Źródło prawa do dziejów ławy Głównego Miasta Gdańska w XV wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/GNH.2022.04Słowa kluczowe
Główne Miasto Gdańsk, sąd ławniczy, prawo chełmińskieAbstrakt
Dla Gdańska XIV–XV w. zachowało się niewiele źródeł, które ukazują sposób działania sądu ławniczego. Szczegółowo sposób działania sądu ławniczego określały ordynacje. Najstarsza ordynacja z ok. połowy XV w. (Ordinancie der herren scheppen) regulowała m.in. procedurę wyboru ławników oraz sposób prowadzenia ksiąg miejskich. Artykuł omawia jeszcze jedną ordynację rady i ławy Głównego Miasta Gdańska z 1442 r. w sprawie opłat sądowych oraz postępowania z dokumentami okazywanymi przed sądem ławniczym.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Państwowe w Gdańsku
APG, 300, D/80, 24,
APG, 300, 43/1b.
Źródła drukowane:
Curicke R., Der Stadt Dantzig Historische Beschreibung, worinnen von dero Uhrsprung, Situation, Regierungs-Art., geführten Kriegen, Religions- und Kirchen-Wesen außführlich gehandelt wird, Amsterdam–Dantzigk 1687.
Das Alte Kulmische Recht mit einem Wörterbuche, hg. von C.K. Leman, Berlin 1838.
Das Danziger Schöffenbuch, hg. von M. Töppen, Marienwerder 1878.
Des Syndicus der Stadt Danzig Gottfried Lengnich Ius Publicum Civitatis Gedanensis, hg. von O. Günther, Danzig 1900 (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Bd. 1).
Neitmann K., Ein rätselhaftes Danziger Stadtbuch des 15. Jahrhunderts. Textedition mit Bemerkungen zur Entstehungsgeschichte, „Beiträge zur Geschichte Westpreußens”, Nr. 19, 2004, s. 29–67.
Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergange der Ordensherrschaft, Bd. 4, hg. von T. Hirsch, M. Töppen, E. Strehlke, Leipzig 1870.
Simson P., Geschichte der Stadt Danzig, Bd. 4: Urkunden bis 1626, Danzig 1918.
Zielińska-Melkowska K., Przywilej chełmiński 1233 i 1251, red. Z. Zdrójkowski, przeł. W. Wróblewski, Toruń 1986 (Teksty Pomników Prawa Chełmińskiego w Przekładach Polskich, nr 1).
Opracowania:
Günther O., Danzigs Gerichtsverfassung zur Zeit der polnischen Oberherrschaft, [w:] Aus dem Danziger Rechtsleben. Festgabe zum 30. Deutschen Juristentage vom 12. Bis 14. September 1910 in Danzig, hg. von G. Zander, O. Loening, Danzig 1910, s. 1–13.
Kizik E., Trzeci Ordynek. Z dziejów gdańskiej opozycji mieszczańskiej od drugiej połowy XVI do schyłku XVIII w., [w:] Rządzący i rządzeni. Władza a społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Stowarzyszenie Rajcy Gdańscy w dniach 24 października 2014 r., 29–30 maja 2015 r., red. S. Bykowska, E. Kizik, P. Paluchowski, Gdańsk 2015 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. 9), s. 67–90.
Kościelak S., Rada Miejska – świecki zwierzchnik luterańskiego Kościoła w nowożytnym Gdańsku. Problem władzy duchownej w Kościele u schyłku średniowiecza i na początku epoki nowożytnej, [w:] Rządzący i rządzeni. Władza a społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Stowarzyszenie Rajcy Gdańscy w dniach 24 października 2014 r., 29–30 maja 2015 r., red. S. Bykowska, E. Kizik, P. Paluchowski, Gdańsk 2015 (Res Gedanenses. Studia i Materiały Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, t. 9), s. 38–66.
Maciejewski T., Ostatnia reforma Sądu Wetowego Gdańska z 1761 r., [w:] Miscellanea Iuridico-Historica Gedanensia. Księga pamiątkowa z okazji 35-lecia pracy naukowej prof. Edwina Rozenkranza, red. R. Skeczkowski, Koszalin 1987, s. 289–311.
Maciejewski T., Prawo sądowe w ustawodawstwie miasta Gdańska w XVIII wieku, Wrocław 1984 (Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych. Seria monografii, nr 80).
Maciejewski T., Sądy handlowe Gdańska na przestrzeni dziejów (od XV wieku do 1939 roku), „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 21, 2009, s. 365–378.
Maciejewski T., Sądy ławnicze miasta Gdańska na przestrzeni dziejów (XIV w. – 1939), „Gdańskie Studia Prawnicze, t. 24, 2010, s. 69–79.
Maciejewski T., Ustrój sądów gdańskich (do 1793 roku), „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. 1, 1997, s. 7–36.
Weidemann H.-G., Die Stadtverfassung und -verwaltung Danzigs im letzten Drittel der Ordensherrschaft (1400–1454), Rostock 1940.
Węsierska-Biernatowa T., Gdański Urząd Wetowy, „Archeion”, t. 34, 1961, s. 105–122.
Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w., „Studia Źródłoznawcze”, t. 1, 1957, s. 155–184.
Zdrenka J., Die Anfänge des Rates und der Schöffenbank der Rechten Stadt Danzig nach kulmischem Rechte, [w:] Preußische Landesgeschichte. Festschrift für Bernhart Jähnig zum 60. Geburtstag, hg. von U. Arnold, M. Glauert, J. Sarnowsky, Marburg 2001 (Einzelschriften der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, Bd. 22), s. 253–265.
Zdrenka J., Główne, Stare i Młode Miasto Gdańsk i ich patrycjat w latach 1342–1525, Toruń 1992.
Zdrenka J., Początki rady i ławy Głównego Miasta Gdańska na prawie chełmińskim, [w:] Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycznych, red. H. Paner, Gdańsk 1998, s. 219–229.
Zdrenka J., Rats- und Gerichtspatriziat der Rechten Stadt Danzig, T. 1: 1342–1525, Hamburg 1991 (Sonderschriften des vereins für Familienforschung in Ost- und Westpreußen e.V., Nr. 63).
Zdrenka J., Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814. Biogramy, Gdańsk 2008 (Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomeraniae, t. 2).
Zdrenka J., Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814. Spisy, Gdańsk 2008 (Fontes Commentationesque ad Res Gestas Gedani et Pomeraniae, t. 1).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 49
Liczba cytowań: 0
