toruński juwenat polskich redemptorystów w latach 1921-1939

Abstrakt

Międzywojenne losy Niższego Seminarium Duchownego Warszawskiej Prowincji Redemptorystów w Toruniu, zwanego popularnie juwenatem, są odzwierciedleniem dynamicznego rozwoju polskich redemptorystów w tym okresie. Znamiennym pozostaje fakt, iż w trudnych warunkach materialnych i społecznych, w obliczu rodzącej się polskiej państwowości, zarówno nauczyciele, uczniowie oraz ich wychowawcy starali się wiernie wypełniać redemptorystowskie powołanie w duchu idei – „soli Deo et studiis”. Proces przygotowania do życia zakonnego w Zgromadzeniu Redemptorystów obejmował kilka etapów formacyjnych. Juwenat był pierwszym z nich i funkcjonował w formule wypracowanej jeszcze przez Sobór Trydencki jako niższe seminarium duchowne. Była to prywatna szkoła średnia o kierunku humanistycznym, wszechstronnie przygotowująca młodzieńców do studiów filozoficzno-teologicznych, które juwenaccy absolwenci odbywali następnie w ramach właściwego seminarium o charakterze kleryckim. Niniejszy artykuł ma na celu zarysowanie dziejów funkcjonowania i organizacji juwenatu polskich redemptorystów na terenie Torunia w latach 1921–1939, z uwzględnieniem kontekstu historycznego od momentu jego powstania w 1895 roku aż do kampanii wrześniowej. Opracowanie to zostało oparte na materiale źródłowym, pochodzącym ze zbiorów rzymskich oraz krajowych, a także na dostępnych monografiach i opracowaniach odnoszących się do prezentowanej tematyki.