Wooden sacral architecture in Greater Poland. An interdisciplinary case study of the church in Domachowo
DOI:
https://doi.org/10.12775/AHP.2020.007Abstrakt
Sacred wooden architecture in Poland is a huge and still unrecognised research problem. It covers a number of issues of interdisciplinary character: from the properties of building materials and carpentry techniques, through construction
and architectural-spatial solutions, to cultural and natural conditions. Hence, the best way to study this problem is interdisciplinary research. The necessity of cooperation of representatives of various scientific disciplines became the basis for creating a team to study the wooden church of St Michael the Archangel in Domachowo, so far dated to 1568. As researchers representing various disciplines (including archaeology, history, art history, history of architecture, architecture, architectural conservation), we cite sources and research that allow us to formulate a thesis that the past of the Domachowo church dates back to the 14th century. Moreover, we present the research and methodological problems inscribed in the aforementioned church building, understood as a whole. Such a multifaceted approach allows us to redefine the current knowledge about the church in Domachowo.
Bibliografia
Badania architektoniczne, 2015, Badania architektoniczne. Historia i perspektywy rozwoju, ed. M. Arszyński et al., Toruń.
Bajon-Romańska M, 2008, Jak budowano drewniane kościoły w średniowiecznej Małopolsce, Wrocław.
Borholte M., 1994, Die Stiftungen des Mittelalters im Spannungsfels von Herrschaft und Genossenschaft, [in:] Memoria in der Gesellschaft des mittelalters, eds. D. Geuenisch, O. G. Oele, Göttingen.
Borwiński J., 2019, Domachowo 1369, Poznań.
Brykowska M., 2003, Metody pomiarów i badań zabytków architektury, Warszawa.
Brykowski R., 2001, Wielkopolskie kościoły drewniane, Poznań.
Dehlitz F., 1987, Umgebinde im Überblick. Zu Fragen der Geschichte, Verbreitung und landschaftlichen Ausprägung einer Volksbauweise, Zittau.
Hähnel J., 1968, Umgebinde. Studien zum Gefüge des Bauernhauses im mitteldeutschen Osten und seiner Stellung im Hausbau Mitteleuropas, Münster.
Hof C., 1999, Holzkirchen in Schlesien. Untersuchungen an Holzkonstruktionen des 16. bis 18. Jahrhunderts in der Woiwodschaft Waldenburg, Karlsruhe.
Inwentarz, 1985, Inwentarz drewnianej architektury sakralnej w Polsce, 4a: Kościoły w Wielkopolsce XVI wieku (Blizanów, Domachowo , Graboszewo, Kłodawa, Koźmin, Nowa Wieś Królewska, Ołobok, Rzgów, Wierzenica), ed. M. Pawelczyk, Kraków.
Jankowski A., 2009, Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz.
Jankowski A., 2014, Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Gąsawie. Pałucki genius loci odkrywany w ciesielskim kunszcie i mistrzowskim pędzlu, Bydgoszcz.
Jankowski A., 2020, Uwagi do przedsięwzięcia badawczego ‘Kościół w Domachowie’, Archives of the Parish St Michael the Archangel in Domachowo, Bydgoszcz.
Kadłuczka A., 2019, Ochrona dziedzictwa architektury i urbanistyki doktryny, teoria, praktyka, Kraków.
Kłoda P., Ważny T. 2016, ‘Murowany’ kościół w Krzyżowicach najstarszym zabytkiem architektury drewnianej w Polsce, [in:] Drewno w architekturze, ed. J. Kurek, Kraków, p. 207–217.
Kłysz D., Majewska D., 2020, Krótki opis prac konserwatorskich przy odkrytej w 2018 r. polichromii na zrębie i konstrukcji szkieletowej – we wnętrzu kościoła w Domachowie, Archives of the Parish St Michael the Archangel in Domachowo, Kraków.
KDW, 1878, Kodeks dyplomatyczy Wielkopolski, vol. 2, Poznań.
KDW, 1982, Kodeks dyplomatyczy Wielkopolski, vol. 6, ed. A. Gąsiorowski, H. Kowalewicz, Warszawa–Poznań.
Kornecki M., 1992, Drewniana architektura sakralna w Polsce. Zagadnienie typów i form regionalnych w rozwoju historycznym, Ochrona Zabytków, vol. 45, no. 1–2, p. 176–177.
Korpała M., 2018, Badania konserwatorskie w procesie rewaloryzacji architektury, 2nd revised edition, Warszawa.
Kowalewska D., 1969, Dokumentacja konserwatorska, Archives of the Parish St Michael the Archangel in Domachowo, Toruń.
