Biblioteki na Podgórzu koło Torunia w latach 1920-1939
DOI:
https://doi.org/10.12775/TSB.2009.004Słowa kluczowe
biblioteki, Toruń, PodgórzAbstrakt
Artykuł to pierwsza próba scharakteryzowania oferty bibliotecznej Podgórza w latach 1920-1939. Cezurę czasową stanowi z jednej strony powrót Pomorza, w tym i Podgórza, do Polski po latach zaborów, a z drugiej wybuch w 1939 roku II wojny światowej, która większość z opisywanych zasobów bibliotecznych zupełnie zniszczyła. Podgórz był miastem usytuowanym po lewej stronie Wisły, na granicy województwa pomorskiego i poznańskiego. Do ostatecznego połączenia miast (Torunia i Podgórza) doszło 1 kwietnia 1938 roku. Celem artykułu jest odnotowanie wszystkich bibliotek, jakie działały wówczas na Podgórzu: Bractwa Niepokalanie Poczętej N. M. P. Królowej Korony Polskiej, organizacji religijnych oraz towarzystw i stowarzyszeń. Ocena oferty bibliotecznej Podgórza w latach 1920-1939 wydaje się bardzo korzystna. Wśród nich, zdecydowanie najwięcej bibliotek istniało w ramach różnych towarzystw i organizacji, to dzięki nim, literatura fachowa była stosunkowo łatwo dostępna dla różnych grup zawodowych mieszkańców Podgórza.Bibliografia
Biblioteki na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej. Informator, red. nauk. Barbara Bieńkowska, Poznań 1998.
Biblioteki Oświatowe. Spis na dzień 1 I 1930 roku oraz Tablice statystyczne, Warszawa 1932.
Biblioteki Wielkopolski i Pomorza, praca zbiorowa pod red. Stefana Wierczyńskiego, Poznań 1929.
Bractwo NMP w Podgórzu i jego owocna działalność, Słowo Pomorskie 1930, nr 195 (24 VIII), s. 9.
Cackowski S., Miasta dobrzyńskie i kujawskie w końcu XVIII wieku (1793–1807), Włocławek 1995.
Ciesielska K., Zakrzewski T., 450 lat toruńskiego Podgórza, Toruń 2005.
Ciszewska W. A., Biblioteki Torunia w latach 1945–1950, Folia Toruniensia, R. 5: 2005, s. 73–91.
Ciszewska W. A., Książka w Toruniu w latach 1945–1950. Ruch wydawniczo-księgarski, Toruń 2005.
Czy posiadamy powieść katolicką?, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1933, nr 37), s. 4.
Czytajcie dobre książki!, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1930, nr 24, s. 4.
Domasławski J., Za Wisłą. Rynek na Podgórzu Anno Domini 1907, Nowości 2000, nr 25, s. 21.
Frankiewicz Cz., Dzieje miast Rzeczypospolitej Polskiej. Polska w słowie i obrazach. Miasta Polski nadmorskiej, T. IV: Dzieje Torunia, Bydgoszczy i miast okolicznych, Poznań 1930, s. 68–70.
Gaca-Dąbrowska Z., Bibliotekarstwo II Rzeczypospolitej. Zarys problemów organizacyjnych i badawczych, Wrocław 1983.
Grochowina S., Związki wyznaniowe w Toruniu 1939–1945, Rocznik Toruński, R. 30: 2003.
Grzebień L., Biblioteki kościelne, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. II, Lublin 1995, s. 505–510.
Jak potężna prasę posiadają bezbożnicy, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1932, nr 24, s. 4.
Jakie są organizacje w Podgórzu, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1930, nr 21, s. 4.
Janosz–Biskupowa I., Dzieje miasta Podgórza (1555–1938), Zapiski Historyczne, T. 27: 1962, z. 3, s. 376–386.
Kiedy powstała parafia podgórska?, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1934, nr 10, s. 4.
Komunikat Ks. Prob. Domachowskiego, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1930, nr 14, s. 4.
Kowalski J., Franciszek Nowakowski (1885–1974), autor i redaktor czasopism i książek o tematyce różańcowej, działacz społeczny,[w:] Słownik Polskich Teologów Katolickich 1918–1981, pod red. Ks. Ludwika Grzebienia SJ, Warszawa 1983, s. 559–560.
Księga pamiątkowa dziesięciolecia Pomorza 1920–1930, Toruń 1930.
Księga Pamiątkowa Pomorskiej Ligi Obrony Powietrznej Państwa, Toruń 1925.
Kurlenda P., Działalność społeczno-polityczna Kościoła katolickiego w Toruniu i Podgórzu (1920–1939), Toruń 1997.
