Beato z Liébany i mozarabskie komentarze do Apokalipsy
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2012.007Słowa kluczowe
Beato z Liébany, mozarabowie, arianizm, adopcjanizm, ryt hiszpańsko- mozarabskiAbstrakt
Refleksje nad teologicznym przesłaniem komentarza Beato do Apokalipsy powinny uwzględniać zarówno wykładnię tekstu dokonaną na podstawie interpretacji Ojców Kościoła, jak elementy iluminatorskie towarzyszące tekstowi. Stanowią one metodologiczną jedność i pozwalają na komplementarne traktowanie „miniatur” i „tekstu”, które razem mają ułatwiać lectio divina. Bogaty w starotestamentalne nawiązania, Commentarius in Apocalypsin to niezwykły projekt hermeneutyczny, który odczytuje przesłanie Apokalipsy na tle historii zbawienia i jednocześnie, troszcząc się o ortodoksyjność interpretacji, pokazuje jej spełnianie się w konkretnych epokach dziejów świata. Komentarz ma charakter ascetyczno-mistyczny, wytyczający właściwy szlak dla chrześcijańskiej egzystencji, która realizuje się w środowisku nieprzychylnym dla Ewangelii. Dlatego wymaga się od uczniów Chrystusa czujności i umiejętności odróżniania znaków, które odsłonią prawdziwe intencje fałszywych świadków wybierających drogę zła i tym samym nie skłonią się ku ich namowom. Zdaniem mnicha z Liébany, to Kościół i jego misterium stanowi klucz interpretacyjny do księgi Apokalipsy. Ta księga bowiem wyjaśnia sens doczesnych zmagań, trudności i prześladowań doświadczanych przez Kościół, które nie osłabiają jednak jego wierności, lecz umacniają na drodze doskonałości. Przebija z linii komentarza troska, aby Kościół pozostał sobą, aby szukał swej tożsamości w Chrystusie, zdał sobie sprawę, że zbawienie może okazać się kwestią ofiary i poświęcenia, ale nade wszystko to wezwanie do odkrycia „sensu”, który drzemie w wydarzeniach historii. Ale jednocześnie dla Beato, Apokalipsa jest krzykiem nadziei, który wzywa do odkrycia w Chrystusie ostatecznego fundamentu życia, ponieważ to On będzie definitywnie królował, gdy ponownie przyjdzie w chwale. Eschatologiczne ukierunkowanie życia, które toczy się pośród napięć, nie daje się pomyśleć w oderwaniu od zbawiennego wysiłku, aby okazać się wiernym, gdy szaleje niewierność. To chrześcijańskie życie mierzone miarą nadziei jest brzemienne w zwycięstwo, którym jest osiągnięcie ojczyzny, niebieskiej Jerozolimy.
Bibliografia
Adelaida M., Sanz A., La Hispania Visigotica y Mozarabe: dos epocas en su Literatura, Ediciones Universidad de Salamanca, Salamanca 2010.
Baloira M., Originalidad y apropiaciones en el Comentario al Apocalipsis de Beato de Liebana, Actas del I Simposio de latin cristiano, Salamanca 1990.
Bodelon S., Literatura latina de la Edad Media en Espana, Ediciones AKAL, Madrid 1989.
del Campo A., Introduccion, w: Beato de Liebana, Obras completas y complementarias, vol. I, Biblioteca de Autores Cristianos, Madrid 2004.
Diaz M, Los mozarabes. Una minoria combativa, w: C. Aillet, M. Penelas, P. Roisse, Existe una identidad mozarabe? Historia, lengua y cultura de los cristianos de al-Andalus (siglos IX–XII), Casa de Velazquez, Madrid 2008.
Gilbert J., El significado de la expresion‘Pascha’ en la liturgia hispanica, „ELitur” 91 (1977), s. 3–31, 132–45.
Girbes A., Victoria de Cristo sobre la muerte en los textos eucaristicos de la octava pascual hispanica, „Aan” 19 (1972), s. 11–84.
Menendez Pidal G., Mozarabes y asturianos en la cultura de la Alta Edad Media, Boletin de la Real Academia de la Historia 134, Madrid 1954.
Mentre M., La peinture mozarabe, Presses universitaires de Sorbonne, Paris 1984.
Nordenfalk C., L’Enluminure au Moyen Age, Ed. Albert Skira, Geneve 1988.
Picaza X., Apocaliptica judia y cristiana. Prehistoria y simbolos basicos del Apocalipsis, w: En torno al Apocalispsis, BAC, Madrid 2001.
Romero-Pose E., Sancti Beati a Liebana Commentarius in Apocalipsin, 2 vol., Roma 1985.
Roszak P., Ars identitatis. Casus mozarabski a hiszpańskie doświadczenie graniczności, w: Przyszłość cywilizacji Zachodu. Cywilizacje wobec multikulturalizmu (w druku).
Roszak P., Mozarabowie – niespokojna mniejszość. Liturgia mozarabska jako projekt duchowości czasów „bycia w mniejszości” w kontekście „Brewiarza Gotyckiego,” Teologia i Człowiek 13 (2009), s. 79–98.
Urvoy D., La pensee religieuse des Mozarabes face a l’Islam, „Traditio” 39 (1983), s. 419–432.
Yarza Y., La miniatura medieval en la peninsula iberica, Nausica, Murcia 2007.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 836
Liczba cytowań: 0