Krąpiec M., 2020, Wyniki analizy dendrochronologicznej prób drewna z kościoła pw. Michała Archanioła w Domachowie, Kraków 10.04.2020, Archives of the Parish St
Michael the Archangel in Domachowo, Kraków.
Kutzner M., 1969, Architektura, [in:] Dzieje Wielkopolski, vol. 1: do 1793 r., ed. J. Topolski, Poznań.
Labuda A. S., 2004, Malarstwo – zleceniodawca – malarz. Gatunek, funkcje, konteksty twórczości artystycznej, [in:] Malarstwo gotyckie w Polsce, vol. 1: Synteza, eds. A. S. Labuda, K. Secomska, Warszawa.
Litoborski P., Marciniak P., 2020, Projekt architektoniczno-budowlany przebudowy kościoła pw. św. Michała Archanioła w Domachowie, Poznań 08.2019, Archives of the Parish St Michael the Archangel in Domachowo, Poznań.
Łukaszewicz J., 1858, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościołków, kaplic klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecyzji poznańskiej, vol. 2, Poznań.
Łaski J., 1880, Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej, vol. 1, ed. J. Łukomski, J. Korytkowski, Gniezno.
Łaski J., 1881, Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej, vol. 2, ed. J. Łukomski, J. Korytkowski, Gniezno.
Matuszczak J., 1971, Z dziejów architektury drewnianej na Śląsku, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Sztuka 5, Bytom.
Noll T., 2004, Zu Begriff, Gestalt und Funktion des Andachtsbildes in späten Mittelalter, Zeitschrift für Kunstgeschichte, vol. 67(3), p. 297–328.
Nowacki J., 1964, Dzieje archidiecezji poznańskiej, vol. 2: Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, Poznań.
Oliński P., 2008, Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych (Chełmno, Toruń, Elbląg, Gdańsk, Królewiec, Braniewo), Toruń.
Reinle A., 1988, Ausstattung deutscher Kirchen im Mittelalter. Eine Erführung, Darmstadt.
Schleif C., 1990, Donatio et memoria. Stifter, Stiftungen und Motivationen an Beispielen aus Lorenzkirche in Nümberg, München.
Słownik, 1982–1986, Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, part 1, Wrocław.
Suckale R., 1999, Der Mittelalterliche Kirchenbau im Gebrauch und als Ort der Bilder, [in:] Goldgrund und Himmelslicht. Die Kunst des Mittelalters im Hamburg, Hamburg, p. 15–25.
Szajek P., 2020, Inwentaryzacja pomiarowa kościoła pw. św. Michała Archanioła w Domachowie, ed. Artreal Sp. z o.o., Archives of the Parish St Michael the Archangel in Domachowo, Lublin.
Szymanowski P., 2020, Ekspertyza techniczna – I etap dotycząca stanu technicznego konstrukcji kościoła pw. św. Michała Archanioła w Domachowie, Kościan, 11–12.2020, Archives of the Parish St Michael the Archangel in Domachowo, Kościan.
Śląsk – perła w koronie, 2007, Śląsk – perła w koronie czeskiej. Historia – kultura – sztuka, eds. M. Kapustka et al., Praha.
Tajchman J., 2009, Metoda konserwacji i restauracji dziedzictwa architektonicznego w zakresie zabytkowych budowli, Archive of the Department of Conservation, Faculty of Fine Arts, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Toruń.
Trocko-Leszczyńska E., 1995, Wiejska zabudowa mieszkaniowa w regionie sudeckim, Wrocław.
Ulanowski B., 1888, Dokumenty kujawskie i mazowieckie, przeważnie z XIII wieku, [in:] Archiwum Komisji Historycznej, t. 3, Kraków.
Vavra E., 1986, Kunst als Religiöse Stiftung, [in:] Alltag im Stätmittelalter, ed. H. Kühnel, 3nd edition, Graz.
Wiśniewski E., 2004, Parafie w średniowiecznej Polsce, Lublin.
Wyrwa A.M., 2011, Klejnot architektury drewnianej ziem polskich. Kościół pw. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim. Wielkopolska, z fot. P. Namioty, Bydgoszcz.
Wyrwa A. M., 2015, Architektura murowana w Polsce XII–XIII wieku. Stan i perspektywy badań. Szkic do problemu, Fontes Archaeologici Posnanienses, vol. 51, s. 35–54.
Wyrwa A.M., 2017, Drewniany, parafialny kościół cystersów w Tarnowie Pałuckim w świetle najnowszych badań, [in:] ed. A. M. Wyrwa, Cisterciana. Studia z dziejów i kultury Zakonu Cysterskiego, Societas Vistulana; Seria Cistercium Mater Nostra. Studia et documenta 4, Kraków, s. 369–393.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Artur Różański

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 483
Liczba cytowań: 0