Edward Woyniłłowicz i Mińskie Towarzystwo Rolnicze - przyczynek do polskiej myśli politycznej w Cesarstwie Rosyjskim do 1914 roku
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2009.002Słowa kluczowe
Edward Woyniłłowicz, Minsk Agrarian Society, Polish political trought, Russian EmireAbstrakt
The essasy commemorates the political activities of Edward Woyniłłowicz regarded as one of the main creators of public and economic life of the local gentry of the territory of the Grand Duchy of Lithuania at the end of XIX and beginning of XX centuries.
In the first part Author depicts the idea of agrarian societies which were a from of gathering and uniting of the Polosh gentry. They were brought into life in 1858 in the territory of Polsh Kingdom and then spread to other Polish lends as well as to eastern provinces, reaching Belorussia and Lithuania (1860). The idea was taken up by Russian goverment official, Lew Sawicz Makow, who set up the Minsk Agrarian Society in 1878 and since 1888 worked as its vice-president and the facto leader.
The second part essay focuses on the political and other publlic interest activities of Woyniłłowicz. Only under Nikolaus II associated gentry began to create its own politicla programme, built around the "national doctrine" and promoting the values of liberalism, democrasy and the Chrisitianity as well as caling for autonomy of Lithuania and Belorussia in the Russian Empire. In 1906 Woyniłłowicz was elected as a representative of a Minsk province to the State Council. Until 1909 he undertake the strengthen the position of the local (Belarussian and Lithuanian) intelligence and hand-owners in their relations with the Russian Empire and the Polish Kingdom. His political activities focused on the creation of the National Party of Lithuanian and Belarussian. The party, albeit not very successful,promoted the cultural and political autonomy of Lithuanians, Belarussians and Poles who are co-habited with the estern provinces.As the State Council member, Woyniłłowicz concentrated his efforts on the area of finances and farming business, and later he continued his activites within the framework of the Minsk Agrarian Society (until 1914)
Bibliografia
Demin W.A., Gosudarstwiennaja Duma Rossiji (1906–1917): Mechanizm funkcjonirowanija, Moskwa 1996.
Demin W.A., Wierchniaja pałata Rossijskoj Impierii 1906–1917, Moskwa 2006.
Dylągowa H., Dzieje Unii Brzeskiej (1596–1918), Warszawa–Olsztyn 1996.
Gieysztor J., Pamiętniki z lat 1857–1865, t. I, Wilno 1913.
Grabski W., Historia Towarzystwa Rolniczego 1858–1861, t. I, Historia rozwoju rolnictwa i sprawy włościańskiej w pierwszej połowie XIX wieku, Warszawa–Kraków 1904.
Gradowskij A.D., Naczała russkowo gosudarstwiennowo prawa, t. 2, Organy uprawlenij, Moskwa 2006.
Jaśkiewicz L., Carat i ziemstwa na przełomie XIX i XX w., Warszawa 1979.
Jaśkiewicz L., Kwestia ustroju politycznego Rosji w I Dumie Państwowej, [w:] Słowiańszczyzna i dzieje powszechne, Studia ofiarowane Profesorowi Ludwikowi Bazylowowi w siedemdziesiąt rocznicę Jego urodzin, Warszawa 1985.
Jedlicki J., Obozy ideowe Królestwa wobec zmian społecznych, [w:] Przemiany społeczne w Królestwie Polskim 1815–1864, red. W. Kula, J. Leskiewiczowa, Wrocław 1979.
Jundziłł Z., Ustrój polityczny Imperium Rosyjskiego, Londyn 1949.
Jurkowski R., Ziemiaństwo polskie Kresów Północno-Wschodnich 1864–1904. Działalność społeczno-gospodarcza, Warszawa 2001.
Kieniewicz S., Dramat trzeźwych entuzjastów. O ludziach pracy organizacji, Warszawa 1964.
Kizwalter T.,„Nowatorstwo i rutyny”. Społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec procesów modernizacji (1840–1863), Warszawa 1991.
Łuczkowski Z., Koło Polskie w rosyjskiej Dumie Państwowej w latach 1906–1909, Wrocław 1967.
Mieszczerskij W.P., Wospominanija, Moskwa 2003.
Padalica T., Korespondencja Kuriera Wileńskiego. Z Ukrainy dn. 25 stycznia 1860 r., „Kurier Wileński”, Wilno, 19 II 1860, nr 15.
Połowcow A., Dniewnik gosudarstwiennowo sekrietarja w dwóch tomach, t. I, 1883–1886, Moskwa 2005.
Smirnow A.F., Gosudarstwiennaja Duma Rossijskoj Impierii 1906–1917, Moskwa 1998.
Snarski T., Przegląd rolniczy. Słowo wstępu z ogólnym pobieżnym poglądem na obecny stan gospodarstwa na Litwie, „Kurier Wileński”, Wilno, 5 I 1860, nr 2.
Surzycki S., Rozwój wiedzy rolniczej w Polsce, Kraków 1928.
Woyniłłowicz E., Koło Polskie, „Kurier Litewski”, Wilno 11 (24) IV 1906, nr 80.
Woyniłłowicz E., Wspomnienia 1847–1928, cześć pierwsza, Wilno 1931.
Żabko-Potopowicz A., Stulecie działalności ziemiaństwa polskiego 1814–1914, Warszawa 1929.
Życka L., Łęska M., Działalność popowstaniowa Polaków na Ziemi Mińskiej. (Materiały i wspomnienia), Warszawa 1939.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 937
Liczba cytowań: 0