TY - JOUR AU - Štěpán, Jan PY - 2020/09/17 Y2 - 2024/03/28 TI - Některé případy čarodějnictví na Pobečví do období rekatolizace JF - Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym JA - KLIO_CPDPiP VL - 53 IS - 2 SE - Artykuły DO - 10.12775/KLIO.2020.023 UR - https://apcz.umk.pl/KLIO/article/view/KLIO.2020.023 SP - 151-162 AB - Uwzględnione w artykule przypadki czarów i magii szkodliwej dotyczą okolic Bečvy i doszło do nich w środowisku protestanckim w latach 1531–1636. Są to przykłady stosowania magii w Przerowie (Přerově), który należał wówczas do panów z Pernštejna, z miasta Lipnika nad Bečvou w czasach protestanckiego księcia Jerzego Starszego Bruntálskiego z Vrbna oraz z miasta Hranice na Morawach z okresu władctwa  Jana z Kunovic. Wszystkie przytoczone praktyki magiczne odpowiadają ówczesnemu postrzeganiu czarów, jako powodującemu szkody ludziom, zwierzętom i mieniu, w celu osiągnięcia korzyści osobistych lub zemsty. Stosowane zaklęcia powinny albo chronić inwentarz żywy przed wilkami, albo przywoływać nieurodzaj lub złą pogodę, powodować śmierć wielu ludzi, dostarczanie szczęścia komuś lub zwiększanie wydajności mlecznej krów, a w jednym przypadku używanie szat zdjętych z powieszonego na szubienicy skazańca miało przyciągnąć ludzi do gospody. Ponadto wspomniane są dwa przypadki zarzutów o czary, demonstrujące zarówno obrazy rzekomej magii, jak i niebezpieczeństwo oskarżenia o takie zachowanie. Cenne jest to, że właściwie wszystkie przypadki dotyczą czasu, kiedy strony podlegały protestanckiej administracji, do którego to okresu na ogół zachowała się niewielka liczba źródeł. W trakcie rekatolicyzacji na ziemiach czeskich zniszczono ogromną ilość materiału, w tym dotyczącego magii i procesów czarownic również w czasach rządów protestantów. Ale przedstawiane sprawy nie różniły się niczym od tych wyłaniających się w środowisku katolickim. ER -