Koncepcja odbudowy warszawskich zabytków w pierwszych latach po II wojnie światowej
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2012.007Abstrakt
Stan zniszczeń Warszawy w 1945 roku sięgał według różnych szacunków 70–80%. Szczególnie ucierpiała lewobrzeżna część stolicy wraz z jej historycznym centrum. W ramach Biura Odbudowy Stolicy, działającego pod kierunkiem Romana Piotrowskiego i Józefa Sigalina, powstał Wydział Architektury Zabytkowej, który zajmował się rekonstrukcją historycznej zabudowy. Wydziałem tym kierował Piotr Biegański pod zwierzchnictwem generalnego konserwatora zabytków Jana Zachwatowicza.
Źródeł zasad odbudowy Warszawy w pierwszych latach po 1945 roku należy szukać w przedwojennej myśli urbanistyczno-architektonicznej oraz prowadzonych w czasie okupacji pracach projektowych. Przedwojenna Warszawa jawiła się architektom i urbanistom jako miasto zbyt gęsto zabudowane, pełne sprzeczności i niezdrowe dla jej mieszkańców, którzy nie mieli wystarczającego dostępu do zieleni, powietrza i światła. Warszawskie zabytki były w znacznej mierze ukryte pod historyzującymi kostiumami powstałymi po 1850 roku.
Działająca w czasie wojny Komisja Rzeczoznawców Urbanistycznych, do której należał między innymi Jan Zachwatowicz, sformułowała ideowy program przebudowy Warszawy, na podstawie którego odbudowano miasto po wojnie. Zniszczenia wojenne oraz upaństwowienie gruntów umożliwiły architektom przeprowadzenie sanacji przestrzeni miejskiej zarówno pod względem urbanistycznym, jak i estetycznym. Podczas rekonstrukcji zabytkowych kamienic na Nowym Mieście, wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia i Nowego Światu zlikwidowano większość oficyn, rozluźniając tym samym gęstą zabudowę śródmiejską. Przebudowy z drugiej połowy XIX wieku nie zostały odtworzone lub były wręcz w latach 1945–1947 wyburzane na zlecenie Biura Odbudowy Stolicy.
Zrekonstruowana Warszawa pokazuje historyczny rozwój miasta ze średniowieczno-renesansowym Starym i Nowym Miastem, Krakowskim Przedmieściem z XVII- i XVIII-wiecznymi kamienicami i pałacami oraz Nowym Światem w stylu klasycyzmu Królestwa Polskiego. Odbudowa Warszawy nie była wierną rekonstrukcją przedwojennej zabudowy, lecz jak to określił profesor Andrzej Tomaszewski, „kreatywną odbudową”, która nie doczekała się do tej pory dokładniejszej analizy.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 940
Liczba cytowań: 0