Bank centralny a budżet państwa – wybrane aspekty prawne
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBPS.2015.019Słowa kluczowe
uprawnienia banku centralnego, emisja pieniądza, finansowanie deficytu budżetowegoAbstrakt
Polski bank centralny (Narodowy Bank Polski – NBP) realizuje głównie zadania makroekonomiczne, dotyczące utrzymania poziomu cen. Nie jest nastawiony na zadania służące interesom budżetowym państwa. NBP ma prawo emisji pieniądza i swobodę w zakresie kreowania rozmiarów tej emisji. Czy możliwe jest uzyskiwanie dochodów budżetowych związanych z emisją pieniądza? W szczególności dochody z emisji monet mogą być dochodami budżetowymi. Związek dochodów państwa z działalnością emisyjną banku centralnego wynika z historycznej ewolucji dotyczącej powstania i zadań banku centralnego. Potrzebne jest zwiększenie zaangażowania skarbowych papierów wartościowych emitowanych przez rząd w systemie finansowym NBP. Używanie bonów skarbowych w polityce otwartego rynku realizowanej przez NBP (obok lub zamiast bonów pieniężnych NBP) ściślej związałoby działania banku centralnego oraz Skarbu Państwa. Uzasadniona jest zmiana Konstytucji w zakresie dotyczącym limitu długu publicznego (60% PKB). Wydaje się, że Konstytucja RP nie powinna być jedyną konstytucją na świecie, która ustanawia taki limit. Limit ten, a także limit dotyczący rocznego deficytu budżetowego, określa prawo unijne. Jest to wystarczające ograniczenie prawne.Bibliografia
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2012.
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 1998.
Chojna-Duch E., Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Lexis Nexis, Warszawa 2010.
Ciak J., Źródła finansowania deficytu budżetu państwa w Polsce, CeDeWu Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2011.
Ciak J., Polityka fiskalna a polityka monetarna – problematyka koordynacji i niezależności, „Bank i Kredyt” 2002, nr 7, s. 25–31.
Gutkowski M., Nauka skarbowości, Wilno 1936.
Jaśkiewiczowa J., Jaśkiewicz Z., Polski system finansów publicznych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1969.
Konstytucja Francji, wyd. 2. tłum. W. Skrzydło, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.
Kwiatkowski W., System rezerwy Federalnej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
Weinfeld I., Skarbowość polska, „Bibljoteka Prawnicza”, Warszawa 1935.
Weralski M., Polskie prawo finansowe [w]: L. Kurowski, M. Weralski, Prawo finansowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
Wernik A., Finanse publiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 2032
Liczba cytowań: 0