Specyfikacja jako instrument kontekstualizacji aktu tłumaczeniowego – między teorią a praktyką dydaktyki przekładu
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2013.007Słowa kluczowe
specyfikacja, skopos, dydaktyka przekładuAbstrakt
Pojęcie zlecenia (Auftrag) wprowadzone zostało do badań przekładoznawczych przez teorię skoposu, ukierunkowaną funkcjonalistycznie i podkreślającą rolę celu tłumaczenia. Anglojęzyczna literatura przedmiotu posługuje się głównie terminem translation brief. W polskiej tradycji pojawiają się różne określenia, od opisowych „instrukcja zleceniodawcy” po zapożyczenie „translation brief”; w artykule postulujemy zastosowanie terminu „specyfikacja”. W dydaktyce przekładu uważana jest ona za niezbędny element każdego zadania tłumaczeniowego (por. Nord 1988/2005). Umiejętność odczytywania i interpretowaniaspecyfikacji, często podawanej w formie implicytnej, stanowi ważny aspekt nauczania tłumaczenia. W kontekście oceny przekładu niektórzy badacze postulują wyprowadzanie kryteriów oceny właśnie ze specyfikacji, chociaż trochę inaczej rozumianej (specification approach, Hague i in. 2011). Celem artykułu jest omówienie koncepcji specyfikacji w teorii dydaktyki przekładu oraz zestawienie jej z polską praktyką dydaktyczną, do czego posłuży analiza wybranych podręczników tłumaczeniowych oraz przeprowadzone badania empiryczne.Bibliografia
Belczyk, A., 2004, Poradnik tłumacza z angielskiego na nasze, Kraków.
Belczyk, A., 2009, Poradnik tłumacza, Kraków.
Berezowski, L., 2008, Jak czytać i rozumieć angielskie umowy. Praktyczny przewodnik, Warszawa.
González Davies, M., 2004, Multiple Voices in the Translation Classroom, Amsterdam–Filadelfia.
Hervey, S., Loughridge, M., Higgins, I., 2006, Thinking German Translation. A Course in Translation Method, 2 wyd., Londyn–Nowy Jork.
Jeglińska, B., Ndiaye, I.A., 2012, Podręcznik dla tłumaczy języka rosyjskiego. Postępowanie przygotowawcze i sądowe, Olsztyn.
Jopek-Bosiacka, A., 2006, Przekład prawny i sądowy, Warszawa.
Piotrowska, M., 1997, Learning Translation, Learning the Impossible? A Course of Translation from English into Polish, 1 wyd., Kraków.
Schäffner, Ch., Wiesemann, U., 2001, Annotated Texts for Translation: English-German: Functionalist Approaches Illustrated, Clevedon.
Skibińska, E., 2001, Inaczej mówiąc... Tłumaczenie z francuskiego na polski, Wrocław.
Albin, J., 2011, „Produkcja tekstu turystycznego: kto i dla kogo?”, [w:] Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru, I. Kasperska, A. Żuchelkowska (red.), Poznań, s. 87–97.
Brzozowski, J., 2011, Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Kraków.
Fraser, J., 2000, „The Broader View: How Freelance Translators Define Translation Competence”, [w:] Developing Translation Competence, Ch. Schäffner, B. Adab (red.), Amsterdam–Filadelfia, s. 51–62.
Gentzler, E., 2001, Contemporary Translation Theories, 2 wyd., Clevedon.
Grygoruk, A.Z., 2005, „Pragmatic and Cultural Problems in Translating.
H. Clark and A.L. Estin’s »Marital Relations«”, [w:] Linguodidactica, XIV, s. 61–74.
Hague, D., Melby, A., Zheng, W., 2011, „Surveying Translation Quality Assessment. A Specification Approach”, [w:] The Interpreter and Translator Trainer, 5 (2), s. 243–267.
Hönig, H., 1998, „Positions, Power and Practise: Functionalist Approaches and Translation Quality Assessment”, [w:] Translation and Quality, Ch. Schäffner (red.), Clevedon, s. 6–34.
Hulst, J., Lentz, L., 2001, „Public Documents in a Multilingual Context”, [w:] Reading and Writing Public Documents: Problems, Solutions, and Characteristics, D. Janssen, R. Neutelings (red.), s. 85–103.
Klein-Braley, C., 1996, „Teaching Translation, a Brief for the Future”, [w:] Teaching Translation in Universities, P. Sewell, I. Higgins (red.), Londyn, s. 15–30.
Limon, D., 2010, „Translators as Cultural Mediators: Wish or Reality? A Question for Translation Studies”, [w:] Why Translation Studies Matters, D. Gile, G. Hansen, N. Pokorn (red.), Amsterdam–Filadelfia, s. 29–40.
Nord, Ch., 2005 (1988), Text Analysis in Translation: Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation Oriented Text Analysis, 2 wyd., Amsterdam–Nowy Jork.
Nord, Ch., 2006, „Translationsqualität aus funktionaler Sicht”, [w:] Übersetzungsqualität: Kritik, Kriterien, Bewertungshandeln, L. Schippel (red.), Berlin, s. 11–29.
Paprocka, N., 2009, „Przypisy tłumacza/redakcji w przekładach prasy (na przykładzie tłumaczeń w »Forum«”, [w:] Przypisy tłumacza, E. Skibińska (red.), Wrocław, s. 175–196.
Piotrowska, M., 2007a, Proces decyzyjny tłumacza. Podstawy metodologii nauczania przekładu pisemnego, Kraków.
Piotrowska, M., 2007b, „Polska Bibliografia Przekładoznawcza”, [w:] eadem, Proces decyzyjny tłumacza. Podstawy metodologii nauczania przekładu pisemnego, Kraków, s. 184–196.
Piotrowska, M., 2007c, „Podręcznik do tłumaczenia – przydatne narzędzie dydaktyczne czy utopia?”, [w:] Warsztaty Translatorskie, IV, Lublin–Ottawa, s. 311–323.
Pym, A., 2011, „Translation Research Terms: a Tentative Glossary for Moments of Perplexity and Dispute”, [w:] Translation Research Projects, 3, A. Pym (red.), Tarragona, s. 75–110.
Reiß, K., Vermeer, H.J., 1984, Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Tybinga.
Sakamoto, A., 2012, „Teaching Translation Theory, but which Theory? Results of Preliminary Questionnaire Surveys” (prezentacja na konferencji didTRAD, First International Conference on Translation, Barcelona 2012).
Skibińska, E., 2009, „O przypisach tłumacza: wprowadzenie do lektury”, [w:] Przypisy tłumacza, E. Skibińska (red.), Wrocław, s. 7–19.
Ulrych, M., 2005, „Training Translators – Programmes, curricula, practices”, [w:] Training for the New Millennium. Pedagogies for Translation and Interpreting, M. Tennent (red.), Filadelfia, s. 3–33.
Yilmaz Gümüş, V., 2008, „A Functionalist Approach to Syllabus Design in Translator Training”, [w:] Thinking Translation: Perspectives from Within and Without, R. Parker, K. Guadarrama (red.), Boca Raton, s. 207–215.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1241
Liczba cytowań: 0
