Stowarzyszenie Humanitarne „Leopolis” we Lwowie (1899–1938). Główne kierunki działalności
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2016.123.1.02Słowa kluczowe
Żydzi, elity, „B’nei B’rith”, asymilacja, syjonizmAbstrakt
Statut Stowarzyszenia Humanitarnego „Leopolis” zarejestrowano 5 października 1899 r. reskryptem namiestnictwa we Lwowie. Spotkanie założycielskie odbyło się w dniu 29 października tego samego roku. „Leopolis” stanowiło część międzynarodowego Niezależnego Zakonu Synów Przymierza (Independent Order B’nei B’rith), który założył 13 października 1843 r. w Nowym Jorku emigrant pochodzenia niemieckiego Heinrich Jones. Organizacja ta stawiała sobie za cel moralne i umysłowe uszlachetnianie swoich członków. Zarówno oni, jak też członkowie ich rodzin mogli liczyć na pomoc Zakonu w sytuacjach trudnych (np. podczas chorób, niezawinionych kłopotów finansowych).„Leopolis” tworzyli głównie reprezentanci wolnych zawodów, inteligenci i przedsiębiorcy. Ich działalność miała charakter wewnętrzny i zewnętrzny. Ta pierwsza rozstrzygała się w siedzibie loży. Należą do niej rutynowe oraz uroczyste posiedzenia, podczas których debatowano o kluczowych sprawach Żydów we Lwowie i na świecie. Oprócz tego wygłaszano odczyty naukowe, popularno-naukowe, refleksyjne i poglądowe. W lokalu „Leopolis” urządzano również zabawy towarzyskie i świąteczne (np. z okazji świąt chanuki i purim). Gros aktywności członków Zakonu objawiało się jednak poza dosłownie rozumianą lożą. Wymienić trzeba przede wszystkim prace na rzecz sierot, biednych, chorych oraz udzielane im wsparcie materialne i finansowe. Odbiorcami tej pomocy byli przede wszystkim Żydzi. W niektórych wypadkach pomoc otrzymywali również chrześcijanie, przykładem tego jest wybudowany przez członków „Leopolis” nowy Szpital Izraelicki, gdzie przyjmowano ich na leczenie. Wykonywane przez tę organizację projekty stanowiły odpowiedź na realne potrzeby Żydów lwowskich u schyłku XIX i na początku XX w. Lepsze poznanie tego zagadnienia to także wgląd w życie wewnętrzne tej społeczności.
Bibliografia
Domańska, Hanna. Gdański Zakon Synów Przymierza. Dzieje żydowskiego wolnomularstwa w Gdańsku i Sopocie, lata 1899–1938, Gdynia: Wydawnictwo URAEUS, 2002.
Gąsowski, Tomasz. Między gettem a światem. Dylematy ideowe Żydów galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1997.
Hass, Ludwik. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich — Wydawnictwo, 1982.
Kargol, Anna. „Likwidacja lóż B’nei B’rith w Niemczech i w Polsce (1933–1938)”, Ars Regia 12, nr 19 (2010): 159–176.
Kargol, Anna. Po Jakubowej drabinie. O rytuale inicjacyjnym żydowskich lóż parawolnomularskich B’nai B’rith w okresie międzywojennym, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM / Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, 2013.
Kargol, Anna. Zakon Synów Przymierza. Krakowska loża „Solidarność” 1892–1938, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2013.
Łapot, Mirosław. Z dziejów opieki nad żydowskim dzieckiem sierocym we Lwowie (1772–1939), Gliwice: Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, 2011.
Ogonowski, Jerzy. Sytuacja prawna Żydów w Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939. Prawa cywilne i polityczne, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2012.
Rudnicki, Szymon. Żydzi w Parlamencie II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe — Kancelaria Sejmu, 2004.
Sroka, Łukasz Tomasz. „«Achduth» — B’nei B’rith lodge of Stanyslaviv in the light of documents found in the local archive”, Scripta Judaica Cracoviensia 9 (2011): 159–168.
Sroka, Łukasz Tomasz. Rada Miejska we Lwowie w okresie autonomii galicyjskiej 1870–1914. Studium o elicie władzy, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 2012.
Wierzbieniec, Wacław. Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym. Zagadnienia demograficzne i społeczne, Rzeszów: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2003.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 331
Liczba cytowań: 0