Od niepłynnego instrumentu do załamania rynku – wybrane uwarunkowania kryzysu kredytowego

Abstract

Obserwowany przed ostatnie dwa lata kryzys na rynkach kredytowych po raz kolejny udowadnia rolę płynności w systemie finansowym – po raz pierwszy jednak to niepłynność jednego instrumentu stała się iskrą zapalną utraty płynności przez znaczną część systemu finansowego. Choć kryzys praktycznie nie dotknął bezpośrednio Polski, zrozumienie jego uwarunkowań jest istotne dla analizy stabilności systemu finansowego w przyszłości, gdy polski system finansowy będzie jeszcze silniej zintegrowany z systemem unijnym i globalnym. Artykuł przedstawia wybrane mechanizmy kryzysu, koncentrując się na przedstawieniu tych uwarunkowań rynków finansowych, które doprowadziły do gwałtownego załamania w globalnym systemie finansowym. Zwrócono szczególną uwagę na dwa kluczowe uwarunkowania rynkowe: rolę płynności rynków poszczególnych instrumentów dla zapewnienia wiarygodności wyceny mark-to-market i możliwości oceny ryzyka podejmowanego przez poszczególne instytucje oraz znaczną koncentrację obrotów na wybranych rynkach finansowych u stosunkowo niewielkiej liczbie podmiotów, co przekłada się na wzrost ryzyka partnera transakcji (counterparty risk). Artykuł akcentuje, że brak transparentności rynku instrumentów będących innowacjami finansowymi (służących do transferu ryzyka kredytowego) oraz ograniczona płynność nowych instrumentów spowodowały załamanie na rynku pochodnych kredytowych, natomiast wysokie zaangażowanie czołowych instytucji finansowych na tym rynku było impulsem do rozprzestrzenienia się kryzysu w całym systemie.