Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Studia Pelplińskie

Wątki gnostyckie w myśli genezyjskiej Juliusz Słowackiego
  • Strona domowa
  • /
  • Wątki gnostyckie w myśli genezyjskiej Juliusz Słowackiego
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 53 (2019) /
  4. Artkuły naukowe

Wątki gnostyckie w myśli genezyjskiej Juliusz Słowackiego

Autor

  • Piotr Koprowski Uniwersytet Gdański w Gdańsku

DOI:

https://doi.org/10.12775/SPLP.2019.015

Słowa kluczowe

gnoza, gnostycyzm, myśl genezyjska, dobro, zło, Duch, teistyczna gnoza mistyczna

Abstrakt

Powstałe w drugiej połowie lat czterdziestych XIX wieku tzw. genezyjskie dzieła Juliusza Słowackiego, a także pochodząca z tego okresu korespondencja, są od wielu lat przedmiotem zainteresowania badaczy literatury i myśli doby romantyzmu. Analizują oni i interpretują tę część spuścizny twórczej poety, myśli- ciela, w zależności od przyjętego „klucza” ideowo-artystycznego. Powstają więc nierzadko diametralnie odmienne oceny danego motywu czy wątku myśli twórcy. Niniejszy artykuł jest próbą spojrzenia na rzeczoną spuściznę, przede wszystkim na Genezis z Ducha, Króla-Ducha i niektóre listy, poprzez pryzmat gnostycyzmu. Świat idei Słowackiego w okresie genezyjskim można postrzegać w kontekście gnostycyzmu, ale tego rodzaju ujęcie z pewnością nie jest ujęciem bezalternatywnym. W porządku poznawczym, jako gnoza, czy precyzyjniej rzecz ujmując – jako teistyczna gnoza mistyczna, stanowi on wyraz doświadczenia przez poetę samego siebie, jest opisem struktur i życia psychiki. Z kolei w porządku ontologicznym ta ostatnia jawi się jako „ściągnięta” struktura i egzystencja Ducha, czy szerzej – boskości, okazuje się światem przejawień tegoż Ducha. Należy wystrzegać się pokusy racjonalizacji owej „całości”, nie można zapominać o tym, iż dana treść przekracza – ze względu na formę i swój przedmiot – możliwości dyskursu filozoficznego. 

Bibliografia

Berlin I., Pod prąd. Eseje z historii idei, Zysk i S-ka, Poznań 2002.

Biliński K., Biblia i historiozofia. „Kordian” jako synteza wczesnej twórczości Juliusza Słowackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.

Bychowski G., Słowacki i jego dusza. Studjum psychoanalityczne, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Warszawa 1930.

Dernałowicz M., Juliusz Słowacki, Interpress, Warszawa 1985.

Dzieje Świętego Tomasza Apostoła, przeł. L. Rzymowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.

Gogacz M., Filozoficzne aspekty mistyki. Materiały do filozofii mistyki, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1985.

Grzęda E., „Kaszel socjalny” a romantyczna narkomania, „Prace Literackie” 1994, nr 33, s. 77–86.

Jonas H., Religia gnozy, Platan, Kryspinów 1994.

Jung C.G., Archetypy i symbole, przeł. J. Prokopiuk, Czytelnik, Warszawa 1976.

Jung C. G., Podróż na wschód, przeł. W. Chełmiński, J. Prokopiuk, PWN, Warszawa 1989.

Komar A., Kawalerskie życie Juliusza Słowackiego – trend epoki czy autokreacja, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2009, t. 49, s. 115–128.

Koprowski P., Duch i ludzie w myśli genezyjskiej Juliusza Słowackiego. Etiuda badawcza, „Studia Pelplińskie” 2018, t. 52, s. 185–194.

Kowalczykowa A., Słowacki, PWN, Warszawa 1999.

Liszka P., Żródło i rozwój gnozy hellenistycznej w chrześcijaństwie, „Studia Pelplińskie” 2016, t. 49, s. 201–214.

Łubieniewska E., Upiorny Anioł. Wokół osobowości Juliusza Słowackiego, Universitas, Kraków 1998.

Milton J., Raj utracony, przeł. M. Słomczyński, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2002.

Prokopiuk J., Gnoza, gnostycyzm, manicheizm. Apologia pro domo sua, „Literatura na Świecie” 1987, nr 12, s. 3–11.

Rudolph K., Gnoza. Istota i historia późnoantycznej formacji religijnej, Nomos, Kraków 1995.

Samuels A., Shorter B., Plaut F., Krytyczny słownik analizy jungowskiej, UNUS, Londyn 1986.

Scholem G., Mistycyzm żydowski, Czytelnik, Warszawa 1997.

Sharp D., Leksykon pojęć i idei C. G. Junga, Wydawnictwo Wrocławskie, Wrocław 1998.

Słowacki J., Genezis z Ducha, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004.

Słowacki J., Krąg pism mistycznych, oprac. A. Kowalczykowa, Ossolineum, Wrocław 1997.

Słowacki J., Król-Duch. Rapsod I, Universitas, Kraków 2002.

Słowacki mistyczny, red. M. Janion, M. Żmigrodzka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.

Starnawski J., Słowacki we wspomnieniach współczesnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1956.

Teksty z Nag-Hammadi, przeł. A. Dembska, W. Myszor, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1979.

Tomkowski J., Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1984.

Zmorzanka A. Z., Transformacja mitu gnostyckiego we współczesnych utworach literackich, „Studia Antiquitatis Christianae” 1996, nr 12, s. 84–92.

Zwierzyński L., Egzystencja i eschatologia. Genezyjska wyobraźnia Słowackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.

Studia Pelplińskie

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2019-12-20

Jak cytować

1.
KOPROWSKI, Piotr. Wątki gnostyckie w myśli genezyjskiej Juliusz Słowackiego. Studia Pelplińskie [online]. 20 grudzień 2019, T. 53, s. 261–274. [udostępniono 6.2.2023]. DOI 10.12775/SPLP.2019.015.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 53 (2019)

Dział

Artkuły naukowe

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 191
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Newsletter
Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

gnoza, gnostycyzm, myśl genezyjska, dobro, zło, Duch, teistyczna gnoza mistyczna
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa