Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Gdański Notatnik Historyczny

Źródło prawa do dziejów ławy Głównego Miasta Gdańska w XV wieku
  • Strona domowa
  • /
  • Źródło prawa do dziejów ławy Głównego Miasta Gdańska w XV wieku
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 1 (2022) /
  4. Miscellanea źródłowe

Źródło prawa do dziejów ławy Głównego Miasta Gdańska w XV wieku

Autor

  • Marcin Grulkowski Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk https://orcid.org/0000-0002-4905-3133

DOI:

https://doi.org/10.12775/GNH.2022.04

Słowa kluczowe

Główne Miasto Gdańsk, sąd ławniczy, prawo chełmińskie

Abstrakt

Dla Gdańska XIV–XV w. zachowało się niewiele źródeł, które ukazują sposób działania sądu ławniczego. Szczegółowo sposób działania sądu ławniczego określały ordynacje. Najstarsza ordynacja z ok. połowy XV w. (Ordinancie der herren scheppen) regulowała m.in. procedurę wyboru ławników oraz sposób prowadzenia ksiąg miejskich. Artykuł omawia jeszcze jedną ordynację rady i ławy Głównego Miasta Gdańska z 1442 r. w sprawie opłat sądowych oraz postępowania z dokumentami okazywanymi przed sądem ławniczym.

Biogram autora

Marcin Grulkowski - Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk

Dr Marcin Grulkowski – adiunkt w Pracowni Historii Gdańska i Dziejów Morskich Polski w Instytucie Historii PAN, autor rozpraw poświęconych dziejom Gdańska i Prus. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół kancelarii i finansów miast hanzeatyckich w późnym średniowieczu, rynku renty w miastach hanzeatyckich, zagadnień źródłoznawczych oraz początków bankowości w Gdańsku. Jest autorem m.in. monografii przedstawiającej najstarsze księgi Głównego Miasta Gdańska (2015), edycji ksiąg kamlarskich z XIV–XV w. i ksiąg małoletnich Głównego Miasta Gdańska z XV w. (2017), a także współautorem edycji cyfrowej szesnastowiecznych ksiąg rachunkowych rodziny Loitzów (2021).

Bibliografia

Źródła archiwalne:

Archiwum Państwowe w Gdańsku

APG, 300, D/80, 24,

APG, 300, 43/1b.

Źródła drukowane:

Curicke R., Der Stadt Dantzig Historische Beschreibung, worinnen von dero Uhrsprung, Situation, Regierungs-Art., geführten Kriegen, Religions- und Kirchen-Wesen außführlich gehandelt wird, Amsterdam–Dantzigk 1687.

Das Alte Kulmische Recht mit einem Wörterbuche, hg. von C.K. Leman, Berlin 1838.

Das Danziger Schöffenbuch, hg. von M. Töppen, Marienwerder 1878.

Des Syndicus der Stadt Danzig Gottfried Lengnich Ius Publicum Civitatis Gedanensis, hg. von O. Günther, Danzig 1900 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Bd. 1).

Neitmann K., Ein rätselhaftes Danziger Stadtbuch des 15. Jahrhunderts. Textedition mit Bemerkungen zur Entstehungsgeschichte, „Beiträge zur Geschichte Westpreußens”, Nr. 19, 2004, s. 29–67.

Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergange der Ordensherrschaft, Bd. 4, hg. von T. Hirsch, M. Töppen, E. Strehlke, Leipzig 1870.

Simson P., Geschichte der Stadt Danzig, Bd. 4: Urkunden bis 1626, Danzig 1918.

Zielińska-Melkowska K., Przywilej chełmiński 1233 i 1251, red. Z. Zdrójkowski, przeł. W. Wróblewski, Toruń 1986 (Teksty Pomników Prawa Chełmińskiego w Przekładach Polskich, nr 1).

Opracowania:

Günther O., Danzigs Gerichtsverfassung zur Zeit der polnischen Oberherrschaft, [w:] Aus dem Danziger Rechtsleben. Festgabe zum 30. Deutschen Juristentage vom 12. Bis 14. September 1910 in Danzig, hg. von G. Zander, O. Loening, Danzig 1910, s. 1–13.

