Wpływ procesu integracji europejskiej na krajowe organy sądowe
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSP-W.2013.007Słowa kluczowe
sądy krajowe a UE, sądy unijne, Trybunał Sprawiedliwości UE,Abstrakt
Sądy krajowe są powszechnymi sądami unijnymi, odpowiedzialnymi za właściwe stosowanie przepisów prawa unijnego i zapewnienie jednostkom efektywnej ochrony prawnej. Jednostka ma zatem prawo do tego, by sędzia rozstrzygający sprawę dysponował pełnią kompetencji w zakresie oceny zgodności przepisów krajowych z prawem unijnym i wyciagnięcia wniosków z tej oceny, bez groźby ograniczenia tej kompetencji przez jakiekolwiek reguły prawa krajowego.
Ze względu jednak na przepisy prawa krajowego mogą pojawić się problemy związane z procedurą pytań prejudycjalnych. Dotyczyć one mogą po pierwsze relacji między sądami krajowymi niższej i wyższej instancji, a po drugie relacji między sądami powszechnymi lub administracyjnymi a sądami konstytucyjnymi.
Jeżeli chodzi o pierwszą kwestię, z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS UE) wynika, iż uprawnienie przyznane sądowi krajowemu do wydania postanowienia o skierowaniu pytania prejudycjalnego do TS UE nie może zostać podważone przez przepis prawa krajowego pozwalający sądowi wyższej instancji na zmianę tego postanowienia bądź jego uchylenie i nakazanie sądowi, który wydał to postanowienie podjęcia na nowo zawieszonego postępowania.
W drugiej kwestii TS UE uznał, iż zasada pierwszeństwa prawa unijnego zobowiązuje sąd krajowy do odstąpienia od stosowania sprzecznych z prawem unijnym przepisów krajowych, niezależnie od wyroku krajowego sądu konstytucyjnego, który odracza utratę mocy obowiązującej tych przepisów, uznanych za niekonstytucyjne.
Przy okazji procedury prejudycjalnej pojawiło się także pytanie, czy krajowy sąd konstytucyjny jest sądem uprawnionym (bądź zobowiązanym), w rozumieniu prawa unijnego, do kierowania pytań prejudycjalnych do TS UE. Racjonalne wydaje się ułatwienie dostępu do Trybunału Sprawiedliwości UE jak najszerszemu kręgowi organów wykonujących funkcje sądownicze w państwach członkowskich, a zatem stosujących prawo unijne. Skoro sądy konstytucyjne są ustanowione na podstawie prawa, mają charakter stały i stosują przepisy prawa, nie widać istotnych przeszkód, by rozstrzygając o zgodności prawa z konstytucją korzystały z możliwości zadawania pytań prejudycjalnych dotyczących wykładni lub ważności prawa Unii Europejskiej. Zwłaszcza byłoby to uzasadnione w tych systemach, w których na mocy samej konstytucji prawo Unii Europejskiej stanowi część krajowego porządku prawnego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 260
Liczba cytowań: 0