Maercker H., Geschichte der ländlichen Ortschaften und der drei kleineren Städte des Kreises Thorn, Danzig 1899−1900.
Męski Chór kościelny im. Piusa X w Podgórzu, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1930, nr 12, s. 4.
Mietz A., Rozwój przestrzenny i budownictwo na Podgórzu w latach 1920–1938, Rocznik Toruński, R. 11: 1976, s. 93–116.
Musimy zwalczyć to szkodliwe pismo [Tajny Detektyw], Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1932, nr 37, s. 4.
Połaszewska M., Miasteczko w cieniu Torunia. Dzieje Podgórza w latach 1920−1938 ze szczególnym uwzględnieniem kwestii społeczno–kulturalnych, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dra hab. Mieczysława Wojciechowskiego, Toruń 2006, Książnica Kopernikańska Dział Zbiorów Specjalnych, sygn. KM rps. 660.
Połaszewska M., Włączenie Podgórza do Torunia w latach Drugiej Rzeczypospolitej, Rocznik Toruński, R. 34: 2007, s. 95–120.
Sławińska E., Kulturotwórcza rola Towarzystwa Czytelni Ludowych na Pomorzu Gdańskim (1880−1939), Bydgoszcz 1989.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. VIII, Warszawa 1887, s. 381.
Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Podgórzu w r[oku]1929, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1930, nr 13–14, s. 4.
Sprawozdanie Zarządu Komitetu Wojewódzkiego LOOP w Toruniu za rok 1930, Toruń 1931.
Statut Bractwa Niepokalanie Poczętej Najświętszej Marji Panny Królowej Polski w Pogórzu – koło Torunia, Toruń [1934].
Statut Maryjnego Instytutu Różańcowego, Toruń 1939, s. III okładki; Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, t. 15/16/17, Dekanaty toruńskie – I, II, III, red. S. Kardasz, Toruń 1995.
Statystyka parafialna za rok 1932, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1933, nr 12, s. 4.
Statystyka parafialna, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1933, nr 13, s. 4.
Steinmann O. L. E., Der Kreis Thorn. Statistische Beschreibung, Thorn 1866.
Straty bibliotek w czasie II wojny światowej w granicach Polski z 1945 r. Wstępny raport o stanie wiedzy, red. nauk. A. Mężyński, cz. 1–3, Warszawa 1994.
Strzeżcie się złych książek!, Wiadomości Kościelne Parafii Podgórz 1930, nr 24, s. 4.
Sudziński R., Przekształcenia strukturalne miasta Torunia w latach 1920–1975, Toruń 1993.
Tomkowiak K., Biblioteka Bractwa Niepokalanie Poczętej Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej w Podgórzu k. Torunia w latach 1929–1939, [w:] Nad Bałtykiem, pod red. Zbigniewa Karpusa, Jarosława Kłaczkowa, Mariusza Wołosa, Toruń 2005, s. 425–437.
Tomkowiak K., Biblioteki w Toruniu w latach 1920–1939, (część I), Folia Toruniensia R. 4: 2004, s. 61–94.
Tomkowiak K., Biblioteki w Toruniu w latach 1920−1939, (część II), Folia Toruniensia, R. 5: 2005, s. 51–72.
Tomkowiak K., Biblioteki w Toruniu w latach 1920–1939, (część III), Folia Toruniensia, R. 6: 2006, s. 45–56.
Uroczystość poświęcenia i otwarcia biblioteki parafialnej św. Piotra i Pawła na Podgórzu, Nowy Dzień Robotnika 1945, nr 36 (8 V), s. 4.
Zakrzewski T., Dzieje chórów kościelnych miasta Podgórza przed jego włączeniem do Torunia (1918–1938), Rocznik Toruński, R. 28: 2001, s. 123–139.
Zakrzewski T., Józef Domachowski (1876−1940) ks. proboszcz parafii św. św. Piotra i Pawła na toruńskim Podgórzu, [w:] Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, suplement I, Gdańsk 1998, s. 69–70.
Zapiski Historyczne, T. 11: 1939–1945, nr 5, s. 106.
Zakrzewski T., Józef Domachowski (1876–1940), [w:] Toruński Słownik Biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 3, Toruń 2002, s. 52–53.
Zakrzewski T., Ks. Józef Domachowski (1876–1940), proboszcz parafii św. Piotra i Pawła na toruńskim Podgórzu, Nowości 1996, nr 260, s. 10.
Zakrzewski T., Leon Szymański (1892–1939), [w:] Toruński Słownik Biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 3, Toruń 2002, s. 230.
Związek J., Franciszek Nowakowski (1885–1974), [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 23, s. 279–280.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 305
Liczba cytowań: 0