Metaphors in Educational Research - Methodological Proposal
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2017.014Keywords
methodologies of metaphor, critical metaphor analysis, educational research, metaphor in educational research, the levels of qualitative metaphor analysisAbstract
The aim of the article is to present a methodological approach of implementing metaphor analysis in educational research. Having characterised some examples of pedagogical empirical projects, including the research conducted by the author of the article, three levels of the metaphors’ epistemological conceptualisation are described. The first of which is the dimension of fairly individualistic nature called the cognitive dimension that outlines the fact that cognitive processes are very much metaphorical in nature, as well as strengthens the difference between the cognition of literal and metaphorical phrases. The second level of metaphor analysis is connected with intersubjectivity of metaphors which are collectively shared and distributed within a given culture. They are not, however, simply something that characterise a given group of people but predefine the relations and, as a consequence, influence the acts and behaviours of social actors. Critical metaphor analysis, being the third described perspective, shows that metaphors can be treated by the researchers as a form of tacit knowledge redistributed and mediated culturally and therefore might be explored in the search for hidden mechanisms of social positioning and disclosing power relations in given structures.
References
Arystoteles (1988), Retoryka; Poetyka, tłum i komentarz H. Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Balcerzan E. (2013), Literackość: modele, gradacje, eksperymenty, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
Barker P. (1997), Metafory w psychoterapii. Teoria i praktyka. Część pierwsza, tłum. J. Węgrodzka, Gdańskie Wydawanictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Boroditsky L., Ramscar M. (2002), The Roles of Body and Mind in Abstract Thought, „Psychological Science”, t. 13, nr 2, s. 185–189.
Bourdieu P. (1988), Homo Academicus, tłum. P. Collier, Stanford University Press, Stanford, CA.
Bowdle F.B., D. Gentner (2005), The Career of Metaphor, „Psychological Review”, t. 112, nr 1, s. 193–216.
Cackowska M., L. Kopciewicz, M. Patalon, P. Stańczyk, K. Starego, T. Szkudlarek (2012), Dyskursywna konstrukcja podmiotu. Przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Cameron L., G. Law (1999), Researching and Applying Metaphor, Cambridge University Press, Cambridge.
Charteris-Black J. (2004), Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis, Palgrave Macmillan, Houndmills, Basingstoke, New York.
Dobrzyńska T. (1984), Metafora, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Draaisma D. (2009), Machina metafor – Historia pamięci, tłum. R. Pucek, Aletheia, Warszawa.
Dudzikowa M. (2010), Esej o codzienności szkolnej z perspektywy metafory, w: M. Czerepaniak-Walczak, M. Dudzikowa (red.), Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty.
Interdyscyplinarne ujęcie, T. 5: Codzienność w szkole, szkoła w codzienności, Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne, Gdańsk, s. 203–246.
Duszak A., N. Fairclough (2008), Krytyczna Analiza Dyskursu – interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, UNIVERSITAS, Kraków.
Fortuna P., M. Urban (2014), Metafory i analogie w szkoleniach, , Gdańskie Wydawnictwa Psychologiczne, Sopot.
Foucault M. (2002), Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collѐge de France 2 grudnia 1970, tłum. M. Kozłowski, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk.
Gentner D. (1983), Structure-mapping: A Theoretical Framework for Analogy, „Cognitive Science”, nr 7, s. 155–173.
Gentner D. (1988), Metaphor as Structure Mapping: The Relational Shift, „Child Development”,
nr 59, s. 47–59.
Gentner D. (2001), Spatial Metaphors in Temporal Reasoning, w: M. Gattis (red.), Spacial Schemas in Abstract Thought, s. 203–222, MIT Press, Cambridge, MA.
Goffman E. (2010), Analiza ramowa. Esej z organizacji doświadczenia, tłum. S. Burdziej, Nomos, Kraków.
Jendza J. (2013), Metafora jako narzędzie diagnozy i ewaluacji w szkole, Referat wygłoszony podczas Ogólnopolskiego Seminarium Naukowego – Diagnoza i ewaluacja – spotkania w szkole, Gdańsk.
Jurgiel-Aleksander A. (2013), Doświadczenia edukacyjne w perspektywie andragogicznej. Studium biograficzno-fenomenograficzne, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Kay P., W. Kempton (1984), What Is the Sapir-Whorf Hypothesis?, „American Anthropologist”, t. 86, nr 1 (Marzec), s. 65–79.
Kopciewicz L. (2007), Rodzaj i edukacja: studium fenomenograficzne z zastosowaniem teorii społecznej Pierre’a Bourdieu, DSW, Wrocław.
Kövecses Z. (2010), The Universality of Conceptual Metaphors, w: Z. Kövecses (red.), Metaphor – A Practical Introduction, Oxford University Press, New York, s. 195–214.
