The Faces of Woland. A Literary Character Study
DOI:
https://doi.org/10.12775/SP.2020.006Słowa kluczowe
Woland, Mistrz i Małgorzata, Faust, Michaił Bułhakow, Edgar Allan Poe, Johann Wolfgang Goethe, Mikołaj Gogol, uważne czytanie, diabeł, człowiek, dobro, zło, personalizmAbstrakt
Oblicza Wolanda. Studium postaci literackiej
Celem niniejszego artykułu było przedstawienie własnej charakterystyki Wolanda jako jednego
z głównych bohaterów powieści Bułhakowa Mistrz i Małgorzata, po doświadczeniach związanych
z pracą nad nowym tłumaczeniem tego dzieła. Studium zostało przeprowadzone na podstawie
wnikliwej analizy tekstu powieści. Wyszczególnione zostały tutaj role, w jakich występuje Woland
w relacjach z bohaterami drugiego i trzeciego planu, oraz przemiany mentalne i fizyczne, jakim
podlega. Sporo uwag dotyczy towarzyszącym temu wyraźnym zmianom rejestrów stylistycznych
w jego wypowiedziach. Analizie językowej poddane zostały także wielorakie miana, jakimi sam
narrator określa tę postać. Unaocznione są również analogie do innych autorów (Goethe, Gogol,
Poe). Artykuł jest próbą rekonstrukcji światopoglądu reprezentowanego przez Wolanda, z uwzględnieniem
wielości elementów nawiązujących do konkretnych doktryn filozoficznych, politycznych
i etycznych. Wszystko to prowadzi do konkluzji, że bułhakowowski diabeł to postać wielowymiarowa
i nieoczywista, wymykająca się wszelkim tradycyjnym, jednoznacznym schematom interpretacyjnym.
Bibliografia
Baudelaire Ch. 1970, Generous Gambler, Idem, Paris Spleen, 1869, New Directions, New York.
Bulgakov M. 1997, The Master and Margarita, Penguin Classics, London.
Bułhakow M. 2003, Czarny mag. Wielki kanclerz. Książę ciemności. Rękopisy z lat 1937–1938,
Studio Wydawnicze Unikat, Białystok.
Bulgakov M. 2016, Diaries and Selected Letters, Alma Classics, Richmond.
Bułhakow M. 2016, Mistrz i Małgorzata, Znak, Kraków.
Chudzińska-Parkosadze A., 2014, Koncepcja wcielonego zła w powieściach Mistrz i Małgorzata
M. Bułhakowa i Portret Doriana Graya O. Wilde’a (próba analizy porównawczej), “Slavia
Occidentalis,” nr 71/2.
Czudakowa M., 1981, “Mistrz i Małgorzata” Michała Bułhakowa. Dzieje tworzenia, “Literatura
na Świecie,” nr 9(125).
Drawicz A., 1974, Wszystko będzie jak należy..., “Literatura na Świecie,” nr 11(43).
Drawicz A. 1990, Mistrz i diabeł. O Michale Bułhakowie, Znak, Kraków.
Fast P. 1991, Mistrz i Małgorzata Bułhakowa. Pisarz, epoka, powieść, Polska Akademia Nauk,
Katowice.
Goethe J.W. 1993, Faust, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Gogol N. 2012, Dead Souls, NYRB Classics, New York.
Herling-Grudziński G. 2013, Mistrz i Małgorzata, Idem, Dzieła zebrane, vol. 3: Recenzje,
szkice, rozprawy literackie 1957–1998; Felietony i komentarze z Radia Wolna Europa 1955–1967,
Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Karaś J. 1981, Proza Michaiła Bułhakowa. Z zagadnień poetyki, Ossolineum, Wrocław.
Kołakowski L. 1989, O pożytkach diabła, Idem, Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone
z lat 1955–1968, Puls, Londyn.
Korcz K. 2019, Cień Wolanda nad PRL. Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa w Polsce
w latach 1969–1989. Obecność. Recepcja. Odzew, Bonami, Poznań.
Lipovetsky M. 2019, Charms of the cynical reason: the trickster’s transformation in Soviet and
Post-Soviet culture, Academic Studies Press, Boston.
Di Nola A. M. 1997, Diabeł, Universitas, Kraków.
Poe E.A. 1938, Never Bet the Devil Your Head, Idem, The Complete Tales and Poems of Edgar
Allan Poe, Modern Library, New York.
The Russian Primary Chronicle 1953, MAoA, Cambridge, Mass.
Proffer E. 1984, Bulgakov. Life and Work, Ann Arbor, Michigan.
Prokopiuk J. 2007, Piękno jest tylko gnozy początkiem, KOS, Katowice.
Przebinda G., 2019, Mogarycz i inni. Dramatyczne losy kanonu tekstowego Mistrza i Małgorzaty,
“Przegląd Rusycystyczny,” nr 3(167).
Tumanov V., 1989, Diabolus ex Machina: Bulgakov’s Modernist Devil, “Scando-Slavica,” nr 35.
Warłamow A. 2017, Michaił Bułhakow. Biografia Mistrza, Świat Książki, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 905
Liczba cytowań: 0