Epizody z „Ewangelii według św. Jana” w „Xiędzu Fauście” Tadeusza Micińskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2019.035Słowa kluczowe
Biblia w literaturze, Miciński, powieść młodopolska, Ewangelia według św. JanaAbstrakt
Podstawową tezą niniejszej pracy jest polemiczne stanowisko Tadeusza Micińskiego wobec tradycji interpretacji kerygmatu Ewangelii według św. Jana. Analizując obecność tej w Ewangelii w jego powieści Xiądz Faust, koncentruję się na kilkunastu najważniejszych odwołaniach do tej księgi nowotestamentowej, widocznych w tekście powieści. Wśród nich znajdują się drobne, rozsiane po różnych rozdziałach aluzje, służące obrazowaniu i poetyckiej intensyfikacji przekazu. Niewiele tu takich odniesień, które podejmują (konstruktywnie lub destruktywnie) dialog z Janowym przekazem. Szczególnie rozgałęzione treściowo jest modyfikacja sceny spotkania Chrystusa z Samarytanką przy studni w Sychar. W sposobach uobecniania Janowej Ewangelii daje się zauważyć przedmiotowe wykorzystywanie epizodów w niej zawartych dla potrzeb imaginarium poetyckiego powieści. Nie ma tu, niestety, choćby najbardziej podstawowego dialogu z Księgą, a nieznaczne imitacje polemiczne należą do rzadkości. Warte jednakże odnotowania jest Micińskiego korzystanie z Jana, gdyż unaocznia ono pewne, wspólne dla lektury całego dziedzictwa biblijnego w Xiędzu Fauście prawidłowości tak w zakresie poetyki, jak też w zakresie idei i swoistej teologumenii tej powieści.
Bibliografia
Biblia Gdańska. Wersja on-line dostępna pod adresem: http://biblia-online .pl/Biblia/Gdanska.
Daniel-Rops, Henri 2001. Życie w Palestynie w czasach Chrystusa. Tłum. Janina Lasocka. Warszawa: Wydawnictwo Cyklady.
Fischer, Bonifatio [et al.] 1983. Biblia sacra: iuxta vulgatam versionem. Adiuvantibus Robertus Weber (rec. et brevi aparatur instruxit) [Editio tertia emendata]. Stuttgard: Deutsche Bibelgesellschaft.
Głowiński, Michał 1997. Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej. Kraków: Universitas.
Górka, Bogusław 2008. Jezus i Samarytanka (J 4,1-42). Historia i inicjacja. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Jakiel, Edward 2007. Młodopolskie portrety biblijne. Wybrane zagadnienia i kreacje. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Jakiel, Edward 2016. „Tadeusza Micińskiego kuszenie Chrystusa na pustyni wobec przekazu biblijnego. Kilka uwag”. W: Edward Jakiel, Tadeusz Linkner (red.). Młoda Polska w najnowszych badaniach. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. 291–308.
Jakiel, Edward 2017. „Biblia w Xiędzu Fauście Tadeusza Micińskiego: od aluzji do kreacji. I. W kręgu przytoczeń”. W: Marcin Bajko, Wojciech Gutowski, Jarosław Ławski (red.). Proza Tadeusza Micińskiego. Studia. Białystok: Wydawnictwo Alter Studio. 467–496.
Jakiel, Edward, Janusz Mosakowski (red.) 2013. Biblia w literaturze polskiej. Romantyzm – pozytywizm – Młoda Polska. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Kurkiewicz, Marek 2003. „Upadek i odrodzenie – messyński epizod w życiu księdza Fausta”. Ruch Literacki 5: 501–515.
Mędala, Stanisław (wstęp, tłum., komentarze) 2010. Ewangelia według świętego Jana. T. 1–2. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Miciński, Tadeusz 2008. Xiądz Faust. Opracowanie tekstu, przypisy i posłowie Wojciech Gutowski. Kraków: Universitas.
Novum Testamentum. Textus secundum III. editionem UBS, omnino cum XXVI. et XXVII. editionibus Novi Testamenti Graece, Nestle et Aland editoribus, concors, praeter minutias interpunctionis. Publikacja on-line dostępna na stronie: http://babel.mml.ox.ac.uk/naughton/ntest.pdf.
Ratzinger, Joseph 2007. Jezus z Nazaretu. Część 1: Od chrztu w Jordanie do Przemienienia. Tłum. Wiesław Szymona OP. Kraków: Wydawnictwo „M”.
Stern, David H. (przekł. i komentarze) 2008. Komentarz żydowski do Nowego Testamentu. Tłum. [Nowy Testament] Remigiusz Popowski SDB, [marginalia i komentarze] Aleksander
Czwojdrak. Warszawa: Vocatio.
Trześniowski, Dariusz 2005. W stronę człowieka. Biblia w literaturze polskiej (1863–1918). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie.
Wujek, Jakub 2013. Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy ks. Janusz Frankowski. Wyd. 8. Warszawa: Vocatio.
Wyka, Marta 1996. Światopoglądy młodopolskie. Kraków: Universitas.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 441
Liczba cytowań: 0