Krzychała S., B. Zamorska (2008), Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności, DSW, Wrocław.
Kwieciński Z. (1995), Praca w szkole jako złudzenie (studium przypadku), w: Z. Kwieciński, Socjopatologia edukacji, Wyd. 2 poprawione, MWN, Olecko.
Laclau E. (2009), Rozum populistyczny, tłum. zespół pod kierownictwem T. Szkudlarka, DSW, Wrocław.
Lakoff G. (1993), The contemporary Theory of Metaphor, w: A. Ortony (red.), Metaphor and Thought, Cambridge University Press, Cambridge.
Lakoff G. (2008), The neural theory of metaphor, w: R.W. Gibbs, JR. (red.), The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought, Cambridge University Press, New York, s. 17–38.
Lakoff G., M. Johnson (2003), Metaphors We Live By, University of Chicago Press, Chicago.
Limont W. (1994), Myślenie metaforyczne i myślenie przez analogię w nauczaniu, „Ojczyzna Polszczyzna – kwartalnik dla nauczycieli”, nr 4(47), s. 35–39.
Limont W. (2003), Poznawcze funkcje metafory, w: M. Dudzikowa (red.), Filozofia pedagogice – Pedagogika filozofii, „Colloquia Communia” numer specjalny, Adam Marszałek, Toruń, s. 167–178.
Limont W. (2005), Wykorzystanie myślenia metaforycznego w edukacji ku twórczości, w: A. Tokarz (red.), W poszukiwaniu zastosowań psychologii twórczości, UJ, Kraków 2005, s. 93–124.
Mazurkiewicz G. (2007), Szkolne metafory. Jak nauczyciele widzą szkołę?, „Ruch Pedagogiczny 1–2”, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Warszawa.
Ortony A. (1975), Why Metaphors are Necessary and not just Nice, „Educational Theory”, nr 25, s. 45–53.
Owen N. (2016), Magia metafory – 77 opowieści dla trenerów, nauczycieli i myślicieli, tłum. K. Najderek, METAmorfoza, Wrocław.
Pawliszyn A. (2009), Ontologiczne studium metafory, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Pynte J., M. Besson, F.H. Robichon, J. Poli (1996), The Time-Course of Metaphor Comprehension: An Event Related Potential Study, „Brain and Language”, nr 55(3), s. 293–316.
Ricoeur P. (2003), The Rule of Metaphor, tłum. R. Czerny, K. McLaughlin, J. Costello, London – New York.
Rutkowski M. (2007), Nazwy własne w strukturze metafory i metonimii. Proces deonimizacji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
Rutkowski M. (2012), Od Goebbelsa do Balcerowicza. Performatywne aspekty użycia nazw własnych w dyskursie publicznym, w: K. Skowronek, K. Leszczyńska (red.), Performatywne wymiary kultury, Libron, Kraków, s. 61–72.
Rutkowski M. (2015), Rozmowa urzędowa. Analiza konwersacyjno-dyskursywna, NCK, Warszawa.
Rutkowski M. (BDW), „Oni są tam, gdzie stało ZOMO…” Retoryka Jarosława Kaczyńskiego w świetle teorii amalgamatów pojęciowych, uwm.edu.pl/polonistyka/pliki/article/177/ZOMO_Kraków.pdf (dostęp: 10.06.2016).
Stańczyk P. (2013), Człowiek, wychowanie i praca w kapitalizmie. W stronę krytycznej pedagogiki pracy, UG, Gdańsk.
Starego K. (2012), Obywatelstwo, w: M. Cackowska, L. Kopciewicz, M. Patalon, P. Stańczyk, K. Starego, T. Szkudlarek, Dyskursywna konstrukcja podmiotu. Przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury, UG, Gdańsk.
Szkudlarek T. (1992), McLaren i Agata: o pewnej możliwości interpretacji rytualnego oporu przeciw szkole, w: Z. Kwieciński (red.), Nieobecne dyskursy część II, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
Szwabowski O. (2014), Uniwersytet Fabryka Maszyna. Uniwersytet w perspektywie radykalnej, Książka i Prasa, Warszawa.
Thibodeau P.H., L. Boroditsky, Metaphors We Think With: The Role of Metaphor in Reasoning, „PloS ONE” 6(2): e16782., DOI: 10.1371/journal.pone.0016782 (dostęp: 10.06.2016).
Werner W. (2004), Wokół metafory wojny, „Pro Libris – Lubuskie Pismo Literacko-Kulturalne”, nr 1(6), s. 69–82.
Wiśniewska-Kin M. (2009), Miłość jest jak wiatrak – czyli o poznawczej naturze metafor dziecięcych, UŁ, Łódź.
Zawisławska M. (2011), Metafora w języku nauki: na przykładzie nauk przyrodniczych, UP UW, Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 812
Number of citations: 0