Działania wojenne na terenie Malborka w 1945 r. i kwestia masowego grobu ponad dwóch tysięcy cywilnych ofiar wojny

Abstrakt

W czerwcu 1944 r., kiedy Niemcy rozpoczęli przygotowania do obrony Malborka, miasto zostało ogłoszone twierdzą. Ofensywa sowiecka rozpoczęła się 12 stycznia 1945 r. W mieście zorganizowano centralne miejsce koncentracji uciekinierów z Prus Wschodnich, w którym cywilna ludność niemiecka oczekiwała na dalszą ewakuację w kierunku zachodnim. Informacje o zbliżających się do miasta oddziałach armii sowieckiej wywołały panikę wśród mieszkańców i uciekinierów, którzy w pośpiechu zaczęli przemieszczać się dalej. W czasie wędrówki byli świadkami przerażających aktów agresji ze strony żołnierzy sowieckich. Od 27 stycznia do połowy kwietnia 1945 r. Malbork znajdował się pod wyłączną kontrolą i administracją Armii Czerwonej. Prace porządkowe po wojnie trwały przez wiele lat. W październiku 2008 r., podczas prowadzonych prac rozbiórkowo-wyburzeniowych dawnego kina „Włókniarz” przy ul. Solnej (obecnie Sierakowskich) w Malborku, odnaleziono szczątki blisko 2 000 osób. Stało się to podstawą do wszczęcia śledztwa przez Prokuraturę Rejonową w Malborku. Po zakończeniu prac ekshumacyjnych, 22 stycznia 2009 r. śledztwo zostało przekazane do dalszego prowadzenia prokuratorom z Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku. Po zakończeniu w lipcu 2009 r. ich prac odnalezione szczątki cywilnych ofiar narodowości niemieckiej zostały przekazane Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Ostatecznie, 14 sierpnia 2009 r., niemiecka fundacja „Pamięć”, współpracując ze Związkiem Opieki nad Niemieckimi Grobami Wojennymi w Kassel (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge), zorganizowały uroczysty pogrzeb na niemieckim cmentarzu wojennym w miejscowości Glinna, w gminie Stare Czarnowo koło Szczecina.