Opis użycia słów i gestów w komunikacji – perspektywa użytkownika języka a perspektywa badacza specjalisty
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2016.012Słowa kluczowe
słowo, gest, komunikacja, powiedzieć, pokazać, terminologiaAbstrakt
W pierwszej części artykułu prezentuję materiał językowy, z którego analizy wynika, że w języku ogólnym użycia słów i użycia gestów są postrzegane jako osobne działania, relacjonowane m. in. za pomocą czasowników "powiedzieć coś komuś" i "pokazać coś komuś czymś". W drugiej części omawiam to, jak użycia słów i gestów są widziane w wybranych pracach lingwistycznych i porównuję te opisy z wynikami analiz języka ogólnego. Z przeprowadzonych porównań wynika, że użycia słów i gestów są inaczej postrzegane przez użytkowników języka, a inaczej przez badaczy specjalistów, którzy skłonni są poszerzać zakres terminów języka naturalnego opisujących użycia słów o użycia gestów.
Bibliografia
Hentsch el G., Chach ulska B., 2006, On the Morphosyntactic Marking of the Addressee with the Polish verba dicendi mówić and powiedzieć: lexical meaning, syntactic meaning, variation, Studies in Polish Linguistics 3, s. 127–146.
Jarmołowicz E., 2005, Niewerbalne elementy aktów mowy, Investigationes Linguisticae, vol. 12, s. 89–96.
Kendon A., 2000, Language and gesture: Unity or duality?, w: D. McNeill (red.), Language and gesture, Cambridge, UK: Cambridge University Press, s. 47–63.
Kendon A., 2004, Gesture: visible action as utterance, Cambridge: Cambridge University Press.
Kneblewski R.A., 1980, Komunikacja werbalna i niewerbalna w aspekcie filozoficznym. Rozważania metodologiczne w kierunku teorii aktów komunikowania, w: A. Schaff (red.), Zagadnienia socjo- i psycholingwistyki, Wrocław: Ossolineum, s. 237–249.
Kozarzewska E., 1990, Czasowniki mówienia we współczesnym języku polskim: studium semantyczno-składniowe, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Krauss R.M., Hadar U., 1999, The role of speech-related arm/hand gestures in word retrieval, w: R. Campbell, L. Messing (red.), Gesture, speech, and sign, Oxford: Oxford University Press, s. 93–116.
Levelt W.J.M., Rich ardson G., La Heij W., 1985, Pointing and voicing in deictic expressions, Journal of Memory and Language 24, s. 133–164.
Lucy J.A., 2004, Reflexive Language: Reported Speech and Metapragmatics, Cambridge: Cambridge University.
Łaziński M., 1997, Opozycja czasowników mówić – powiedzieć w języku polskim.
Analiza leksykalna i aspektowa, w: R. Grzegorczykowa, Z. Zaron (red.), Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Warszawa: Wydawnictwo UW, s. 121–147.
McNeill D., 1992, Hand and Mind: What Gestures Reveal About Thought, Chicago: University of Chicago Press.
Orzechowski S.W., 2007, Komunikacja niejęzykowa a wiarygodność, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Radford L., 2002, The Seen, the Spoken and the Written: A Semiotic Approach to the Problem of Objectification of Mathematical Knowledge, Learning of Mathematics 22, nr 2, s. 14–23.
Silverstein M., 1976, Shifters, Linguistic Categories, and Cultural Description, w: K. Basso, H.A. Selby (red.), Meaning in Anthropology, Albuquerque: UNM Press, s. 11–55.
Silverstein M., 1993, Metapragmatic discourse and metapragmatic function, w: J.A. Lucy (red.), Reflexive language: reported speech and metapragmatics, Cambridge: Cambridge University Press, s. 33–58.
Silverstein M., 2001, The Limits of Awareness, w: A. Duranti (red.), Linguistic Anthropology: A Reader, Malden: Blackwell, s. 382–401.
Topolińska Z., 2014, Krótko mówił, a powiedział wszystko… Czy czasowniki mówić i powiedzieć stanowią parę aspektową?, w: Maiuscula linguistica. Studia in honorem Professori Matthiæ Grochowski sextuagesimo quinto dedicata, A. Moroz, P. Sobotka, M. Żabowska (red.), Warszawa: BEL Studio, s. 45–51.
Wierzbicka A., 1973, Akty mowy, w: Semiotyka i struktura tekstu, M.R. Mayenowa (red.), Wrocław: Ossolineum, s. 201–219.
Wierzbicka A., 1983, Genry mowy, w: Tekst i zdanie, T. Dobrzyńska, E. Janus (red.), Wrocław: Ossolineum, s. 125–137.
Wierzbicka A., 1986, Analiza lingwistyczna aktów mowy jako potencjalny klucz do kultury, w: Problemy wiedzy o kulturze, A. Brodzka, M. Hopfinger, J. Lalewicz (red.), Warszawa: Ossolineum, s. 103–114.
Wierzbicka A., 1987, English speech act verbs: A semantic dictionary, Sydney: Academic Press.
Wierzbicka A., 1991, Cross-cultural pragmatics: the semantics of human interaction. Berlin: Mouton de Gruyter.
Wierzbicka E., 1980, Walencja czasowników o znaczeniu „mówić”, Prace Filologiczne XXIX, s. 41–48.
Wołk M., 2005, O znaczeniu wyrażeń ogłoszenie, obwieszczenie, komunikat i zawiadomienie, Polonica XXIV–XXV, s. 259–279.
Xu J., Gannon P. J., Emm orey K., Smith J. F., Braun A. R., 2009, Symbolic gestures and spoken language are processed by a common neural system, Proceedings of the National Academy of Sciences 106(49), s. 20664–20669.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 848
Liczba cytowań: 0