Jonasz jako świadek diaspory asyryjskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPTh.2018.010Słowa kluczowe
Jonasz, prorok, diaspora, Niniwa, Asyria, historia, Persia, okres, czasAbstrakt
Dotychczasowe wysiłki egzegetów nad ustaleniem precyzyjnej datacji Księgi Jonasza nie przyniosły pożądanego rezultatu. Przytoczone w tej naukowej dyskusji argumenty są czystą spekulacją i ciągle budzą wątpliwości. Problem datacji jest bardzo istotny. Bez ustalenia epoki, z której pochodzi dany tekst, nie można go właściwie zinterpretować. Na podstawie dotychczasowych badań nad Księgą Jonasza trudno także pozytywnie odpowiedzieć na pytanie, czy prorok Jonasz miał związek z samą Niniwią i mieszkającymi w Asyrii uprowadzonymi do niewoli Izraelitami. Ponieważ dotychczasowe prace nad datacją tekstu o Jonaszu zawodzą, należy spojrzeć na jej treść z innej perspektywy. Analizy winny dotyczyć rzeczywistości, której dotyka Księga Jonasza, które należy skonfrontować z danymi historycznymi w Historii biblijnego Izraela i starożytności w ogóle. Dzięki takiemu podejściu do bieżącego tekstu Jonasza można wyciągnąć wniosek, że wydarzenia opisane w tym opowiadaniu odzwierciedlają najlepiej wydarzenia przystające do epoki perskiej, a dokładnie do czasów reform religijnych przeprowadzanych przez biblijnych bohaterów: Nehemiasza i Ezdrasza. Na tle tych wydarzeń widać najlepiej podstawową tematyką ukazaną w dziele Jonasza: dyskusję nad rolą pogan w nowej wspólnocie Izraela budowanej po niewoli babilońskiej i aktualność idei uniwersalizmu zbawczego obecnego także w innych dziełach powygnaniowych.
Bibliografia
Briks, P., Księga Jonasza jako element dyskusji nad założeniami reformy Państwa Izraelskiego w okresie perskim, SBO 1/2009, s. 91–106.
Brzegowy, T., Heksameron i inne studia nad Starym Testamentem, RSB 45, Warszawa 2012.
Brzegowy, T., Miłosierdzie Boże nie zna granic (Księga Jonasza), w: J. Frankowski, Wielki świat starotestamentalnych proroków I. Od początków profetyzmu do Niewoli Babilońskiej, WMWKB 4; Warszawa 2001, s. 129–152.
Carter C. E., The Emergence of Yehud in the Persian Period. A Social and Demgraphic Study, JSOT.S 294; Sheffield 1999.
Lemański, J., Hebrajski Szeol na tle wyobrażeń eschatologicznych sąsiednich kultur, SBO 3/2011, s. 67–97.
Loretz, O., Herkunft und Sinn der Jona-Erzählung, BZ 5/1961, s. 18–29.
Pikor, W., Słowo Boże jako źródło kryzysu proroka – przypadek Jonasza i Jeremiasza, AK 154/2010, s. 31–60.
Pikor, W., W poszukiwaniu asyryjskiej diaspory Izraelitów w Księdze Ezechiela, ZNSBP 9/2012, s. 285–334.
Potocki, S., Księga Jonasza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, w: Pismo Święte Starego Testamentu. Księgi proroków mniejszych. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, t. XII–1, Poznań 1968, s. 285–341.
Stabryła W., Orędzie prorockie w Księdze Jonasza, w: W. Chrostowski, Jak śmierć potężna jest miłość (Pnp 8,6). Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Juliana Warzechy SAC, Warszawa 2009, s. 394–418.
Struppe, U., Bie Bücher Obadja, Jona, NSK 24/1; Stuttgart 1996.
Synowiec, J. S, Prorocy Izraela, ich pisma i nauka, Kraków 1999.
Tułodziecki, T., Jonasz wobec pogan, BPTh, 2/2009, s. 37–48. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/BPTh.2009.002.
Zawadzki, R., The phrase hipîl gôralôt and the dating of Book Jonah, w: M. Wróbel, Deus meus et omnia. Księga pamiątkowa ku czci o. prof. Hugolina Langkammera OFM w 50 rocznicę święceń kapłańskich, Lublin 2005, 463–471.
Zenger, E., Das Zwölf Prophetenbuch, w: idem, Einleitung in das Alte Testament, Stuttgart–Berlin–Köln19963, s. 467–533.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 492
Liczba cytowań: 1