„Pieśni mięsopustne” Jana Stoińskiego – powrót
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2016.01Słowa kluczowe
Jan Stoiński, arianie, retoryka, obyczaje zapustne, poezja ariańska, rękopisAbstrakt
Artykuł prezentuje znane dawnym historykom, a współcześnie uznawane za zaginione pieśni zapustne Jana Stoińskiego. Zostały one odnalezione w sylwie Andrzeja Lubienieckiego (Biblioteka Remonstrantów w Rotterdamie, rkps 527, s. 682–691). Noszą tam tytuł „Pieśni mięsopustne”, towarzyszy mu określenie okoliczności powstania utworu (na Litwie w Łostajach, w domu pani Koszkielowej w 1650 r.). Na cykl składa się sześć pisanych ośmiozgłoskowcem utworów, utrzymanych w kaznodziejskiej retoryce. W artykule przedstawiono przeglądowo ich tematykę i zacytowano wybrane fragmenty.
The paper presents Shrovetide songs by Jan Stoiński, known among past historians but in the recent times believed to be lost. They were discovered in Andrzej Lubieniecki’s silva rerum (manuscript of the Remonstrant Library 527, p. 628–691), where they appear under the title Pieśni mięsopustne [“Carnival Songs”]. The circumstances surrounding the creation of the work are described as well (it was written in Łostaje estate, Lithuania, in the house of Mrs. Koszkielowa in 1650). The cycle is composed of six pieces written in octosyllabic verse and preacher-like rhetorical form. The paper provides a review of their thematic content and citations of selected fragments.
Bibliografia
U. Augustyniak, Dwór i klientela Krzysztofa II Radziwiłła, OiRwP, 38, 1994
U. Augustyniak, W służbie hetmana i Rzeczypospolitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640), Warszawa 2004
F. S. Bock, Historia antitrinitariorum maxime socinanismi et socinianorum, s. 1, Regiomonti–Lipsiae 1776
A. Boniecki, Herbarz polski, t. 11, Warszawa 1907
P. Buchwald-Pelcowa, Nieznane i zapomniane wiersze Hieronima Morsztyna, w: Miscellanea staropolskie, t. 4, red. R. Pollak, Wrocław 1972
J. Domański, L. Szczucki, Miscellanea arianica, w: Studia z dziejów ideologii religijnej XVI i XVII w., Warszawa 1960
K. Estreicher, Bibliografia polska, cz. 3, t. 18, Kraków 1901
H. Juszyński, Dykcjonarz poetów polskich, t. 2, Kraków 1820
A. Kawecka-Gryczowa, Ariańskie oficyny wydawnicze Rodeckiego i Sternackiego. Dzieje i bibliografia, Wrocław 1974
S. Konarski, Szlachta kalwińska w Polsce, Warszawa 1936
A. Kossowski, Materiały do dziejów Lubienieckich w Lubelskiem w latach 1648–1650, OiRwP, 5, 1960
S. Kot, Dysputacyj braci polskich katalog z rękopisu Andrzeja Lubienieckiego młodszego, „Reformacja w Polsce”, 9/10, 1939
K. Kraiński, Postylla Kościoła powszechnego apostolskiego słowem Bożym ugruntowana, [Łaszczów 1611]
W. Kraiński, Historia literatury i oświaty narodu polskiego, Wrocław 1867
A. Kraushar, Dzieje Krzysztofa z Arciszewa Arciszewskiego, t. 1, Petersburg 1892
L. Kryczyński, Dobra łostajskie (1600–1789), Wilno 1930
A. Matuszewski, Stoiński (Stojeński, Statorius) Jan h. Kotwica, PSB, 44, 2006
K. Meller, „Modlitwy nabożne” Jana Stoińskiego, w: eadem, Słowa jak ziarna. Reformacyjne idee, książki, spory, Poznań 2012
K. Moison-Jabłońska, Obrazowanie walki dobra ze złem, Kraków 2002
D. Naborowski, Poezje, oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa 1961
J. Pelc, Zbigniew Morsztyn. Arianin i poeta, Wrocław 1966
Pieśni na credo abo wyznanie wiary apostolskiej, Raków [ok. 1620]
Ch. Sandius, Bibliotheca antitrinitariorum, wstęp L. Szczucki, Warszawa 1967 (Biblioteka Pisarzy Reformacyjnych, t. 6)
J. Stoiński, „Pieśni mięsopustne”, Biblioteka Remonstrantów w Rotterdamie, rkps 527, s. 682–681
L. Ślękowa, Pieśń, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska przy udziale B. Otwinowskiej, E. Sarnowskiej-Temeriusz, Wrocław 1991
J. Tazbir, Stanisław Lubieniecki, przywódca ariańskiej emigracji, Warszawa 1961
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. 1: Województwo wileńskie XIV–XVIII wiek, red. A. Rachuba, Warszawa 2004
Wiszniewski M., Historia literatury polskiej, t. 7, Kraków 1845
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 258
Liczba cytowań: 0