XVIII-wieczne nazwiska mieszkańców Bielska Podlaskiego utworzone od imion własnych (analiza językowa)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2012.016Słowa kluczowe
językoznawstwo, onomastyka, antroponimia, imionaAbstrakt
Niniejszy artykuł poświęcony jest kwestii pochodzenia językowego XVIII-wiecznych nazwisk mieszkańców Bielska Podlaskiego utworzonych od imion własnych.
Analiza materiału źródłowego dowodzi, że zdecydowaną większość odimiennych nazwisk mieszkańców XVIII-wiecznego Bielska stanowią antroponimy o proweniencji wschodniosłowiańskiej (Antychowicz, Chilkiewicz, Dmitrowicz, Korniluk, Naucik itd.). Nazwiska utworzone od imion w polskiej wersji językowej stanowią nieznaczny odsetek wszystkich analizowanych antroponimów (Maciejuk, Michalewicz, Piotrowicz, Szymonowicz, Urbanowicz). Pojedyncze przykłady wskazują na niesłowiańskie pochodzenie omawianych nazw osobowych bielszczan (Hencmanowski, Iczewska).
Imiona tworzące XVIII-wieczne nazwiska bielszczan występują w formach podstawowych – oficjalnych (Bogdanowicz, Simonowicz) i potocznych (Antychowicz, Harasimowicz) oraz w postaci form derywowanych (Chilkiewicz, Kaliszewicz, Kuczka, Ostaszewicz).
W zakresie słowotwórstwa XVIII-wiecznych nazwisk utworzonych od imion własnych zdecydowanie dominują formacje patronimiczne na -owicz/-ewicz (Fedorowicz, Korniłowicz). Drugą co do wielkości grupę stanowią antroponimy z sufiksem patronimicznym -uk/-czuk (Maciejuk, Seheniuk).
Bibliografia
Bogdanowicz E., 2006, Nazwiska z komponentem -k- w części sufiksalnej na podstawie XVIII-wiecznych ksiąg metrykalnych południowej Białostocczyzny, w: Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz (red.), Onimizacja i apelatywizacja, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 337–343.
Bogdanowicz E., 2000, Proces kształtowania się nazewnictwa osobowego południowej Białostocczyzny, w: Z. Abramowicz, L. Dacewicz (red.), Studia Slawistyczne 2. Nazwy własne na pograniczach kulturowych, Białystok: IFW UwB, s. 21–28.
Dacewicz L., 2006, Rola sufiksu -uk w kulturze nazewniczej Podlasia, w: Munuscula linguistica: in honorem Alexandrae Cieślikowa oblata, Kraków: Wydawnictwo IJP PAN, s. 157–161.
Kondratiuk M., 1985, Elementy bałtyckie w toponimii i mikrotoponimii regionu białostockiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Kondratiuk M., 2001, O rzadkich w Polsce nazwiskach z pogranicza słowiańsko-bałtyckiego, w: F. Czyżewski (red.), Język i kultura na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, s. 129–143.
Kosieradzki H., 1987, Bielsk Podlaski – dzieje miasta, Bielsk Podlaski: MRN.
Mazuruk K., Fionik D., 2003, Bielsk Podlaski – miasto pogranicza, Bielsk Podlaski–Białystok: Orthdruk.
Sosna G., Fionik D., 1995, Dzieje Cerkwi w Bielsku Podlaskim, Białystok: Białoruskie Towarzystwo Historyczne.
Wiśniewski J., 1964, Rozwój osadnictwa na pograniczu polsko-rusko-litewskim od końca XIV do połowy XVII w., Acta Baltico-Slavica I, s. 115–135.
Wiśniewski J., 1977, Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny – geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne, Acta Baltico-Slavica XI, s. 7–80.
Ревизія города Бѣльска 1779 года, 1903, в: Описаніе Рукописнаго Отд ленія Виленской Публичной Библіотеки, Выпуск IV, Вильна, с. 57–81.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1713
Liczba cytowań: 0