Konfl ikt i emancypacja. Rozwój struktur zakonnych bożogrobców w Polsce w okresie konfl iktów politycznych i kryzysu Kościoła (w XIV i XV wieku)
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2016.008Słowa kluczowe
Bożogrobcy, Miechów, schizma, emancypacjaAbstrakt
Zakon bożogrobców, działający w Polsce od połowy XII wieku, założył tu do końca średniowiecza sieć około 30 placówek. Ten potencjał stworzył podstawę do powstania polskiej prowincji zakonu i usamodzielnienia się prepozytów klasztoru w Miechowie spod władzy patriarchów jerozolimskich. Kolejne etapy umacniania się władzy prepozytów miechowskich były związane z politycznymi konfliktami w Europie Środkowej i kryzysem Kościoła w okresie schizmy i ruchu koncyliarystycznego. Konflikt polsko-czeski spowodował oderwanie się śląskiej gałęzi i rezerwację godności prepozyta miechowskiego dla Polaków. Władza prepozytów miechowskich wzmacniała się między innymi dzięki wykorzystywaniu rywalizacji między papieżami i antypapieżami oraz papiestwem i soborem.
Bibliografia
Źródła drukowane / Gedruckte Quellen / Printed Sources
Acta Camerae Apostolicae, 2: 1344–1374, hg. v. J. Ptaśnik, (Monumenta Poloniae Vaticana 2, 1913).
Bullarium Poloniae, hg. v. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, 3 (1988).
Długosz J., Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia = Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie, 9: Liber beneficiorum dioecesis cracoviensis nunc primum e codice autographo editus, 3 (1864).
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, hg. v. F. Piekosiński, 2–3 (1886–1887).
Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski obejmujący dokumenta tak już drukowane, jak dotąd nie ogłoszone sięgające do roku 1400, hg. v. J. Zakrzewski, 1–2 (1877–1878).
Nakielski S., Miechovia sive promptuarium antiquitatum Monasterii Miechoviensis, (1634).
Rocznik miechowski, hg. v. Z. Budkowa, „Studia Źródłoznawcze“, 5 (1960), S. 119–135.
Schlesisches Urkundenbuch, hg. v. W. Irgang, 6 (1998).
Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, 1: 1063–1415 und 2: 1416–1450, hg. v. S. Kuraś, (Materiały do Dziejów Kościoła w Polsce 1, 1965 und 4, 1973).
Zbiór dokumentów małopolskich, hg. v. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kuraś, 4 und 7 (1969, 1975).
Literatura / Literatur / Literature
Bieniak J., Polska elita polityczna XII w., Część III A: Arbitrzy książąt – krąg rodzinny Piotra Włostowica, in: Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, hg. v. S. K. Kuczyński, 4 (1990), S. 13–107.
Bresc-Bautier G., Bulles d’urbain IV en faveur de l’Ordre du Saint-Sépulcre (1261–1264), „Méanges de l’Ecole française de Rome, Moyen-Age, Temps modernes“, 85 (1973), S. 283–310.
Chojnacki A., „Kongregacja miechowska“ jako termin historiograficzny, „Studenckie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego“, 14 (2004), S. 45–54.
Elm K., Kanoniker und Ritter vom Heiligen Grab. Ein Beitrag zur Entstehung und Frühgeschichte der palästinischen Ritterorden, in: Die geistlichen Ritterorden Europas, hg. v. J. Fleckenstein, M. Hellmann, (Vorträge und Forschungen 26, 1980), S. 141–169.
Gałczyński R., Miechowski konwent bożogrobców do połowy XV wieku. Z badań nad prosopografią klasztorną, „Nasza Przeszłość“, 98 (2002), S. 163–195.
Karbowiak A., Miechowici a oświata, „Muzeum“, 22 (1906), S. 429–456.
Kiersnowski R., Jaksa i jego monety, in: Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Zbiór studiów, hg. v. S. K. Kuczyński, 5 (1992), S. 153–160.
Kłoczowski J., Zakony w diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w XIV–XVIII wieku, „Nasza Przeszłość“, 43 (1975), S. 27–72.
Pęckowski Z., Miechów. Studia z dziejów miasta i ziemi miechowskiej do roku 1914, (1967).
Piłat Z., Fundator i fundacja klasztoru Bożogrobców w Miechowie, in: Bożogrobcy w Polsce, (1999), S. 11–43.
Rajman J., Dominus – comes – princeps. Studium o Jaksach w XII wieku, „Studia Historyczne“, 33 (1990), S. 347–369.
Reychman J., Klasztor w Lendaku i jego dawna przynależność do opactwa miechowskiego, „Nasza Przeszłość, 19 (1964), S. 33–60.
Starnawska M., Crusade Orders on Polish Lands during the Middle Ages. Adaptation in a Peripheral Environment, „Quaestiones Medii Aevi Novae“, 2 (1997), S. 121–142.
Starnawska M., Między Jerozolimą a Łukowem. Zakony krzyżowe na ziemiach polskich w średniowieczu, (1999).
Starnawska M., Pieczęcie zakonów krzyżowych na ziemiach polskich w średniowieczu jako źródło do ich dziejów. Perspektywy badawcze, in: Pieczęć w Polsce średniowiecznej i nowożytnej. Zbiór studiów, hg. v. P. Dymmel, (1998), S. 89–119.
Stawski M., „Abbas in pontificalibus …“ – wokół praw i przywilejów pontyfikalnych opatów w średniowieczu w świetle bulli dla klasztorów polskich z XIV i XV w., in: Klio viae et invia. Opuscula Marco Cetwiński dedicata, hg. v. A. Odrzywolska-Kidawa, (2010), S. 609–617.
Stróżyk P., Jeszcze o dokumentach fundacyjnych klasztoru premonstratensów w Grobe, „Roczniki Historyczne“, 58 (1992), S. 92–97.
Szymoniak M., Herb klasztoru Bożogrobców w Miechowie, in: Insignia et splendor. Heraldyka w służbie rodów szlacheckich i instytucji Kościoła, hg. v. W. Drelicharz, (2011), S. 103–166.
Tobiasz M., Bożogrobcy w Miechowie (w 800–lecie sprowadzenia zakonu do Polski), „Nasza Przeszłość“, 17 (1963), S. 5–60.
Trajdos T. M., Bożogrobcy w Lendaku, „Spisko Sygnorka. Biuletyn Związku Polskiego Spisza“, 3 (1993), S. 33–48.
Trajdos T. M., Kult Męki Pańskiej w diecezji przemyskiej za panowania Władysława II Jagiełły, „Debaty Świętokrzyskie“, 1 (2014), S. 83–104.
Trajdos T. M., Miechowici na ziemi przemyskiej za panowania Władysława II Jagiełły, „Folia Historica Cracoviensia“, 4–5 (1997–1998), S. 67–98.
Trajdos T. M., W kwestii Miechowitów w Lendaku, „Prace Pienińskie“, 6 (1993), S. 75–77.
Wójcik M. L., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie – genealogia – rozsiedlenie, (1993).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 309
Liczba cytowań: 0