, Kościół Salwatora we Wrocławiu. Relikty kościoła Salwatora we Wrocławiu, [in:] Cmentarz Salwatora. Pierwsza nekropola wrocławskich protestantów, ed. K. Wachowski, Wratislavia Antiqua, 21, Wrocław, pp. 163–175.
Guszpit P., Mruczek R., Piekalski J., 2002, Środa Śląska. Zaplecze targu małego miasta średniowiecznego, SSA, vol. 44, pp. 431–448.
Jaworski K., 1999, Późnośredniowieczne budownictwo drewniane we Wrocławiu, Mediaevalia Archaeologica Bohemica, vol. 2, pp. 54–83.
Kaźmierczyk J., 1966, Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, 1, Wrocław.
Kaźmierczyk J., 1970, Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, 2, Wrocław.
Kaźmierczyk J., 1991, Ku początkom Wrocławia, part 1: Warsztat budowlany i kultura mieszkalna Ostrowa Tumskiego od X do połowy XI wieku, Wrocław.
Kaźmierczyk J., 1993, Ku początkom Wrocławia, part 2: Warsztat budowlany i kultura mieszkalna Ostrowa Tumskiego od połowy XI do połowy XIII wieku, Wrocław.
Kaźmierczyk J., 1995, Ku początkom Wrocławia, part 3: Gród na Ostrowie Tumskim w X–XIII wieku, Wrocław.
Kąsinowski A., 1992, Ein Blick auf die mittelalterliche Raumdisposition von Elbing und ihre Realisierung: Stadt-Baumkomplex-Bauparzelle, [in:] Archaeologia Elbingensis, vol. 1: Elbląg – nowe spojrzenie na średniowieczne miasto, eds. A. Czacharowski, T. Nawrolski, Gdańsk, pp. 67–78.
Kitliński B., 2002, Badania przy wschodniej pierzei Rynku, [in:] Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych, part 2, ed. J. Piekalski, Wratislavia Antiqua, 5, Wrocław, pp. 173–181.
Kozaczewski T., 2006, Głogów średniowieczny do końca XIII w. Osadnictwo i architektura, Głogów.
Kozak S., Steinborn B., 1971, Złotoryja – Chojnów – Świerzawa, Wrocław.
Krzywka Ł., 2000, Kamienice Rynek 33 i Kurzy Targ 6–8. Zagadnienia konserwatorskie, Renowacje, no. 2(12), pp. 34–62.
Limisiewicz A., Mruczek R., 2001, Ratownicze badania archeologiczno-architektoniczne na terenie dawnego folwarku przy Alei św. Anny w Sobótce w 2000 r., SSA, vol. 43, pp. 373–384.
Limisiewicz A., Mruczek R., 2010, Fara św. Marii Magdaleny na tle przemian przestrzennych wczesnego Wrocławia. [in:] Śródmiejska Katedra: kościół św. Marii Magdaleny w dziejach i kulturze Wrocławia, ed. B. Czechowicz, Wrocław, pp. 55–136.
Mruczek R., 2000, Kurzy Targ we Wrocławiu. Uwagi o pierwotnym planie miasta, [in:] Centrum średniowiecznego miasta. Wrocław a Europa środkowa, eds. J. Piekalski, K. Wachowski, Wratislavia Antiqua, 2, Wrocław, pp. 259–278.
Mruczek R., 2005, Wieloboczny bergfried zamku we Wleniu na tle architektury śląskiej i europejskiej, [in:] Nie tylko zamki, Szkice ofiarowane Profesorowi Jerzemu Rozpędowskiemu w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin, eds. E. Różycka, M. Chorowska, Wrocław, pp. 55–71;
Mruczek R., 2010, Średniowieczna i wczesnonowożytna architektura Starego Miasta w Głogowie w świetle nowszych badań, [in:] Glogovia Maior: Wielki Głogów między blaskiem dziejów i cieniem ruin, eds. B. Czechowicz, M. Konopnicka, Głogów, pp. 139–181.
Mruczek R., 2018, Bergfried, Donjon, Eigenkirche. Miejsce zamków śląskich w architekturze europejskiej, Archaeologia Historica Polona, vol. 26, pp. 99–132.
Mruczek R., 2019a, Średniowieczne miasto lokacyjne na Śląsku. Kamienice, wieże mieszkalne i konstrukcje ulic, [in:] Dziedzictwo architektoniczne. W kręgu świata przyrodniczego i budowli miejskich, ed. E. Łużyniecka, Wrocław, pp. 55–73.
Mruczek R., 2019b, Archeologia architektury Wrocławia: metody nieinwazyjne w badaniach nad warsztatem budowlanym przełomu średniowiecza i nowożytności, Archaeologia Historica Polona, vol. 27, pp. 181–217.
Mruczek R., Stefanowicz M., 2007, Z badań kamienicy mieszczańskiej w Głogowie, SSA, vol. 49, pp. 265–286.
Mruczek R., Stefanowicz M., 2008, Z badań architektury Starego Miasta w Głogowie. cz. 1. Relikty kamienic mieszczańskich u zbiegu ulic Parafialnej i Balwierskiej, SSA, vol. 50, pp. 259–292.
Mruczek R., Stefanowicz M., 2010, Południowy pas obwarowań i fortyfikacji Wrocławia w rejonie obecnego Pl. Wolności na tle przemian przestrzennych i prawnych miasta średniowiecznego i nowożytnego, [in:] Non solum villae. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Stanisławowi Medekszy, ed. J. Kościuk, Wrocław, pp. 401–454.
Niegoda J., 2005, Zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni w rejonie placu Nowy Targ w XII–XIV w., [in:] Wschodnia strefa Starego Miasta we Wrocławiu w XII–XIV wieku. Badania na placu Nowy Targ, ed. C. Buśko, Wrocław, pp. 69–84.
Piekalski J., 1995, Ze studiów nad drewnianą zabudową Wrocławia w późnym średniowieczu, [in:] Architektura Wrocławia, vol. 1: Dom, ed. J. Rozpędowski, Wrocław, pp. 75–87.
Piekalski J., 1996, Z badań drewnianej zabudowy średniowiecznej działki mieszczańskiej na Śląsku, Historii Kultury Materialnej, 44(1), pp. 5–12.
Piekalski J., 2004, Wczesne domy mieszczan w Europie Środkowej, Wrocław.
Piekalski J., 2014, Praga, Wrocław, Kraków. Przestrzeń publiczna i prywatna w czasach średniowiecznego przełomu, Wrocław.
Polak Z., Rębkowski M., 1996, Budownictwo i architektura, [w:] Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu, vol. 1: Badania przy ul. Ratuszowej 9–13, ed. M. Rębkowski, Kołobrzeg, pp. 209–220.
Rynek wrocławski 1, 2001, Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych, part 1, ed. C. Buśko, Wratislavia Antiqua, 3, Wrocław.
Rynek wrocławski 2, 2002, Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych, part 2, ed. J. Piekalski, Wratislavia Antiqua, 5, Wrocław.
Trocka-Leszczyńska E. 1995, Wiejska zabudowa mieszkaniowa w regionie sudeckim, Wrocław.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Roland Mruczek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 806
Liczba cytowań: 0
