Wpływ Związku Radzieckiego na proces tworzenia cenzury państwowej w Polsce (1944–1945)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2020.2.07Słowa kluczowe
cenzura w Polsce, Centralne Biuro Kontroli Prasy, Gławlit, radziecka cenzura, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, Jerzy Borejsza, Nikołaj SadczikowAbstrakt
W artykule omówiono wpływ Związku Radzieckiego na proces tworzenia cenzury państwowej w Polsce w latach 1944–1945. Przede wszystkim przybliżono rolę sowieckich cenzorów – funkcjonariuszy Gławlitu, którzy pod koniec 1944 r. przybyli do Polski, aby utworzyć instytucję kontrolującą środki przekazu, wzorowaną na modelu radzieckim i zabezpieczającą interesy tego państwa.
Bibliografia
Źródła drukowane
Cenzura v Sovetskom Soûze. 1917–1991 gody. Dokumenty, oprac. A.V. Blûm, Moskwa 2004.
Główny Urząd Kontroli Prasy 1945–1949, oprac. D. Nałęcz, Warszawa 1994.
Gorâeva Т.М., Blickrig v Polšu, w: eadem, Isklûčit’ vsiakie upominania… Očerki istorii sovetskoj cenzury, Mińsk–Moskwa 1995.
Istoriâ sovetskoj političeskoj cenzury. Dokumenty i kommentarii, oprac. Т.М. Gorâeva, Moskwa 1997.
Księga bezprawia. Akta normatywne kierownictwa Resortu Bezpieczeństwa Publicznego (1944–1956), wybór i oprac. B. Kopka, wstęp A. Paczkowski, Warszawa 2011.
Protokoły posiedzeń Biura Politycznego KC PPR 1944–1945, oprac. A. Kochański, Warszawa 1992.
Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, oprac. A. Kochański, Warszawa 2001.
Sovetskaâ propaganda na zaveršaûŝem ètape vojny (1943–1945 gg.). Sbornik dokumentov, oprac. A.Â. Livšin, I.B. Orlov, Moskwa 2015.
Opracowania
Blûm A.V., Sovetskaâ cenzura v èpohu total’nogo terrora. 1929–1953, Moskwa 2000.
Gardocki W., Wymiana idei i doświadczeń. Współpraca Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk z Gławlitem, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 10 (2014).
Goban-Klas T., Literacki Gułag: Gławlit, czyli najwyższe stadium cenzury, w: Piśmiennictwo – systemy kontroli – obiegi alternatywne, t. 1, Warszawa 1992.
Gorâeva Т.М., Polittičeskaâ cenzura v SSSR 1917–1991, Moskva 2009.
Kamińska-Chełminiak K., Cenzura w Polsce 1944–1960. Organizacja, kadry, metody pracy, Warszawa 2019.
Lauk E., Practice of Soviet Censorship in the Press. The Case of Estonia, „Nordicom Review” 20 (1999), issue 2.
Lesiakowski K., Kadra Centralnej Szkoły Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1945–1947. Początki polskiego aparatu bezpieczeństwa, „Przegląd Nauk Historycznych” 15 (2016), nr 1.
Pečkovskij P.V., Cenzura v pečati. Istoriâ ograničeniâ dostupa k informacii v sovetskoj Rossii, „Vestnik Brânskogo Gosudarentsvogo Universiteta” (2015), no. 1.
Pietrow N., Represje sowieckie w Polsce w latach 1944–1945, w: Sowieci a polskie podziemie 1943–1946. Wybrane aspekty stalinowskiej polityki represji, red. Ł. Adamski, G. Hryciuk, G. Motyka, Warszawa 2017.
Romek Z., Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944–1970, Warszawa 2010.
Romek Z., Próby zorganizowania demokratycznej cenzury w latach 1944–1945, w: Niepiękny wiek XX, red. B. Brzostek, J. Eisler, D. Jarosz i in., Warszawa 2010.
Soobŝenie special’noj komissii po ustanovleniû irassledovaniû obstoâtel’stv rasstrela nemeckofašistskimi zahvatčikami v Katynskom lesu voennoplennyh pol’skih oficerov, Moskwa 1944.
Vladimirov L., ‘Glavlit’: how the soviet censors work, „Index” 1 (autumn/winter 1972), no. 3/4.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 175
Liczba cytowań: 0