Kizik E., Trzeci Ordynek. Z dziejów gdańskiej opozycji mieszczańskiej od drugiej połowy XVI do schyłku XVIII w., [w:] Rządzący i rządzeni. Władza a społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Stowarzyszenie Rajcy Gdańscy w dniach 24 października 2014 r., 29–30 maja 2015 r., red. S. Bykowska, E. Kizik, P. Paluchowski, Gdańsk 2015 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. 9), s. 67–90.

Kościelak S., Rada Miejska – świecki zwierzchnik luterańskiego Kościoła w nowożytnym Gdańsku. Problem władzy duchownej w Kościele u schyłku średniowiecza i na początku epoki nowożytnej, [w:] Rządzący i rządzeni. Władza a społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Stowarzyszenie Rajcy Gdańscy w dniach 24 października 2014 r., 29–30 maja 2015 r., red. S. Bykowska, E. Kizik, P. Paluchowski, Gdańsk 2015 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. 9), s. 38–66.

Maciejewski T., Ostatnia reforma Sądu Wetowego Gdańska z 1761 r., [w:] Miscellanea Iuridico-Historica Gedanensia. Księga pamiątkowa z okazji 35-lecia pracy naukowej prof. Edwina Rozenkranza, red. R. Skeczkowski, Koszalin 1987, s. 289–311.

Maciejewski T., Prawo sądowe w ustawodawstwie miasta Gdańska w XVIII wieku, Wrocław 1984 (Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych. Seria monografii, nr 80).

Maciejewski T., Sądy handlowe Gdańska na przestrzeni dziejów (od XV wieku do 1939 roku), „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 21, 2009, s. 365–378.

Maciejewski T., Sądy ławnicze miasta Gdańska na przestrzeni dziejów (XIV w. – 1939), „Gdańskie Studia Prawnicze, t. 24, 2010, s. 69–79.

Maciejewski T., Ustrój sądów gdańskich (do 1793 roku), „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 1, 1997, s. 7–36.

Weidemann H.-G., Die Stadtverfassung und -verwaltung Danzigs im letzten Drittel der Ordensherrschaft (1400–1454), Rostock 1940.

Węsierska-Biernatowa T., Gdański Urząd Wetowy, „Archeion”, t. 34, 1961, s. 105–122.

Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w., „Studia Źródłoznawcze”, t. 1, 1957, s. 155–184.

Zdrenka J., Die Anfänge des Rates und der Schöffenbank der Rechten Stadt Danzig nach kulmischem Rechte, [w:] Preußische Landesgeschichte. Festschrift für Bernhart Jähnig zum 60. Geburtstag, hg. von U. Arnold, M. Glauert, J. Sarnowsky, Marburg 2001 (Einzelschriften der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, Bd. 22), s. 253–265.

Zdrenka J., Główne, Stare i Młode Miasto Gdańsk i ich patrycjat w latach 1342–1525, Toruń 1992.

Zdrenka J., Początki rady i ławy Głównego Miasta Gdańska na prawie chełmińskim, [w:] Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycznych, red. H. Paner, Gdańsk 1998, s. 219–229.

Zdrenka J., Rats- und Gerichtspatriziat der Rechten Stadt Danzig, T. 1: 1342–1525, Hamburg 1991 (Sonderschriften des vereins für Familienforschung in Ost- und Westpreußen e.V., Nr. 63).

Zdrenka J., Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814. Biogramy, Gdańsk 2008 (Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomeraniae, t. 2).

Zdrenka J., Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814. Spisy, Gdańsk 2008 (Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomeraniae, t. 1).

Gdański Notatnik Historyczny

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

03.01.2025

Jak cytować

1.
GRULKOWSKI, Marcin. Źródło prawa do dziejów ławy Głównego Miasta Gdańska w XV wieku. Gdański Notatnik Historyczny [online]. 3 styczeń 2025, T. 1, s. 64–71. [udostępniono 26.5.2025]. DOI 10.12775/GNH.2022.04.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 1 (2022)

Dział

Miscellanea źródłowe

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 59
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Główne Miasto Gdańsk, sąd ławniczy, prawo chełmińskie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa